Từ vốn đến tri thức: 'Đòn bẩy' giúp người dân thoát nghèo bền vững

Từ vốn và thông tin sản xuất đến mô hình sinh kế bền vững

Cách đây chưa lâu, cuộc sống của gia đình anh Phan Văn Trụ, xóm 7 Bế Triều, xã Hòa An, tỉnh Cao Bằng vẫn gặp khó khăn không chỉ vì thiếu vốn mà còn do thiếu thông tin về kỹ thuật chăn nuôi và thị trường tiêu thụ. Hai vợ chồng làm thuê, sản xuất nhỏ lẻ theo kinh nghiệm, không có kiến thức để mở rộng sinh kế.

Nhờ Hội Cựu chiến binh xã giới thiệu, anh Trụ không chỉ được vay 100 triệu đồng thuộc chương trình cho vay giải quyết việc làm của NHCSXH mà quan trọng hơn là được tập huấn kỹ thuật chăn nuôi trâu sinh sản, hướng dẫn xây dựng chuồng trại, phòng bệnh và được cung cấp thông tin thị trường trước khi đầu tư.

“Trước đây mình không biết chọn giống, không biết tính toán hiệu quả. Được cán bộ ngân hàng và Hội đoàn thể hướng dẫn từng bước, chỉ cách lên kế hoạch sản xuất, mình mới dám đầu tư. Có thông tin rồi thì nuôi trâu mới hiệu quả. Giờ gia đình tôi đã có 12 con trâu, thu nhập cải thiện rõ rệt, cuộc sống ổn định hơn rất nhiều”, anh Trụ chia sẻ.

Không riêng anh Trụ, gần 30.000 hộ dân trong tỉnh được tiếp cận thông tin về mô hình sản xuất mới, tham gia các lớp tập huấn trồng dâu nuôi tằm, kỹ thuật chăn nuôi,… Anh Phùng Văn Hái, xã Yên Thổ, cho biết: “Lúc đầu mình chỉ biết làm nương. Sau khi tham gia lớp tập huấn của huyện về trồng dâu nuôi tằm, được cán bộ hướng dẫn trực tiếp tại ruộng, mình mới hiểu quy trình đúng. Có thông tin rồi mới dám vay vốn đầu tư. Năm 2024, tôi vay 100 triệu đồng trồng dâu nuôi tằm. Gia đình trồng gần 1 ha với hơn 5 vạn gốc dâu. Trung bình 20 ngày thu 1 lứa khoảng 3 hộp tằm, thu lãi khoảng 15 triệu đồng/lứa.”

Vốn - "đòn bẩy" phát triển kinh tế địa phương

Ông Đặng Trung Hồng - Phó Giám đốc NHCSXH tỉnh Cao Bằng cho biết, chương trình cho vay giải quyết việc làm không chỉ đơn thuần là hỗ trợ vốn, mà còn tạo ra một kênh thông tin quan trọng giúp người dân tiếp cận kiến thức sản xuất, nâng cao hiểu biết về thị trường và chủ động xây dựng sinh kế bền vững. Với đặc thù địa hình chia cắt, kinh tế còn khó khăn, việc cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin về chính sách, quy trình vay vốn, cũng như hướng dẫn kỹ thuật đã mở ra nhiều cơ hội thay đổi cuộc sống cho người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Để đảm bảo hiệu quả, các tổ chức hội, đoàn thể nhận ủy thác không chỉ kiểm tra, giám sát, mà còn đóng vai trò là “cầu nối thông tin”, tổ chức giao ban hằng tháng, phổ biến chính sách mới, tháo gỡ vướng mắc và hướng dẫn lập hồ sơ vay, xử lý nợ rủi ro. Nhờ vậy, người dân được tiếp cận thông tin rõ ràng, dễ hiểu, giúp nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích.

Việc duy trì 161 điểm giao dịch tại 56 xã/phường theo phương thức “giao dịch tại xã” cũng giúp người dân vùng khó dễ dàng tiếp cận thông tin tài chính - ngân hàng, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Đồng thời, cấp uỷ, chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị - xã hội có điều kiện trực tiếp nắm bắt tình hình, kịp thời truyền đạt chủ trương, hướng dẫn người dân thực hiện đúng quy định.

Tại các tổ tiết kiệm và vay vốn, tinh thần chia sẻ thông tin và kinh nghiệm được phát huy mạnh mẽ. Các thành viên thường xuyên trao đổi cách làm ăn, cách ghi chép tài chính và cách trả nợ đúng hạn. Nhờ mạng lưới thông tin cộng đồng này, tỷ lệ nợ quá hạn luôn duy trì dưới 0,1% tổng dư nợ - một con số rất thấp trong hệ thống tín dụng chính sách.

Chị Hoa Thị Thủy, Tổ trưởng tổ tiết kiệm xóm 7 Bế Triều cho hay, hiện tổ có 51 thành viên, với tổng dư nợ hơn 6,7 tỷ đồng. Tổ không chỉ quản lý vốn mà còn hướng dẫn bà con cách hạch toán chi tiêu, cách tính lời - lãi sau mỗi vụ. Việc cung cấp thông tin tài chính cơ bản giúp người vay hiểu rõ trách nhiệm và tự tin hơn khi sử dụng vốn.

Từ nguồn vốn tín dụng ưu đãi cùng với việc được hướng dẫn kỹ thuật và cung cấp thông tin sản xuất phù hợp, nhiều mô hình kinh tế ở nông thôn đã được hình thành và nhân rộng: trồng rau an toàn, chăn nuôi hữu cơ, trồng rừng, trồng dược liệu, sản xuất theo hướng hàng hóa. Không ít hộ dân thoát nghèo và từng bước làm giàu nhờ biết tiếp cận đúng thông tin và ứng dụng vào thực tế.

Cùng với hỗ trợ vốn, NHCSXH còn phối hợp tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng quản lý tài chính, hướng dẫn lập phương án sản xuất, tập huấn khởi nghiệp cho thanh niên và phụ nữ. Qua đó, người dân không chỉ tiếp cận nguồn vốn mà còn được trang bị kiến thức, nâng cao khả năng phân tích thị trường, chủ động hơn trong sản xuất và kế hoạch trả nợ.

Theo đánh giá của NHCSXH tỉnh Cao Bằng, các chương trình tín dụng chính sách đã góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo đa chiều, tăng thu nhập và cải thiện chất lượng cuộc sống người dân. Hàng ngàn lao động sau khi được hỗ trợ vốn đã quay về quê khởi nghiệp, tạo việc làm tại chỗ, giảm tình trạng di cư lao động tự do.

Trong thời gian tới, NHCSXH tỉnh Cao Bằng xác định tiếp tục mở rộng quy mô tín dụng giải quyết việc làm, tập trung vào các ngành nghề có tiềm năng, gắn với phát triển nông nghiệp sạch, kinh tế tuần hoàn và du lịch cộng đồng. Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý, theo dõi và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn.

“Chúng tôi và chính quyền địa phương không chỉ dừng ở việc cho vay, mà luôn đồng hành cùng người dân bằng việc cung cấp thông tin, hướng dẫn kỹ thuật và hỗ trợ trong suốt quá trình sử dụng vốn. Mục tiêu cuối cùng là giúp người vay đứng vững bằng chính đôi chân của mình”, Ông Hồng khẳng định.