Tỉnh Yên Bái và tỉnh Lào Cai chính thức hợp nhất thành tỉnh Lào Cai mới từ ngày 1/7/2025. Ảnh: Tuấn Vũ.
Những ngày cuối tháng 6, đầu tháng 7 năm 2025, dòng chảy lịch sử của vùng đất cửa ngõ Tây Bắc đã sang một trang mới. Nghị quyết hợp nhất Yên Bái và Lào Cai thành tỉnh Lào Cai mới không chỉ là một sự kiện hành chính, mà còn là sự tái hợp của một không gian địa lý - văn hóa - lịch sử, khơi dậy niềm tin và khát vọng phát triển mãnh liệt trong lòng mỗi người dân.
Niềm vui tái hợp “Hoàng Liên Sơn”
Không khí của những ngày lịch sử đang lan tỏa khắp các nẻo đường của tỉnh Lào Cai mới, từ thành thị đến những bản làng xa xôi. Quyết định hợp nhất, tái lập một thực thể hành chính trên nền tảng tỉnh Hoàng Liên Sơn năm xưa đã thổi luồng sinh khí mới, thắp lên niềm hân hoan và kỳ vọng lớn lao.
Tại Quảng trường 19/8, trung tâm của thành phố Yên Bái cũ, một chương trình nghệ thuật chào mừng sự kiện trọng đại đã được tổ chức quy mô, thu hút hàng vạn người dân. Dưới ánh đèn sân khấu rực rỡ, những giai điệu tự hào về quê hương vang lên, hòa cùng tiếng trống hội và những điệu xòe Thái, điệu múa khèn Mông say đắm lòng người. Cờ hoa, băng rôn rợp trời, và trên mỗi gương mặt, dù già hay trẻ, đều ánh lên niềm vui chung.
Chương trình văn nghệ rực rỡ sắc màu chào mừng thành lập tỉnh Lào Cai mới. Ảnh: Thanh Tiến.
Hòa trong biển người, ông Trịnh Văn Sơn, một người dân ở phường Yên Bái, tỉnh Lào Cai (thuộc phường Nguyễn Phúc, thành phố Yên Bái cũ) không giấu được niềm xúc động chia sẻ, là người từng sống trong thời kỳ tỉnh mang tên Hoàng Liên Sơn, nay lại chứng kiến hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái hợp nhất thành tỉnh Lào Cai mới, cảm xúc đầu tiên là sự thân thuộc. Hai tỉnh từng là một và giờ lại về chung một mái nhà. Điều này khơi dậy tình cảm xưa cũ, sự gắn bó giữa các vùng đất từng chung nếp sống, chung kỷ niệm và sự đồng lòng, đoàn kết trong những năm tháng trước đây.
“Tôi tin đó cũng là nền tảng cho những điều tốt đẹp, những kỳ vọng sâu sắc về tương lai. Tỉnh Lào Cai mới quy mô hơn, tiềm lực mạnh hơn sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, không chỉ là sự kết nối về địa lý mà còn là cơ hội để quá khứ - hiện tại - tương lai song hành”, ông Sơn nói.
Cùng chung cảm xúc, bà Hoàng Thị Loan, người dân tộc Thái tới từ phường Trung Tâm (thuộc thị xã Nghĩa Lộ trước đây) bày tỏ, Yên Bái và Lào Cai hợp nhất sẽ mở ra cơ hội giao thoa, kết nối và lan tỏa mạnh mẽ văn hóa các dân tộc anh em như Mông, Dao, Thái, Tày..., làm phong phú thêm bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Khi được quan tâm đầu tư để gìn giữ, bảo tồn, phát triển, tỉnh Lào Cai mới sẽ có thêm nhiều yếu tố, điều kiện thuận lợi phát huy giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc, nhất là trong phục vụ phát triển du lịch.
Hàng vạn người dân không quản cơn mưa, đổ về Quảng trường 19/8 ngắm màn pháo hoa chào mừng, lòng hân hoan chào đón tỉnh mới và hy vọng vào sự phát triển chung. Ảnh: Thanh Tiến.
“Gia đình tôi là hộ làm dịch vụ homestay. Tôi đã nhìn thấy cơ hội rộng mở hơn trong phát triển du lịch của tỉnh nói chung và với loại hình du lịch homestay nói riêng, bởi khi hợp nhất sẽ hình thành không gian du lịch rộng lớn, đa dạng và kết nối mạnh mẽ hơn. Tôi tin rằng hợp nhất thành tỉnh mới sẽ góp phần nâng tầm giá trị văn hóa, du lịch, làm đậm nét hơn hình ảnh đẹp và tăng vị thế du lịch của địa phương”.
Còn chị Lý Thị Mụi, người dân tộc Dao ở xã Chiềng Ken (thuộc huyện Văn Bàn cũ) thì bày tỏ mong muốn: "Sau khi sáp nhập, tỉnh Lào Cai mới sẽ dành nguồn vốn tiếp tục đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông để kết nối vùng, tạo điều kiện thuận lợi giao thương phát triển kinh tế ở vùng đồng bào dân tộc, vùng đặc biệt khó khăn".
Nền tảng vững chắc từ lịch sử và địa lí
Theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, tỉnh Lào Cai mới sau hợp nhất có diện tích tự nhiên 13.256,92 km2, quy mô dân số 1.778.785 người. Quyết định hợp nhất hai tỉnh được xây dựng trên một nền tảng vô cùng vững chắc, nơi các yếu tố về lịch sử, địa lý, văn hóa quyện hòa vào nhau, tạo thành một khối thống nhất tự nhiên.
Giai đoạn 15 năm (1976 - 1991) dưới mái nhà chung mang tên tỉnh Hoàng Liên Sơn đã tạo ra sự gắn bó chặt chẽ về kinh tế, xã hội và đặc biệt là tình cảm giữa nhân dân hai địa phương. Lần tái hợp này, vì thế, mang ý nghĩa của một cuộc đoàn tụ, tiếp nối dòng chảy lịch sử đã từng gián đoạn.
Quang cảnh thành phố Lào Cai cũ. Ảnh: Đại Long.
Về địa lý, Yên Bái và Lào Cai như hai mảnh ghép của tạo hóa, trong đó, dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ không phải là đường ranh giới mà là "xương sống" chung, ôm trọn hai tỉnh vào lòng, định hình nên một vùng cảnh quan và khí hậu tương đồng. Hai dòng sông mẹ là sông Hồng và sông Chảy như những huyết mạch chung, bồi đắp phù sa, mang lại nguồn sống và kết nối giao thương qua bao đời. Sự liền kề về địa giới, cùng nằm trên hành lang kinh tế chiến lược Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, biến tỉnh Lào Cai mới thành một đầu mối giao thông, một cửa ngõ chiến lược của cả vùng Tây Bắc.
Trên nền tảng địa lý và lịch sử đó là một không gian văn hóa đa sắc nhưng thống nhất. Cả hai tỉnh đều là ngôi nhà chung của hơn 30 dân tộc anh em. Từ người Tày, người Mông, người Dao đến người Thái, người Giáy... cùng chung sống, giao thoa, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng trong sự tương đồng. Những điệu xòe Mường Lò, những phiên chợ Bắc Hà, những nghi lễ cấp sắc của người Dao hay tiếng khèn của người Mông... tất cả đều là di sản chung. Khi hợp nhất, những giá trị văn hóa đặc sắc như ruộng bậc thang Mù Cang Chải, hồ Thác Bà (Yên Bái) sẽ kết hợp cùng thương hiệu du lịch Sa Pa, cao nguyên trắng Bắc Hà (Lào Cai) để tạo nên một vành đai di sản Tây Bắc độc nhất vô nhị.
Tỉnh Lào Cai mới sẽ có thế mạnh về phát triển du lịch. Ảnh: Đại Long.
Mở ra không gian phát triển toàn diện
Trên nền tảng vững chắc ấy, tỉnh Lào Cai mới đang đứng trước một chân trời phát triển rộng mở chưa từng có. Với diện tích tự nhiên gần 13.300 km2 và quy mô dân số gần 1,8 triệu người, tỉnh mới có một tầm vóc và vị thế vượt trội, đủ sức mạnh để thực hiện những mục tiêu lớn lao.
Về kinh tế, sự cộng hưởng sức mạnh sẽ tạo ra một chuỗi giá trị hoàn chỉnh. Thế mạnh nông nghiệp của Yên Bái, với thủ phủ quế, măng tre Bát Độ, dâu tằm và những vựa lúa, vựa chè bạt ngàn, nay đã có cửa ra rộng mở là Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai. Ngược lại, thế mạnh về công nghiệp khai khoáng, luyện kim của Lào Cai sẽ được tiếp sức bởi nguồn năng lượng dồi dào từ thủy điện Thác Bà và nguồn lao động lớn từ Yên Bái. Trục cao tốc Nội Bài - Lào Cai sẽ trở thành một hành lang kinh tế sôi động bậc nhất, kết nối vùng nguyên liệu với trung tâm chế biến và cửa ngõ xuất khẩu.
Lào Cai sẽ chú trọng phát triển du lịch trong thời gian tới. Ảnh: Tuấn Vũ.
Về du lịch, cuộc hợp nhất khai sinh ra một "siêu điểm đến" tầm cỡ quốc tế. Một hành trình khám phá Tây Bắc trọn vẹn giờ đây có thể thực hiện trong lòng một tỉnh duy nhất. Du khách có thể bắt đầu chuyến đi bằng trải nghiệm du thuyền trên mặt hồ Thác Bà thơ mộng, được mệnh danh là "Hạ Long trên núi". Sau đó, ngược lên khám phá không gian văn hóa Mường Lò, chiêm ngưỡng kỳ quan ruộng bậc thang Mù Cang Chải vào mùa lúa chín. Và cuối cùng, chinh phục đỉnh Fansipan - "nóc nhà Đông Dương" và đắm mình trong vẻ đẹp huyền ảo của "thành phố trong sương" Sa Pa. Chuỗi sản phẩm du lịch độc đáo, bổ trợ lẫn nhau này sẽ tạo ra sức cạnh tranh vượt trội, thu hút dòng khách cao cấp và kéo dài thời gian lưu trú của du khách.
Bên cạnh du lịch, Lào Cai sẽ là điểm đến hấp dẫn của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Ảnh: Tư liệu.
Chuyến tàu mang tên Lào Cai mới đã chính thức khởi hành, chở theo niềm tin của gần 1,8 triệu người dân, được tiếp sức từ những giá trị lịch sử hào hùng và nguồn tài nguyên thiên nhiên giàu có. Một chương mới cho vùng đất cửa ngõ Tây Bắc đã mở ra, hứa hẹn một sự phát triển toàn diện, bền vững, xứng tầm với tiềm năng và vị thế mới trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
