Nhà văn Phan Thị Vàng Anh.
Phan Thị Vàng Anh là con gái út của nhà thơ Chế Lan Viên và nhà văn Vũ Thị Thường. Phan Thị Vàng Anh tốt nghiệp Trường Đại học Y Dược TP.HCM, nhưng không hành nghề thầy thuốc. Bà được biết đến với phong cách viết tinh tế, sâu sắc và thường khai thác những khía cạnh đời thường của cuộc sống.
Tác phẩm đầu tay của Phan Thị Vàng Anh, tập truyện ngắn “Khi người ta trẻ” xuất bản lúc 25 tuổi, đã gây tiếng vang lớn và được dịch, xuất bản tại Pháp với tên "Quand on est jeune". Ngoài ra, Phan Thị Vàng Anh còn sử dụng bút danh Thảo Hảo để viết tản văn và phê bình nghệ thuật trên báo chí
Phan Thị Vàng Anh đã nhận được nhiều giải thưởng văn học, trong đó có Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1993 cho tập truyện ngắn “Khi người ta trẻ” và Giải thưởng của Hội Nhà văn Hà Nội năm 2007 cho tập thơ “Gửi VB”.
Nổi tiếng thuở thơ ấu với bài thơ “Hôm nay trời nắng chang chang/ Mèo con đi học chẳng mang thứ gì/ Chỉ mang một cái bút chì/ Và mang một mẩu bánh mì con con”, Phan Thị Vàng Anh tiếp tục ghi dấu ấn với tập tản văn “Nhân trường hợp chị thỏ bông”. Dù không viết quá nhiều và chỉ viết những tác phẩm ngăn ngắn nho nhỏ, mỗi sáng tác của Phan Thị Vàng Anh đều khẳng định dấu ấn riêng, không cầu kỳ nhưng thấm thía và gần gũi với người đọc.
Mùa xuân Ất Tỵ, nhà văn Phan Thị Vàng Anh ở tuổi 57 tái ngộ bạn đọc với tập truyện ngắn mang yếu tố đời thường và giọng điệu duyên dáng “Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)”. Đây là một tác phẩm nhẹ nhàng ghi lại những câu chuyện giản dị của cuộc sống hàng ngày với một lối viết tinh tế và lạ hóa những điều quen thuộc.
Mỗi người đều có một “chuyện nhà”, những câu chuyện tưởng chừng nhỏ bé, vụn vặt, chẳng đáng để tâm. Nhưng dưới ngòi bút sắc sảo và khéo léo của Phan Thị Vàng Anh, những điều tưởng như giản đơn ấy lại trở thành tấm gương phản chiếu hành vi và tâm lý con người trong xã hội hiện đại, phơi bày cách người ta sống với mình và sống với nhau.
“Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)” là một tựa sách khiêm nhường đúng như tinh thần nội dung nó thể hiện. Đấy là những chuyện be bé trong mỗi góc nhà, mỗi góc phố, mỗi con người: ăn uống, du hí, chơi bời, bạn bè, đồng nghiệp, vợ chồng, con cái, thành phố, nhà quê… Tất cả toàn những chuyện ai cũng làm, ngày nào cũng gặp, tưởng bé xíu, vụn vặt.
Mỗi người Việt, nói cho cùng, ai chẳng loanh quanh thu xếp hoặc nghe ngóng mấy việc về quê, lễ tết, kết hôn ly hôn, làm dâu, dạy dỗ con cái, nịnh vợ, làm đẹp, sống thật sống ảo, tán gẫu, giải trí, du lịch... Những thứ quen thuộc ấy khiến đa phần chúng ta lướt qua. Thế nhưng, Phan Thị Vàng Anh đã kể lại chuyện tưởng như không có gì như thế, bằng một giọng văn hơi phớt tỉnh mà sắc lẻm, hài hước, hóa ra lại gợi đến những nỗi cắc cớ và trớ trêu của xã hội.
Cuốn sách đánh dấu sự trở lại văn đàn của Phan Thị Vàng Anh.
Mở cuốn sách “Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)” ở bất cứ trang nào ta cũng bắt gặp một tình huống của cuộc sống. Một người mẹ chụp ảnh chiếc ba lô nặng trĩu của con lên mạng, kèm status: “Ân hận quá cả năm không kiểm tra ba lô con trai. Chỉ vì quá tin vào nền giáo dục”, là vì thương con, hay là vì muốn tỏ ra sâu sắc? Tại sao người ta chê bai một cô con dâu xinh xắn nhẹ nhàng, nhưng khi cô ấy gặp trắc trở, lại bỗng nhiên ngợi khen cô ấy tử tế lắm? Tại sao những người lớn lao vào cười cợt một câu thanh niên khi cậu đưa ra một câu hỏi nghiêm túc thật thà?
Phan Thị Vàng Anh có cách kể chuyện rất riêng, không triết lý, không lên lớp, không phán xét ai đúng ai sai, nhưng “Chuyện nhà Tí (và nhiều chuyện nhà khác)” là một cuốn sách có thể khiến người đọc cảm thấy ngượng ngượng, cười thầm, chột dạ, vì trong những câu chuyện ấy, biết đâu lại có bóng dáng chính mình.
Không kịch tính, không cố ý gây sốc, “Chuyện nhà Tí (và nhiều chuyện nhà khác)” đơn giản là những câu chuyện đời thường, nhưng lại mang đến nhiều suy tư. Đọc cuốn sách bỗng thấy cuộc sống này vẫn còn nhiều thú vị ngay trong những điều nhỏ bé nhất. Trên hết, nó nhắc ta nhớ rằng, ai cũng vật lộn với những câu chuyện như thế mỗi ngày.
Giáo sư ngữ văn Huỳnh Như Phương từng nhận xét về các sáng tác của Phan Thị Vàng Anh: “Vàng Anh biết cách lạ hóa những điều quen thuộc, biết làm cho da diết những điều tưởng như nhạt nhẽo”. Điều đó vẫn hoàn toàn đúng với tập sách mới này. Mỗi trang sách mở ra một tình huống đời thường, nhưng lại đặt ra những câu hỏi không hề nhỏ: Chúng ta có đang giả tạo không? Có đố kỵ không? Có đang gồng mình để trở nên sâu sắc hay không? Chúng ta có nhỏ nhen ti tiện không, và có ác hay không?
Ngoài ra, điểm đặc biệt ở tập sách này là sự kết hợp giữa ngôn từ và hình ảnh. Cuốn sách được minh họa bởi kiến trúc sư Nguyễn Trương Quý. Những bức tranh đơn giản giúp câu chuyện thêm phần sinh động.
