Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Đông Á – chủ đầu tư dự án Thủy điện Sông Mã 3 – đã có báo cáo gửi các cơ quan chức năng về sự cố ngập lụt nghiêm trọng xảy ra tại nhà máy. Theo báo cáo số 581/2025/CV-ĐA, vào khoảng 3h02 ngày 1/8, lưu lượng nước từ thượng nguồn sông Mã đổ về hồ chứa nhà máy đạt 363 m³/s, sau đó liên tục tăng mạnh, đạt đỉnh 2.102 m³/s vào lúc 9h sáng cùng ngày. Đến 13h, lưu lượng nước giảm còn khoảng 750 m³/s. Trước diễn biến bất thường, nhà máy buộc phải tiến hành xả lũ liên tục theo quy trình vận hành đã được phê duyệt.

Bùn đất tràn vào khu điều hành và trạm biến áp nhà máy thủy điện Sông Mã 3, khiến nhà máy đã phải ngừng hoạt động để dọn dẹp, khắc phục sự cố. Gây ra nhiều tồn thất. Ảnh: Minh Hoàn.
Ông Phạm Hồng Thủy – đại diện Công ty CP Đầu tư và XD Đông Á cho biết: “Ngay từ 4h10 sáng 20/7, chúng tôi đã có văn bản thông báo xả lũ gửi qua email cho chính quyền các xã hạ du, đồng thời liên hệ trực tiếp với chính quyền xã Xa Dung, Mường Luân và các thủy điện Mường Luân 1, 2 để phối hợp phòng tránh lũ trên sông Mã”.
Người dân xã Mường Luân, tỉnh Điện Biên đến hỗ trợ Thủy điện Sông Mã 3 dọn dẹp, nhắm sớm đưa nhà máy vào sản xuất. Clip: Minh Hoàn.
Mặc dù công tác vận hành, xả lũ được thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình, song mưa lớn kéo dài đã gây ra sạt lở taluy thượng lưu, khiến bùn đất tràn vào khu vực nhà điều hành, trạm biến áp OPY 110kV và nhiều hạng mục kỹ thuật khác. Lớp bùn ngập dày trung bình 1,3–1,5 m, vùi lấp phương tiện của cán bộ công nhân viên, cuốn trôi thiết bị dự phòng và buộc nhà máy thủy điện Sông Mã 3 phải tạm dừng phát điện.
Bùn đất có những chỗ ngập dày hơn 1,3m. Clip: Minh Hoàn.
Đến thời điểm hiện tại, tuy hồ chứa và đập vẫn đảm bảo an toàn, nhưng thiệt hại về tài sản là rất lớn. Đại diện nhà máy cho biết đang khẩn trương triển khai các biện pháp khắc phục hậu quả thiên tai, huy động tối đa nhân lực và thiết bị để dọn dẹp bùn đất, kiểm tra hệ thống kỹ thuật, sấy khô các tổ máy. Dự kiến nếu nhanh thì cũng phải đến ngày 11/8, nhà máy sẽ phát điện trở lại.
Trả lời phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, đại diện nhà máy khẳng định: “Chúng tôi luôn đặt an toàn hồ đập và khu vực hạ du lên hàng đầu. Công tác vận hành được kiểm soát chặt chẽ, có sự phối hợp thường xuyên với chính quyền địa phương. Sau mưa lũ, chúng tôi đã huy động toàn lực để khắc phục hậu quả, sớm đưa nhà máy hoạt động trở lại”.

Kế hoạch xả lũ đều được thông báo từ trước khi có lũ. Ảnh: Đà Giang.
Ông Lưu Minh Hoàn – Giám đốc Công ty CP Quản lý Vận hành Thủy điện Tây Bắc chia sẻ: “Trước khi xả lũ, phía nhà máy Sông Mã 3 đã gửi thông báo sớm tới chính quyền xã Xa Dung và Mường Luân. Các lãnh đạo đều tiếp nhận thông tin, nắm được tình hình. Trong đợt lũ lịch sử vừa qua, nhờ tổ vận hành kịp thời che chắn tổ máy mà hạn chế được thiệt hại. Nếu không, cả khu vực này đã có thể bị vùi lấp hoàn toàn”.
Theo ông Hoàn, sự cố mưa lũ lần này khiến nhà máy thiệt hại hơn 10 tỷ đồng.
Sự việc một lần nữa cảnh báo về tầm quan trọng của việc giám sát chặt chẽ quy trình vận hành hồ chứa, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, thời tiết cực đoan và khó lường.