Những ngày đầu tháng 9, khắp các địa phương trên địa bàn tỉnh Sơn La rộn ràng không khí vui tươi, phấn khởi. Nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, lễ hội đặc sắc được tổ chức, góp phần làm nên bức tranh đa sắc màu chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Đặc sắc các hoạt động trong Tuần Văn hóa "Mộc Châu - Tiếng gọi mùa yêu". Ảnh: Việt Anh.
Cao nguyên Mộc Châu rộn ràng Tết Độc lập
Trên cao nguyên Mộc Châu, Tết Độc lập từ lâu đã trở thành ngày hội lớn của đồng bào các dân tộc. Tuần Văn hóa - Du lịch năm nay mang chủ đề “Mộc Châu - Tiếng gọi mùa yêu”, mở ra không gian lễ hội phong phú, hấp dẫn.
Giữa tiếng khèn Mông dìu dặt, điệu xòe uyển chuyển và nhịp trống chiêng rộn rã, du khách được hòa mình vào không gian văn hóa cộng đồng sôi động, tham quan các gian trưng bày, thưởng thức màn trình diễn đường phố, trải nghiệm trò chơi dân gian và nhiều hoạt động gắn kết.
Trong phần thi giới thiệu ẩm thực dân tộc, những món ăn đặc sắc như cá suối nướng, gà nướng, gà mọ, xôi ngũ sắc… được chế biến khéo léo dưới bàn tay tài hoa của các nghệ nhân, tạo nên những mâm cỗ đẹp mắt, hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách đến thưởng lãm, cổ vũ.
Hoạt động văn hóa cộng đồng đường phố của đồng bào dân tộc Dao. Ảnh: Việt Anh.
Hoạt động văn hóa cộng đồng đường phố của đồng bào dân tộc Mường. Ảnh: Việt Anh.
Ngày hội còn có những hoạt động đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông như: trưng bày, giới thiệu và trải nghiệm nghệ thuật trang trí hoa văn trên vải, thêu, vẽ sáp ong; thi giã bánh dày… Điểm nhấn là hoạt động văn hóa cộng đồng đường phố với sự tham gia biểu diễn của các nghệ nhân, diễn viên quần chúng các dân tộc: Thái, Dao, Mường, Mông tại một số điểm trên tuyến đường quốc lộ 6, đường nội thị của phường Mộc Sơn; thu hút đông đảo người dân và du khách.
Thông qua các hoạt động Tuần Văn hóa - Du lịch Mộc Châu, quảng bá Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu, thương hiệu Mộc Châu - điểm đến thiên nhiên hàng đầu thế giới. Sự kiện cũng nhằm tôn vinh nét văn hóa đặc sắc các dân tộc, đánh dấu năm đầu tiên hoạt động theo mô hình chính quyền 2 cấp, được tổ chức với quy mô, tính chất liên xã, phường.
Về Ngọc Chiến trải nghiệm phần thi giã cốm. Ảnh: Nguyễn Nga.
Ngọc Chiến náo nức lễ mừng cơm mới
Về miền quê cổ tích Ngọc Chiến, Lễ hội mừng cơm mới năm nay được tổ chức với chuỗi hoạt động văn nghệ, thể thao, trò chơi truyền thống hấp dẫn, mang đậm bản sắc văn hóa đồng bào các dân tộc vùng cao.
Lễ hội mừng cơm mới được bà con Ngọc Chiến tổ chức vào mỗi độ thu về, khi những thửa ruộng nhuộm sắc vàng của nắng, trong mùi thơm ngọt ngào của hương lúa chin, nhằm khôi phục, bảo tồn, lưu giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc; khích lệ tinh thần nhân dân xây dựng đời sống văn hóa, mở rộng vùng chuyên canh lúa nếp tan.
Lễ hội gồm 2 phần, phần lễ với nghi thức cúng cơm mới tại Nhà thờ Đon Hó, bản Mường Chiến; Nhà thờ thần cây Sa Mu, bản Nà Tâu. Thầy cúng thực hiện các nghi lễ bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên, trời đất, cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, đủ đầy. Sau khi làm lễ ở nhà thờ tổ, các hộ dân chuẩn bị lễ cúng cơm mới tại gia đình. Kết thúc lễ cúng, chủ nhà mời khách cùng chung vui bên chum rượu cần, chúc nhau những điều tốt đẹp.
Phần thi xếp đá đặc sắc, với những tạo hình bức tranh, mô hình về khung cảnh thiên nhiên, mái nhà truyền thống trên vùng quê Ngọc Chiến. Ảnh: Minh Thu.
Niềm vui rạng rỡ hiện rõ trên gương mặt những người phụ nữ Thái trên vùng cao Ngọc Chiến. Ảnh: Nguyễn Nga.
Phần hội, gồm các hoạt động: Thi xếp đá, bắt cá, làm cốm, ẩm thực truyền thống; thi đi cà kheo, tó yến (cầu lông đồng bào Mông); đá bóng bưởi nam, nữ; thi trang phục dân tộc; nghi lễ cúng vía trâu và thi Hoàng tử trâu… Trên sân vận động bản Mường Chiến, tiếng hò reo vang vọng, tiếng cười giòn tan hòa cùng mùi cốm mới ngọt ngào, tạo nên bức tranh mùa vàng đầy sức sống của núi rừng Tây Bắc.
Phiên chợ vùng cao - sắc màu hội ngộ
Không kém phần sôi động, tại xã Co Mạ, Phiên chợ vùng cao năm 2025 diễn ra với nhiều nét mới. Trên những con đường dẫn vào chợ, bà con các dân tộc diện lên mình những bộ trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu, cùng mang theo sản vật địa phương như quả sơn tra, khoai sọ, dưa mèo, rượu ngô, gà đen… Bên cạnh đó, phiên chợ còn có hơn 40 gian hàng bày bán các đồ thổ cẩm, trang phục dân tộc, gia dụng…
Đồng bào các dân tộc vùng cao Co Mạ rạng rỡ bước đến phiên chợ vùng cao. Ảnh: A Mua.
Phiên chợ vùng cao Co Mạ là hoạt động thường niên được tổ chức vào dịp Quốc khánh 2/9 hàng năm, là dịp để đồng bào các dân tộc xã vùng cao Co Mạ và các xã lân cận giao lưu văn hóa, thể thao, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất và đời sống. Đồng thời, giới thiệu các sản phẩm nông sản đặc trưng của địa phương đến du khách gần xa, góp phần quảng bá hình ảnh và thúc đẩy phát triển sản xuất, du lịch trên địa bàn.
Ở xã Phiêng Khoài, Phiên chợ vùng cao biên giới đã trở thành điểm hẹn gắn kết cộng đồng. Tại phiên chợ, hơn 20 gian hàng trưng bày, giới thiệu hàng tiêu dùng, trang phục dân tộc, đồ lưu niệm, thủ công truyền thống, ẩm thực và nông sản địa phương của các tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong xã, xã Chiềng Hặc và một số bản giáp biên huyện Xiềng Khọ (Hủa Phăn, Lào).
Không chỉ là nơi giao thương, phiên chợ vùng cao biên giới còn là dịp quảng bá văn hóa, thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị giữa đồng bào vùng biên và du khách phương xa.
Hơn 700 VĐV tham gia Giải chạy Mường La tiến bước. Ảnh: Minh Thu.
Ngày hội văn hóa - thể thao cùng Mường La tiến bước
Trong không khí tưng bừng ấy, xã Mường La đã tổ chức Ngày hội văn hóa các dân tộc năm 2025. Điểm nhấn của Ngày hội là Giải chạy Mường La tiến bước, thu hút trên 700 vận động viên là cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, công tác tại các cơ quan, đơn vị và nhân dân đang sinh sống trên địa bàn xã. Không chỉ là cuộc thi thể thao, giải chạy còn thể hiện tinh thần đoàn kết, khát vọng vươn lên của người dân Mường La trong hành trình xây dựng quê hương ngày càng đổi mới.
Một điểm nhấn nổi bật khác, Hội thi cắm trại hè với sự tham gia của 54 bản, tiểu khu thuộc 6 cụm dân cư, đã mang đến các không gian trưng bày trang phục, nhạc cụ và ẩm thực truyền thống, các sản phẩm nông sản, dược liệu, OCOP đặc trưng của địa phương.
Tại đây, người dân và du khách đã được thưởng thức ẩm thực truyền thống các dân tộc Thái, Mông, La Ha. Đồng thời, các màn trình diễn văn hóa như hát, múa, các trò chơi dân gian diễn ra liên tục, tạo nên ngày hội đa sắc màu của đồng bào các dân tộc trên rẻo cao Tây Bắc.
