Đồng bộ nhiều giải pháp
Thời gian qua, ngành chăn nuôi heo trên địa bàn tỉnh An Giang, đặc biệt tại khu vực Tân Châu, được duy trì ổn định và đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng nguồn thực phẩm cho thị trường. Toàn khu vực Tân Châu hiện có 171 hộ chăn nuôi với tổng đàn 2.914 con, trong đó 165 hộ nuôi nhỏ lẻ với 2.535 con và 6 trại nuôi quy mô nhỏ với 379 con. Phần lớn hộ nuôi nhằm phục vụ nhu cầu tự tiêu thụ và bán cho thị trường nội địa.

Cán bộ thú y tuyên truyền, hướng dẫn hộ chăn nuôi thực hiện biện pháp an toàn sinh học, phòng ngừa dịch tả heo Châu Phi. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Công tác vệ sinh chuồng trại, khử trùng tiêu độc những năm gần đây đã được các hộ dân chú trọng hơn trước. Tuy nhiên, hoạt động vận chuyển, mua bán heo giống và heo thịt giữa các địa phương vẫn diễn ra thường xuyên, làm tăng nguy cơ xâm nhiễm dịch bệnh.
Ông Nguyễn Ngọc Khải, Trạm trưởng Trạm Kỹ thuật Nông nghiệp khu vực Tân Châu, cho biết: “Tính đến nay, tình hình dịch bệnh trên đàn heo cơ bản ổn định. Tuy nhiên, nguy cơ bùng phát dịch tả heo Châu Phi vẫn luôn tiềm ẩn và có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Đây là loại bệnh có tốc độ lây lan nhanh, tỷ lệ chết cao, gây thiệt hại lớn nếu không được kiểm soát kịp thời”.
Ngay từ đầu năm, Trạm Kỹ thuật Nông nghiệp khu vực Tân Châu đã tiếp nhận, nghiên cứu và triển khai kịp thời các văn bản chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang và Chi cục Chăn nuôi và Thú y. Kế hoạch phòng, chống dịch tả heo Châu Phi được xây dựng cụ thể, phối hợp với UBND xã, phường kiện toàn Ban chỉ đạo, thành lập các tổ phản ứng nhanh, tổ tiêu hủy và lựa chọn địa điểm tiêu hủy khi cần thiết.
Song song đó, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh. Nhiều đợt tuyên truyền lưu động được tổ chức tại các xã, phường để hướng dẫn người dân vệ sinh chuồng trại, nhận biết dấu hiệu bệnh, các biện pháp xử lý và phòng dịch an toàn sinh học.
Trong công tác kiểm tra, giám sát, Trạm đã triển khai đợt vệ sinh, khử trùng, tiêu độc môi trường trên toàn địa bàn, cấp phát 167 lít thuốc sát trùng cho 5 xã, phường gồm: Tân Châu, Long Phú, Tân An, Vĩnh Xương và Châu Phong. Đồng thời, thực hiện thu mẫu giám sát virus tại các điểm giết mổ, kết quả đều âm tính. Nhờ vậy, đến nay Tân Châu chưa ghi nhận ổ dịch mới.
Ngoài dịch tả heo Châu Phi, Trạm Kỹ thuật Nông nghiệp Tân Châu cũng triển khai các biện pháp phòng chống những bệnh truyền nhiễm khác như cúm gia cầm H5N1, viêm da nổi cục, bệnh tai xanh ở heo, bệnh dại động vật và dịch bệnh thủy sản.
Theo ông Khải, công tác phòng dịch hiện vừa có thuận lợi, vừa đối mặt nhiều khó khăn. Về thuận lợi, chính quyền và ngành thú y đã có sự chỉ đạo sát sao, mạng lưới thú y cơ sở duy trì ổn định và kịp thời hỗ trợ các tình huống phát sinh. Người dân cũng dần nâng cao ý thức trong việc vệ sinh chuồng trại, khử trùng tiêu độc và tiêm phòng vaccine.
Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn nhiều: đa số hộ nuôi nhỏ lẻ, chuồng trại chưa đạt chuẩn, khó kiểm soát dịch bệnh; kinh phí phòng dịch còn hạn chế, thiết bị bảo hộ và hóa chất chưa đáp ứng đủ. Việc sáp nhập xã, phường thời gian qua cũng khiến công tác quản lý chăn nuôi và phối hợp kiểm dịch bị gián đoạn. Đáng lo ngại, vẫn còn một số hộ chưa trung thực trong khai báo, thậm chí giấu dịch, bán chạy heo bệnh, làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh ra diện rộng.
Ông Nguyễn Văn Tâm, hộ chăn nuôi nhỏ lẻ ở xã Tân An, chia sẻ: “Gia đình tôi có 32 con heo. Nhờ được cán bộ thú y hướng dẫn tận tình, tôi thường xuyên dọn dẹp, rắc vôi bột, phun thuốc sát trùng định kỳ. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là chi phí mua thuốc sát trùng và thức ăn tăng cao, trong khi giá heo hơi chưa ổn định”.
Cùng chung nỗi lo, ông Nguyễn Văn Sung, chủ một trại nuôi hơn 70 con heo tại phường Tân Châu, cho biết: “Những năm gần đây, dịch tả heo Châu Phi rất nguy hiểm. Nếu lây lan thì coi như mất trắng, vì vậy tôi luôn chủ động khử trùng chuồng trại, kiểm soát người ra vào và phối hợp với thú y kiểm tra sức khỏe đàn heo thường xuyên”.
Bảo vệ tổng đàn heo
Thực tế, một số ổ dịch nhỏ từng xuất hiện tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ ở khu vực biên giới và địa bàn vừa sáp nhập. Nguyên nhân chủ yếu do vi phạm an toàn sinh học, vận chuyển heo không kiểm dịch hoặc xử lý chất thải không đảm bảo.
Ngay khi phát hiện, chính quyền địa phương đã kích hoạt kế hoạch phòng, chống dịch: khoanh vùng ổ dịch, tiêu hủy heo bệnh, tiêu độc khử trùng chuồng trại, kiểm soát vận chuyển và tạm dừng giết mổ không đảm bảo an toàn. Các tổ phản ứng nhanh liên ngành được thành lập, gồm UBND xã, Trạm Chăn nuôi và Thú y, công an và quân đội, nhằm xử lý triệt để nguồn bệnh.
Địa phương cũng đẩy mạnh tuyên truyền “5 không” để nâng cao nhận thức cộng đồng: không giấu dịch; không mua bán, vận chuyển heo bệnh; không giết mổ, tiêu thụ heo bệnh; không vứt xác heo bừa bãi; không sử dụng thức ăn thừa chưa qua xử lý nhiệt.

Lực lượng thú y phun thuốc khử trùng chuồng trại chăn nuôi, đảm bảo vệ sinh môi trường, hạn chế mầm bệnh lây lan. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, như tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chuyên môn và UBND xã, phường trong xây dựng kế hoạch phòng dịch; nâng cao năng lực giám sát, cảnh báo sớm. Đề xuất kinh phí xét nghiệm định kỳ, đặc biệt tại vùng có mật độ chăn nuôi cao. Công tác tuyên truyền được thực hiện thường xuyên qua hệ thống loa phát thanh, hội họp khu dân cư, vận động người dân khai báo trung thực và xử lý heo bệnh đúng quy định.
Các hoạt động vận chuyển, mua bán heo trên địa bàn vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh, do đó tỉnh An Giang siết chặt kiểm dịch động vật, lập chốt kiểm soát tạm thời khi có ổ dịch, đồng thời kiểm soát nghiêm ngặt các cơ sở giết mổ. Cùng với đó, tỉnh cũng thực hiện chính sách hỗ trợ kịp thời bồi thường cho các hộ có heo bị tiêu hủy và hướng dẫn tái đàn an toàn sau dịch.
Ông Thái Hoàng Nam, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh An Giang, nhấn mạnh: “Công tác tiêm phòng, vệ sinh khử trùng phải thực hiện thường xuyên, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng. Chỉ khi người dân đồng thuận và hợp tác với ngành thú y, chúng ta mới có thể kiểm soát hiệu quả dịch bệnh nguy hiểm này”.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các ngành chức năng và sự hợp tác từ người dân, công tác phòng, chống dịch tả heo Châu Phi tại An Giang đang được triển khai đồng bộ, góp phần bảo vệ tổng đàn, ổn định nguồn cung thực phẩm và đảm bảo phát triển chăn nuôi bền vững.