Ấn tượng những ‘Trường học sinh thái’ ở Cố đô Huế

HUẾ Nhiều trường học ở TP Huế đang trở thành những ‘lá cờ đầu’ trong hành trình giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, từ đó lan tỏa lối sống xanh cho học sinh.

Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường

Nằm ở trung tâm TP Huế, Trường Tiểu học Lê Lợi (phường Thuận Hóa) là ngôi trường đã đạt giải nhất Giải thưởng Trường học sinh thái ASEAN Việt Nam năm 2024 ở hạng mục Tiểu học.

Bước vào khuôn viên trường, không gian nhiều cây xanh và hoa, thoáng mát, sạch sẽ. Các lớp học được bố trí gọn gàng, ngăn nắp, nhiều hoa và cây, tận dụng nhiều phế thải để làm dụng cụ học tập, sinh hoạt. Hàng chục thùng lưu chứa chất thải được phân bố đều ở các tòa nhà, hành lang kèm theo áp phích hướng dẫn phân loại để cho học sinh dễ dàng thực hiện. Các em học sinh mang bình nước cá nhân, hạn chế sử dụng túi ni lông, không dùng ống hút nhựa…

Học sinh Trường Tiểu học Lê Lợi vui vẻ tưới cây ở các hàng lang. Ảnh: Văn Dinh. — Học sinh Trường Tiểu học Lê Lợi vui vẻ tưới cây ở các hàng lang. Ảnh: *Văn Dinh.*

Cô giáo Lê Thị Ly Na, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, nhiều năm qua, nhà trường đã xây dựng mô hình “Trường học sinh thái”, qua đó giáo dục ý thức, hình thành thói quen và hành vi thân thiện với môi trường cho học sinh.

Cụ thể, trường tổ chức “Ngày hội môi trường” với những hoạt động bổ ích như các gian hàng đổi rác lấy quà, các trò chơi nhằm phát triển kĩ năng tập hợp rác tái chế và phân loại rác thải. Phát động chương trình làm túi giấy thân thiện với môi trường, làm các sản phẩm từ giấy rơm. Tổ chức cuộc thi vẽ tranh bảo vệ môi trường, giảm rác thải nhựa. Thành lập “Câu lạc bộ Xanh” nhằm khuyến khích học sinh thực hành giảm thiểu sử dụng nhựa và tái chế nhựa trong cuộc sống hàng ngày. Thực hiện phong trào “Hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và phòng chống rác thải nhựa, túi nilon”, “Sử dụng tiết kiệm điện, nước tránh lãng phí”, “Bảo tồn đa dạng sinh học”, “Sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên, tôn trọng đa dạng sinh học”... trong trường học. Tăng cường đổi mới công tác tuyên truyền thông qua hệ thống thông tin (loa phát thanh đầu và cuối giờ học, treo băng rôn, dán áp phích, tranh cổ động, khẩu hiệu, tờ gấp tuyên truyền).

Trường Tiểu học Lê Lợi còn lồng ghép, tích hợp hiệu quả công tác giáo dục bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu vào nội dung giảng dạy của các môn học ở cấp tiểu học theo các hình thức, nội dung phù hợp. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Giờ Trái đất, Ngày Trái đất, Ngày Môi trường Thế giới, Ngày Đại dương Thế giới, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đa dạng sinh học quốc tế, Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường, Chiến dịch làm cho Thế giới sạch hơn, phong trào “Tết trồng cây - đời đời nhớ ơn Bác Hồ”, Ngày Chủ nhật Xanh…

Tuyên truyền, hướng dẫn cho học sinh về cách phân loại rác tại trường. Ảnh: Duyên Nguyễn. — Tuyên truyền, hướng dẫn cho học sinh về cách phân loại rác tại trường. Ảnh: *Duyên Nguyễn.*

Em Trần Ngọc Uyển Hy (lớp 4/5) thổ lộ: “Khi tham gia các hoạt động như trồng cây, nhặt rác, phân loại rác hay tái chế chai nhựa thành chậu hoa, em học được cách yêu thiên nhiên nhiều hơn, biết thêm nhiều cách để bảo vệ môi trường sống. Từ đó, em cũng thay đổi thói quen của mình, đi học mang theo bình nước cá nhân, không dùng ống hút nhựa, dùng khẩu trang vải... Em còn nhắc bố mẹ mang giỏ đi chợ thay vì lấy túi ni lông. Em mong rằng không chỉ trường em mà cả TP Huế và nhiều nơi khác cũng sẽ trở nên xanh, sạch, đẹp”.

Theo Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Lợi, thông qua các mô hình giảm nhựa, bảo vệ môi trường đã tạo không gian học tập tích cực, truyền cảm hứng cho học sinh, tạo cầu nối để phụ huynh cùng tham gia với con em trong các hoạt động bảo vệ môi trường. Từ đó trường học đã lan tỏa giá trị sống xanh trong cộng đồng. Mặt khác, giúp học sinh hiểu rõ hơn về tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường và sức khỏe, từ đó khơi dậy tinh thần trách nhiệm cá nhân và cộng đồng trong việc giữ gìn môi trường sống.

“Trường đã đoạt được nhiều giải thưởng khi tham gia các cuộc thi về môi trường, trong đó giải thưởng Trường học sinh thái ASEAN Việt Nam là niềm tự hào rất lớn, và quan trọng hơn, đó là trách nhiệm để thầy trò của trường tiếp tục giữ gìn và phát triển mô hình “Trường học sinh thái”. Danh hiệu không là điểm dừng mà sẽ tiếp tục biến mỗi ngày đến trường thành một hành trình trải nghiệm xanh, an toàn và thân thiện. Tôi luôn tin rằng giáo dục môi trường phải bắt đầu từ những việc nhỏ bé, gần gũi và được lặp đi lặp lại mỗi ngày. Khi một học sinh biết tiết kiệm một tờ giấy, trồng thêm một cây xanh, hay từ chối một chiếc túi ni lông thì các em đã góp phần gieo mầm cho một tương lai bền vững. Hi vọng rằng mô hình “Trường học sinh thái” sẽ lan tỏa, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một nền giáo dục gắn với phát triển bền vững, một thế hệ trẻ sống có trách nhiệm với môi trường”, cô Ly Na chia sẻ.

Thông qua nhiều hoạt động ý nghĩa, học sinh Trường Tiểu học Lê Lợi hiểu rõ hơn về ý nghĩa của bảo vệ môi trường, giảm rác thải nhựa. Ảnh: Văn Dinh. — Thông qua nhiều hoạt động ý nghĩa, học sinh Trường Tiểu học Lê Lợi hiểu rõ hơn về ý nghĩa của bảo vệ môi trường, giảm rác thải nhựa. Ảnh: *Văn Dinh.*

Nhân rộng mô hình "Trường học sinh thái"

Trường THCS Nguyễn Chí Diểu (đường Đống Đa, TP Huế) cũng là một trong những ngôi trường đạt giải Giải thưởng Trường học sinh thái ASEAN Việt Nam năm 2024 ở hạng mục THCS.

Cô Hoàng Thị Thủy, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Chí Diểu cho biết, trong thời gian qua, nhà trường đã triển khai nhiều mô hình mang tính thực tiễn cao, như “Một ngày không nhựa dùng một lần”, tổ chức định kỳ vào mỗi tuần, toàn thể học sinh và giáo viên đều sử dụng bình nước cá nhân, hộp cơm, ống hút tre thay cho đồ nhựa. “Góc xanh - đổi rác lấy quà tặng”, học sinh mang vỏ lon, chai nhựa tái chế để đổi lấy cây xanh nhỏ, khuyến khích thói quen phân loại và tái chế. Trường đã thiết kế thùng rác phân loại theo màu sắc và hình ảnh trực quan, giúp học sinh dễ dàng thực hiện. Tái chế sáng tạo trong môn Mỹ thuật bằng hình thức biến rác thải nhựa thành sản phẩm nghệ thuật, mô hình học cụ. Hình thành “Vườn trường sinh thái’, kết hợp phân hữu cơ từ rác thải và lá cây để chăm sóc vườn rau, vườn hoa trong khuôn viên trường.

Đặc biệt, Trường THCS Nguyễn Chí Diểu đã triển khai hiệu quả mô hình “Ngôi nhà xanh” để thu gom và phân loại rác thải tại nguồn. Rác thải nhựa, giấy, kim loại, và pin cũ được học sinh phân loại và cho vào các thùng rác chuyên dụng đặt trong khuôn viên trường. Sau đó, rác thải này được bán lấy tiền để gây quỹ cho các hoạt động từ thiện và hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn.

Học sinh Trường THCS Nguyễn Chí Diểu tham gia phân loại rác thải nhựa tại trường với mô hình ‘Ngôi nhà xanh’. Ảnh: Văn Dinh. — Học sinh Trường THCS Nguyễn Chí Diểu tham gia phân loại rác thải nhựa tại trường với mô hình ‘Ngôi nhà xanh’. Ảnh: *Văn Dinh.*

“Sau khi đoạt giải Trường học sinh thái ASEAN Việt Nam, trường mở rộng “Thư viện xanh” tại trường, học sinh đọc sách trong không gian sân vườn, sử dụng vật liệu tái chế làm kệ sách. Triển khai “Chợ phiên tái chế” định kỳ để học sinh, phụ huynh trao đổi vật dụng cũ, hạn chế tiêu dùng mới. Phát triển Câu lạc bộ học sinh xanh Nguyễn Chí Diểu để triển khai các dự án nhỏ như clip tuyên truyền, vẽ tranh tường xanh. Phát triển ứng dụng số, học sinh ghi nhận và báo cáo lượng rác nhựa giảm mỗi tháng, tạo bảng xếp hạng “Lớp học không nhựa”. Ngoài ra, trường tăng cường hợp tác, giao lưu trực tuyến với các trường học xanh trong khu vực ASEAN, phối hợp với các trường khác trong thành phố để chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình hiệu quả”, cô Thủy cho hay.

Cô giáo Nguyễn Thị Mai Anh tâm sự, đối với mình, việc giáo dục các em học sinh về môi trường không phải là một nhiệm vụ mà là một niềm đam mê. Mình tin rằng, khi các em được trực tiếp tham gia vào các hoạt động như trồng cây, phân loại rác, các em sẽ hiểu được giá trị của việc bảo vệ môi trường. Không có bài giảng nào hiệu quả bằng chính những trải nghiệm thực tế.

“Là giáo viên Mỹ thuật, mình luôn mong muốn học sinh nhìn thấy cái đẹp không chỉ trong tranh vẽ mà ngay trong cuộc sống. Khi các em tự tay biến một chai nhựa cũ thành chậu hoa, hay khi chăm sóc cây xanh lớp học, mình thấy các em học được nhiều hơn cả bài học trên lớp, đó là tình yêu thiên nhiên, trách nhiệm và sự sẻ chia. Mình luôn khuyến khích học sinh biến ý tưởng thành hành động, để môi trường học đường không chỉ sạch đẹp mà còn trở thành bài học sống động mỗi ngày”, cô Mai Anh bộc bạch.

Những ‘Trường học sinh thái’ ở TP Huế đang trở thành những ‘lá cờ đầu’ trong hành trình giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, từ đó lan tỏa lối sống xanh cho học sinh. Trong ảnh là học sinh Trường THCS Nguyễn Chí Diểu thực hành tạo sản phẩm hữu dụng từ phế liệu đã qua sử dụng. Ảnh: Mai Anh. — Những ‘Trường học sinh thái’ ở TP Huế đang trở thành những ‘lá cờ đầu’ trong hành trình giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, từ đó lan tỏa lối sống xanh cho học sinh. Trong ảnh là học sinh Trường THCS Nguyễn Chí Diểu thực hành tạo sản phẩm hữu dụng từ phế liệu đã qua sử dụng. Ảnh: *Mai Anh.*

Giải thưởng Trường học sinh thái ASEAN Việt Nam năm 2025 có chủ đề “Trường học không rác thải nhựa”.

Hồ sơ xét tặng Giải thưởng gửi đồng thời bằng 2 cách thức: Bản giấy gửi về Báo Nông nghiệp và Môi trường, Lô E2 đường Dương Đình Nghệ, thành phố Hà Nội; Bản điện tử nén thành 01 file duy nhất và tải lên trang Ecoschool.vn.

Thời gian tiếp nhận hồ sơ: đến hết ngày 31/10/2025 (tính theo dấu bưu điện đối với hồ sơ gửi đường bưu chính) hoặc xác định trên trang Ecoschool.vn đối với hồ sơ gửi theo đường điện tử.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP Huế Nguyễn Tân cho rằng, công tác bảo vệ môi trường, không rác thải nhựa đã được các trường học trên địa bàn chú trọng từ nhiều năm qua. Việc xây dựng ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh là một phần quan trọng trong giáo dục toàn diện. Khi các em hiểu và hành động vì môi trường thì chính các em sẽ trở thành những “đại sứ xanh” lan tỏa lối sống tích cực đến gia đình và cộng đồng. Việc các trường học tiên phong trong công cuộc giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường là hướng đi bền vững và lâu dài trong giáo dục.

“Những mô hình 'Trường học sinh thái', 'Trường học giảm nhựa'… là hình mẫu tiêu biểu cho các trường trên địa bàn hướng theo để thực hiện. Ngành giáo dục sẽ vận động các trường nhân rộng mô hình, hỗ trợ các đơn vị giáo dục triển khai các chương trình giáo dục môi trường hiệu quả”, ông Tân nhấn mạnh.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan, Quỹ Vì tương lai xanh tổ chức Giải thưởng trường học sinh thái ASEAN Việt Nam năm 2025 - Trường học không rác thải nhựa. Mọi thông tin liên quan đến Giải thưởng bạn đọc xem trên Báo điện tử nongnghiepmoitruong.vn, trang web của Giải thưởng ecoschool.vn hoặc Nhà báo Nguyễn Quỳnh Chi, SĐT: 0967181555 hoặc email: nquynhchi.00@gmail.com.

Văn Dinh