Tiếng Xanh, tòa soạn đầu tiên do thanh thiếu niên điều hành

Ngày 7/9, tòa soạn đầu tiên dành cho trẻ em và thanh thiếu niên (12-18 tuổi), do chính các em điều hành, đã chính thức đi vào hoạt động với hơn 50 thành viên đầu tiên.

Chương trình Tiếng Xanh hướng tới việc đặt trẻ em và thanh thiếu niên vào trung tâm của các vấn đề về khí hậu và môi trường. Tại Việt Nam, các em là nhóm chịu tác động trực tiếp từ biến đổi thời tiết, thiên tai và các thách thức môi trường, nhưng cơ hội để tham gia đối thoại một cách có ý nghĩa vẫn còn rất hạn chế.

Bà Michaela Bauer - Phó Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam - cho biết, điểm mới của Tiếng Xanh ở chỗ: đây là mô hình tòa soạn do trẻ em làm chủ, nơi các em có thể đưa tin, chia sẻ tiếng nói về những vấn đề mình quan tâm, đồng thời đại diện cho bạn bè cùng trang lứa. 

“Thay vì để người lớn truyền tải ý tưởng của trẻ em, chúng tôi muốn trao cho các em và thanh thiếu niên công cụ, kỹ năng và kiến thức cần thiết để tự kể câu chuyện của chính mình. Đây là cách quan trọng để tiếng nói của các em được lắng nghe và truyền tải đến những người ra quyết định”, bà Michaela khẳng định.

Ông Lý Phát Việt Linh - chuyên gia về biến đổi khí hậu và giảm nhẹ rủi ro thiên tai, UNICEF tại Việt Nam, nhấn mạnh: “Trẻ em và thanh thiếu niên không phải là tác nhân gây ra biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, nhưng các em lại phải chịu nhiều hậu quả nặng nề”.

Theo nghiên cứu của Young Lives, mất mùa do biến đổi khí hậu làm tăng tỷ lệ bỏ học ở Việt Nam lên tới 16%. Số liệu cho thấy sự tương quan giữa thu nhập hộ gia đình giảm do mất mùa (do thiên tai như lũ lụt) và tác động trực tiếp đến thời gian trẻ em dành cho việc học.

Phó Tổng biên tập Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng Đỗ Thị Thanh Bình chia sẻ, khi trẻ em tham gia sáng tạo truyền thông, kết quả luôn có sự khác biệt. Nếu người lớn thường bị chi phối bởi số liệu và chính sách, thì trẻ em lại dùng ngôn ngữ hình ảnh và cảm xúc để chạm đến người đọc một cách gần gũi hơn. 

“Tiếng nói của trẻ em dễ chạm đến cảm xúc, khiến người lớn phải suy ngẫm về tác động của mình, đồng thời khuyến khích sự sáng tạo, cá nhân hóa và tôn vinh bản sắc vùng miền, từ đó tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, cả trong nước và quốc tế”, bà Bình nhấn mạnh và tin tưởng, sáng kiến Tiếng Xanh sẽ tạo môi trường an toàn, nơi các em có thể tiếp cận thông tin và tự do bày tỏ ý tưởng.

Trong sự kiện, nữ sinh dân tộc Mông, Lầu Nguyễn Hương Giang - thanh niên tiêu biểu trong hoạt động xã hội, đã truyền cảm hứng cho các bạn nhỏ về vai trò của giới trẻ trong hành động vì khí hậu. Giang chia sẻ: hãy bắt đầu từ những việc nhỏ, cùng những người gần gũi và có chung mục đích, rồi từ đó biến những thay đổi nhỏ thành tác động lớn.

Với sự điều phối của đội ngũ TòHe, các “nhà báo nhí” được học các lý thuyết truyền thông cơ bản, học cách kể chuyện sáng tạo và khám phá yếu tố tạo nên một câu chuyện hấp dẫn. Những trò chơi và hoạt động tập thể giàu tính tương tác đã mang đến bầu không khí sôi động và gắn kết.

Về lâu dài, những nỗ lực này sẽ góp phần giúp Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững đầy tham vọng, trong đó có cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. 

Đây không chỉ là nhiệm vụ quan trọng với quốc gia, mà còn gắn liền với tương lai của đất nước. Bởi đến năm 2050, chính trẻ em và thanh thiếu niên hôm nay sẽ trở thành những người trưởng thành, gánh vác trách nhiệm xây dựng và phát triển xã hội. 

Hoạt động của UNICEF và các đối tác truyền đi thông điệp: Đầu tư vào trẻ em và thanh thiếu niên ngay từ bây giờ chính là khoản đầu tư cho tương lai bền vững của Việt Nam.