Mặt trời sắp lặn, chú Ba kĩu kịt gánh củi trên vai, bon chân về nhà.
1. Đúng thời điểm nhá nhem này, chú Ba Bộng bỗng thấy chiếc mũ phớt của ai làm rớt giữa đường. Ngày trước, mũ phớt là loại mũ quê tôi rất chuộng. Đó là một loại mũ nỉ có vành. Đầu mũ có nếp gấp lõm tam giác, chỉ cần kẹp nhẹ hai ngón tay vào đấy, nhấc chiếc mũ lên đội đầu. Cử chỉ này trông lịch duyệt lắm.
Dừng chân trước chiếc mũ phớt, chú hạ gánh củi, hoan hỉ xoa tay. Cử chỉ xoa tay là một thói quen thích thú trước khi cầm nắm một vật gì mơ ước. Chú mỉm cười, thò tay lượm chiếc mũ. Đột ngột, chú nhíu mày, môi giật giật: “Ôi, chiếc mũ lỏng phèo”. Chú vội rút tay lên ngửi. Chú hắt hơi, chú nhăn mặt: “Úi trời! Bãi cứt trâu mới ra lò nóng hổi”. Đang rảy tay lia lịa, thì... đột ngột chú thấy đằng sau có con người đi tới.
Chú vội nhấc gánh củi lên vai, nói lớn tiếng: “Tưởng chiếc mũ phớt lành, hóa ra chiếc mũ phớt rách”. Dứt lời, chú lại kĩu kịt gánh củi, sải chân mất hút...
2. Người đi phía sau chú Ba là lão Trại. Thật kỳ lạ, lão cũng rất mê mũ phớt. Lão nhíu mày nhìn quanh quất: “Mũ phớt à? Phớt thì lành, rách gì cũng là phớt chứ”. Số là, vào giờ chạng vạng này, lão Trại quẩy ống trúm nhử lươn. Lúc này, lão đang đứng trước cái mũ phớt. Lão thả trí tưởng tượng chạy rong. Lão thấy lão đang mặc áo bà ba trắng, cổ bâu, nút thắt con bọ, chân dép Lào xanh lá mạ, khăn rằn vắt vai, và... trên đầu chễm chệ chiếc mũ phớt. Chiếc mũ phớt đã được lão đội trên đầu mình rồi, cho dù lão chưa nhặt nó.
Lão hoan hỉ thò tay lượm chiếc mũ. Lão nhíu mày: “Quái! Cái phớt lỏng à?”. Lão đưa tay lên ngửi: “Cha mẹ ơi! Cái phớt chết tiệt!”. Rất đột ngột, như có giác quan thứ sáu, lão Trại quay lại phía sau: “Úi chà, có con người đi tới”. Lão thở phào, quẩy gánh ống trúm lên vai, thả tiếng nói bay theo gió bốn phương: “Cứ tưởng thằng đi trước nói giỡn. Đúng là cái mũ phớt rách thật”. Nói xong, lão cũng bon chân sải biến trong đêm...
3. Loài người mà lão Trại vừa nói, đó là bà Còm người xóm Cua. Bà lón thón bước tới, bà vội nhìn xuống đất. Bà căng mắt, bà mỉm cười. Trước mắt bà, hình ảnh chiếc mũ phớt rất to. Bà cũng xoa tay lẩm bẩm: “Thế mới vừa cái đầu quá cỡ của ông nhà tôi”. Lập tức, bà thò tay nhặt. Bà dừng hẳn tay lại, nghiêng đầu nghe ngóng. Bà nhíu mày: “Quái lạ! Mũ miện gì thế này?”. Bà cũng lại đưa tay lên ngửi.
4. Xin phép quí độc giả. Có lẽ có một chân lý như thế này: “Đông người nhưng ít cử chỉ”. Quả vậy, con người có đến 7 tỷ, nhưng cử chỉ thì chừng một triệu là cùng. Thế nên cử chỉ “đưa tay lên mũi ngửi” là một cử chỉ khuôn mẫu cho đông người xài chung. Lại nói tiếp bà Còm. Sau khi dùng “cử chỉ khuôn mẫu” ấy, bà nôn ọe. Chiếc mũ phớt có hơi tay nhiều người, càng dễ bị nôn ọe. Bà này cũng có giác quan thứ sáu. Bà vội nhìn ra đằng sau, mặc dù bà đang mửa thốc tháo.
Lại cũng có con người đi tới. Giờ chạng vạng, hình như con người đi nhiều hơn con vật. Bà liền chửi toáng lên: “Thằng chó chết, cái mũ phớt rách mà nó dám bảo là lành”. Chửi xong, tay cứ chích lên Trời, bà chạy biến như bị ma đuổi...
5. Sáng hôm sau, chú Ba lại đi hái củi. Khi đi ngang qua chiếc mũ phớt của đêm rồi, chú sửng sốt: “Ôi! Nó chỉ còn... cái vành”.
