Xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong năm nay, tính đến hết tháng 7 vẫn đang tăng trưởng âm với kim ngạch hơn 3,8 tỷ USD, giảm nhẹ 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, kim ngạch xuất khẩu rau quả đang tăng trưởng mạnh. Cụ thể, trong tháng 7/2025, xuất khẩu rau quả đạt 765 triệu USD, tăng 37% so với tháng 7/2024. Trong tháng 6/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả là 807 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nhờ sự tăng trưởng liên tục trong những tháng gần đây, nên xuất khẩu rau quả tính lũy kế kể từ đầu năm, đang từng bước thoát khỏi tăng trưởng âm. Hết quý 1, xuất khẩu rau quả giảm 9,2%, hết quý 2 mức tăng trưởng âm là 6,7% và đến hết tháng 7 chỉ còn giảm nhẹ 0,3% như đã nói tới ở trên.
Chuối xuất khẩu ở Unifarm. Ảnh: Thanh Sơn.
Sự phục hồi của xuất khẩu sầu riêng là một trong những nguyên nhân chính giúp cho xuất khẩu rau quả Việt Nam đang phục hồi và trở lại "đường đua". Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết, đến thời điểm này, xuất khẩu sầu riêng đã trở lại bình thường, không còn gặp khó khăn như trong những tháng đầu năm khi nhiều lô hàng sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc bị cảnh báo dư lượng Cadimi và chất Vàng O.
Bên cạnh sầu riêng, xuất khẩu nhiều loại rau quả khác như dừa, chanh leo và xoài chế biến cũng chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng, cho thấy sự đa dạng trong các mặt hàng rau quả xuất khẩu của Việt Nam. Nhờ vậy, từ đầu năm đến nay, trong khi xuất khẩu rau quả giảm khá nhiều ở thị trường Trung Quốc, thì vẫn tăng trưởng tốt ở nhiều thị trường lớn khác như Hoa Kỳ, Nhật Bản,Đài Loan, Hà Lan... Đặc biệt, tại thị trường Hoa Kỳ, trong 7 tháng đầu năm nay, xuất khẩu rau quả tăng tới 66% và đạt 216 triệu USD.
Ngay cả ở thị trường Trung Quốc, tính chung xuất khẩu 7 tháng thì vẫn đang tăng trưởng âm, nhưng riêng trong tháng 7 lại tăng tới 46% so với cùng kỳ. Sự phục hồi trong xuất khẩu sang Trung Quốc 2 tháng qua đã góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng trở lại của xuất khẩu rau quả nói chung.
Dầu vậy, thuế đối ứng của Hoa Kỳ cũng đang tác động ít nhiều tới xuất khẩu rau quả Việt Nam. Ông Nguyễn Thanh Bình nhận định, thuế đối ứng 20% mà Hoa Kỳ áp lên hàng hóa Việt Nam sẽ làm tăng giá rau quả nhập khẩu từ Việt Nam vào Hoa Kỳ. Với mức thuế này, người tiêu dùng Hoa Kỳ có thể sẽ phải cắt giảm bớt chi tiêu cho mặt hàng rau quả, dẫn đến các đơn hàng có thể giảm mạnh.
Dừa tươi Việt Nam đang tăng trưởng về xuất khẩu trong năm nay. Ảnh: Thanh Sơn.
Thuế đối ứng sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh của rau quả Việt Nam với rau quả sản xuất tại các tiểu bang của Hoa Kỳ có khí hậu tương đồng với Việt Nam, với rau quả từ các nước Mỹ Latinh vốn có chi phí logistics thấp hơn nhiều so với Việt Nam khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ. So với những nước Đông Nam Á có thuế đối ứng thấp hơn, rau quả Việt Nam cũng sẽ giảm sức cạnh tranh tại thị trường Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ chiếm thị phần không lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam (chiếm 8,2%) trong 7 tháng đầu năm nay, nhưng lại là thị trường lớn thứ hai sau Trung Quốc. Việc duy trì xuất khẩu sang Hoa Kỳ có ý nghĩa rất quan trọng với ngành rau quả Việt Nam, vì đây là thị trường có nhu cầu nhập khẩu rau quả rất lớn, trong đó có rau quả nhiệt đới. Với yêu cầu cao, nghiêm ngặt về các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, bao bì, nhãn mác..., thị trường Hoa Kỳ là thước đo về chất lượng, sự an toàn của sản phẩm, uy tín và năng lực tuân thủ của các doanh nghiệp Việt Nam.
Chính vì vậy, dù gặp bất lợi ít nhiều về thuế đối ứng, ngành rau quả Việt Nam sẽ tiếp tục tìm mọi giải pháp để duy trì xuất khẩu sang Hoa Kỳ, trong đó có đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm chế biến. Theo ông Nguyễn Thanh Bình, so với xuất khẩu trái cây tươi, xuất khẩu trái cây chế biến có chi phí logistics thấp hơn nhiều nên khả năng cạnh tranh tốt hơn trong bối cảnh phải chịu thuế đối ứng. Hàng chế biến có thời gian bảo quản dài hơn và phù hợp với nhu cầu của nhiều người tiêu dùng hiện nay.
Đồng thời, ngành rau quả tập trung khai thác tối đa các thị trường trọng điểm, truyền thống (Trung Quốc, Nhật bản, Hàn Quốc, châu Âu…) và các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Ấn Độ...
Với đà tăng trưởng tốt về xuất khẩu rau quả trong 2 tháng qua, sự phục hồi ở thị trường Trung Quốc và tăng trưởng ổn định tại các thị trường Nhật Bản, Đài Loan, Hà Lan, Úc..., đặc biệt là sản lượng sầu riêng dồi dào từ nay đến tháng 11, ông Bình tin tưởng rằng xuất khẩu rau quả cả năm nay hoàn toàn có thể đạt mục tiêu 7,6 tỷ USD của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thậm chí tiến sát mốc 8 tỷ USD.
