Theo đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông của Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng TP.HCM), từ năm 2026, TP.HCM sẽ thí điểm lập vùng phát thải thấp ở khu vực trung tâm; bao gồm vành đai giới hạn bởi 15 cây cầu và 17 tuyến đường. Theo đó, cá nhân, hộ gia đình sinh sống trong vùng phát thải thấp sẽ không được đăng ký xe mô tô, xe gắn máy mới sử dụng nhiên liệu xăng.
TP.HCM sẽ xây dựng nhiều gói hỗ trợ người dân chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Ảnh: Thục Vy.
Ngoài ra, đề án cũng đề xuất UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét ban hành quy định về niên hạn sử dụng xe mô tô, xe gắn máy chạy xăng. Sau một thời gian hoặc quãng đường nhất định, xe sẽ phải được thanh lý. Đồng thời, đề xuất chính quyền thành phố triển khai các chính sách hỗ trợ tài chính. Người dân thanh lý xe theo quy định sẽ được bồi hoàn khoảng 70% giá trị còn lại của phương tiện.
Song song đó, một loạt giải pháp hỗ trợ chuyển đổi xe xăng sang xe điện cũng được tính toán chi tiết. Bao gồm hỗ trợ doanh nghiệp, hộ dân đầu tư chuyển đổi xe điện, xây dựng trạm sạc và cả miễn phí gửi xe điện. Cụ thể, các xe máy điện có giá đến 15 triệu đồng sẽ giảm 500.000 đồng. Xe máy điện giá trên 15-40 triệu đồng mức giảm là 1 triệu đồng, với xe trên 40 triệu mức giảm là 2 triệu đồng. Trợ cấp khoảng 5 triệu đồng cho người mua xe máy điện. Nếu vay tiền mua xe máy điện sẽ được hỗ trợ 20% lãi suất, chỉ ở mức 4%. Với người mua, chuyển đổi sang ô tô điện cũng được hỗ trợ 10% lãi suất ngân hàng nếu vay mua xe. Đồng thời, giảm 50% phí đăng ký, cấp biển số và giảm 50% phí bảo trì đường bộ...
Trong đề án, tại khu vực trung tâm, TP.HCM sẽ phát triển mạnh dịch vụ cho thuê xe đạp với khoảng 5.000 xe. Đây là phương tiện kết nối các chuyến đi ngắn tới bến xe buýt, bến metro... Thành phố cũng dự kiến đầu tư 750 - 1.338 trạm sạc ở khu trung tâm, trong đó 25 trạm sạc dành cho xe buýt.
Theo Trung tâm quản lý giao thông công cộng, TP.HCM đang có khoảng 11,2 triệu ô tô, xe máy các loại có đăng ký, trong đó 10,2 triệu là xe máy và 1 triệu ô tô. Tuy nhiên, số xe máy hoạt động thực tế chỉ khoảng 7,3 triệu xe.
Từ năm 2026, ô tô thương mại không đạt chuẩn khí thải Euro 4 và xe máy kinh doanh dịch vụ không đạt chuẩn Euro 2 sẽ bị hạn chế lưu thông trong khu vực phát thải thấp. Riêng xe tải hạng nặng chạy dầu diesel sẽ bị cấm hoàn toàn. Thành phố sẽ ưu tiên các phương tiện thân thiện môi trường như xe sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, phương tiện không phát thải hoặc được cấp phép đặc biệt.
Giai đoạn từ năm 2027 đến năm 2032, phạm vi vùng phát thải thấp sẽ mở rộng, áp dụng hạn chế với toàn bộ xe máy dưới chuẩn Euro 2 và ô tô dưới chuẩn Euro 4. Sau năm 2032, tiêu chuẩn khí thải tiếp tục nâng lên, vùng phát thải thấp dự kiến mở rộng ra đến khu vực Vành đai 1.
