Tớ Dày thắp sáng mùa đông Mù Cang Chải

Khi những cơn gió lạnh buốt giá đặc trưng của vùng cao Tây Bắc tràn về, phủ mờ sương trắng lên những đỉnh núi, đó cũng là lúc Mù Cang Chải thay áo mới. Không còn màu nâu xám ảm đạm của những thửa ruộng bậc thang sau mùa vụ nằm yên ả bên sườn núi, vùng đất này bừng tỉnh bởi sắc hồng của hoa Tớ Dày. Loài hoa mang vẻ đẹp rực rỡ mà kiên cường ấy đang đến để xua tan cái lạnh giá của mùa đông và cũng là tín hiệu báo mùa xuân, gọi những lễ hội rộn ràng của đồng bào Mông trở về.

Sắc hoa gọi mùa hội

Người ta thường ví Mù Cang Chải như một nàng sơn nữ kiều diễm. Nếu mùa thu, nàng khoác lên mình chiếc váy vàng lộng lẫy của những thửa ruộng bậc thang, thì khi đông sang, nàng lại e ấp, dịu dàng trong sắc hồng thắm thiết của hoa Tớ Dày.

Tớ Dày (hay còn gọi là Pằng Tớ Dày) là loài hoa thuộc họ đào, thường chỉ sống ở những vùng núi cao trên 1.000 mét so với mực nước biển, nơi có khí hậu khắc nghiệt. Điều kỳ lạ là thời tiết càng lạnh, gió càng rít mạnh, loài hoa này lại càng bung nở mãnh liệt.

Giữa không gian xám xịt màu mây, màu đá núi và màu xanh trầm buồn của rừng già ngủ đông, những chùm hoa Tớ Dày bừng lên như hàng vạn đốm lửa nhỏ. Hoa có năm cánh, nhụy dài đỏ, nở thành từng chùm lớn. Khi hoa nở rộ, cây thường rụng hết lá, chỉ còn lại một màu hồng tím rực rỡ bao phủ toàn bộ tán cây. Nhìn từ xa, những triền núi ở La Pán Tẩn, Dế Xu Phình hay Mồ Dề như được nhuộm hồng, vắt ngang lưng trời như những dải lụa mềm mại.

Sự xuất hiện của hoa Tớ Dày mang lại một luồng sinh khí ấm áp lạ thường cho vùng non cao thăm thẳm. Nó làm mềm đi những khối đá tai mèo sắc nhọn, làm ấm lên những con đường đèo hun hút gió. Với người dân nơi đây, Tớ Dày không chỉ là một loài cây rừng, nó là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, là ngọn lửa sưởi ấm bản làng qua những ngày đông giá buốt.

Người Mông ở Mù Cang Chải có câu nói: "Khi hoa Tớ Dày nở đỏ rừng là lúc người Mông chuẩn bị ăn Tết". Vì thế, sắc hồng của Tớ Dày chính là chiếc đồng hồ báo hiệu mùa xuân, mùa của hò hẹn và lễ hội.

Dưới tán hoa rực rỡ, không khí xuân bắt đầu len lỏi vào từng nếp nhà. Những chàng trai, cô gái Mông xúng xính trong những bộ váy áo thổ cẩm sặc sỡ nhất, tiếng bạc hoa xòe leng keng theo từng bước chân xuống chợ. Màu trang phục của các thiếu nữ hòa lẫn với sắc hồng của hoa, tạo nên một bức tranh văn hóa sống động và đầy mê hoặc.

Đây cũng là lúc tiếng khèn Mông vang vọng khắp núi rừng. Tiếng khèn réo rắt, dìu dặt như lời tâm tình, lời tỏ tình của các chàng trai gửi tới người thương. Giữa bạt ngàn hoa Tớ Dày, tiếng khèn như sợi dây vô hình nối liền đất trời, nối liền quá khứ với hiện tại, và nối những trái tim lại gần nhau hơn.

Chị Giàng Thị Dê, một người dân ở xã Mù Cang Chải chia sẻ: "Cứ thấy hoa Tớ Dày nở là thấy vui cái bụng rồi. Mùa này là mùa đẹp nhất, con trai con gái rủ nhau đi chơi, người già thì uống rượu ngô bên bếp lửa. Hoa Tớ Dày là hồn vía của người Mông mình đấy".

Điểm hẹn dịp đầu xuân của du khách

Trước đây, du khách thường chỉ nhớ đến Mù Cang Chải với "Mùa vàng" tháng 9. Nhưng giờ đây, "Mùa hồng" của hoa Tớ Dày đã trở thành một lý do thuyết phục để những du khách đam mê trải nghiệm tìm đến vùng đất này vào những ngày đông giá.

Anh Đinh Văn Tuấn, Du khách đến từ phường Yên Bái hào hứng cho biết: "Tôi đã đi Mù Cang Chải mùa lúa chín, nhưng trở lại vào mùa hoa Tớ Dày mang lại cảm xúc hoàn toàn khác biệt. Cái lạnh vùng cao, sương mù bảng lảng và sắc hoa hồng thắm tạo nên một khung cảnh vừa hùng vĩ vừa lãng mạn, thực sự rất đáng để trải nghiệm."

Ngay dịp đầu năm mới, xã Mù Cang Chải sẽ tổ chức khai mạc Festival Khèn Mông, Lễ hội Hoa Tớ Dày và các hoạt động Chào Xuân 2026. Đây là sự kiện văn hóa quy mô, hứa hẹn biến rẻo cao này thành một không gian nghệ thuật sống động và đa sắc màu.

Đến với lễ hội năm nay, du khách không chỉ được ngắm nhìn thiên nhiên hùng vĩ mà còn được đắm mình vào chuỗi hoạt động văn hóa hấp dẫn. Điểm nhấn của lễ hội chính là Hội thi khèn Mông, nơi tiếng khèn réo rắt, dìu dặt của các nghệ nhân vang vọng khắp núi rừng, kể những câu chuyện tình yêu và khát vọng của người vùng cao. Song song với đó, Hội thi giã bánh giày sẽ tái hiện lại phong tục truyền thống đầm ấm, với tiếng chày nhịp nhàng và mùi nếp thơm nồng nàn lan tỏa trong sương sớm.

Không gian văn hóa của lễ hội còn được mở rộng với các gian hàng trưng bày, giới thiệu và bán các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Tại đây, du khách có thể tìm thấy những sản phẩm nông sản sạch, những tấm thổ cẩm tinh xảo được dệt bởi đôi bàn tay khéo léo của phụ nữ Mông. Đặc biệt, khu vực tái hiện không gian văn hóa dân tộc sẽ giúp du khách có cái nhìn chân thực và sâu sắc nhất về đời sống sinh hoạt thường ngày của đồng bào.

Để lưu giữ những khoảnh khắc đẹp nhất của mùa hoa, Ban tổ chức còn mang đến Triển lãm ảnh nghệ thuật với chủ đề “Sắc thắm hoa Tớ Dày”. Những bức ảnh không chỉ lột tả vẻ đẹp kiêu sa của loài hoa rừng mà còn khắc họa chân dung con người và cuộc sống bình dị nơi đây, mang đến cho người xem những rung cảm thẩm mỹ tinh tế.