'Thời cơ vàng' để Hà Nội bứt phá trong cuộc chiến chống ô nhiễm môi trường

Chiều 19/9, tại Hà Nội, Báo Lao động tổ chức Diễn đàn trực tuyến “Diễn đàn công nhân lao động vì môi trường năm 2025”. Tại đây, các chuyên gia đã trao đổi về những chủ trương, chính sách bảo vệ môi trường, trong đó đặc biệt nhấn mạnh Chỉ thị 20/CT-TTg được coi là “cú hích” chính sách về môi trường.

Mỗi người lao động là một "Đại sứ môi trường"

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Đức Thành – Phó Tổng Biên tập Báo Lao Động nhấn mạnh, Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra các nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn, xử lý ô nhiễm, coi bảo vệ môi trường là trụ cột song hành với phát triển kinh tế - xã hội để hướng tới bền vững.

Trước thực trạng ô nhiễm không khí, nguồn nước và rác thải vẫn diễn biến phức tạp, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ đạo Báo Lao Động phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Diễn đàn Công nhân Lao động vì Môi trường 2025 với chủ đề “Quản lý rác thải sinh hoạt sau sáp nhập, gắn với thực thi Chỉ thị 20”. Diễn đàn nhằm giới thiệu những điểm mới của Chỉ thị, làm rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Hà Nội – nơi được giao nhiều nhiệm vụ trọng tâm.

Sự kiện trở thành kênh đối thoại giữa công nhân vệ sinh môi trường và các địa phương trong việc thúc đẩy phân loại rác tại nguồn, biến chất thải thành tài nguyên, xây dựng mô hình quản lý - xử lý chất thải đô thị, nông thôn và tháo gỡ khó khăn phát sinh sau sáp nhập đơn vị hành chính.

Qua các tham luận và phần hỏi đáp, Diễn đàn đã chỉ ra những vướng mắc, bất cập trong quản lý, xử lý chất thải rắn sinh hoạt do quy định chồng chéo, thiếu đồng bộ; đồng thời đề xuất giải pháp để quá trình sáp nhập gắn liền với công tác bảo vệ môi trường. Các đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của phân loại rác tại nguồn, sự chuẩn bị của từng địa phương, nâng cao ý thức từng hộ dân và trang bị kỹ năng cho công nhân môi trường.

Thông qua Diễn đàn, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động kêu gọi: “Mỗi người một hành động nhỏ, mỗi cơ quan, doanh nghiệp một cam kết rõ ràng, chúng ta có thể tạo nên chuyển biến lớn trong hành trình bảo vệ môi trường”.

Tại diễn đàn, ông Phạm Hồng Quân - Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ, để triển khai thực hiện Chỉ thị 20/CT-TTg, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Kế hoạch hành động của Bộ, cụ thể hóa các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phân công nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc Bộ, tập trung vào các nhóm nhiệm vụ chính như: rà soát, đánh giá tiến độ thực hiện các chương trình, đề án về bảo vệ môi trường; tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật; xây dựng cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia; nâng cao chất lượng công tác thẩm định, cấp phép và kiểm tra pháp luật về môi trường.

Một trong những nội dung quan trọng, trọng tâm của Cục Môi trường trong năm nay là phải xây dựng, dự thảo tham mưu Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo "Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Tuy nhiên, ông Quân cũng nhấn mạnh: Hành động vì môi trường không chỉ là trách nhiệm mà còn là mệnh lệnh từ cuộc sống, vì sức khỏe của chính chúng ta hôm nay và vì tương lai của các thế hệ mai sau.

“Quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước và Chính phủ là rất cao, nhưng để thành công, cuộc chiến này cần sự chung tay của toàn xã hội. Hơn ai hết, lực lượng công nhân, người lao động, những người đang ngày đêm làm công tác vệ sinh môi trường, những người đang vận hành các dây chuyền sản xuất trong các nhà máy, xí nghiệp, có vai trò vô cùng quan trọng. Những hành động nhỏ nhất như "tuân thủ quy trình sản xuất an toàn, không xả thải bừa bãi, cho đến việc lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng, chính là yếu tố quyết định sự thành công của các chủ trương, chính sách của Nhà nước", ông Quân nói.

Hà Nội tận dụng "thời cơ vàng" để trở thành Thủ đô xanh

Bà Lê Thanh Thủy – Phó Trưởng phòng Quản lý môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) đánh giá Chỉ thị 20/CT-TTg như một “cú hích” chính sách, thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của các cấp, ngành, địa phương trong thực thi chiến lược bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh Hà Nội đang đối diện ô nhiễm không khí tại các khu đô thị lớn, ô nhiễm nước ở khu vực đông dân cư, cơ sở sản xuất, dịch vụ và làng nghề, Chỉ thị 20 đã định hướng hành động cụ thể cho các địa phương.

Theo bà Thủy, Chỉ thị tạo cơ sở pháp lý và đồng bộ công cụ quản lý để không chỉ Hà Nội mà cả nước thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn: siết chặt tiêu chuẩn khí thải, hạn chế xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi năng lượng tái tạo, hình thành các vùng phát thải thấp theo xu hướng phương tiện sử dụng năng lượng xanh.

Đặc biệt, Chỉ thị không chỉ đặt mục tiêu dài hạn mà còn có lộ trình, chỉ tiêu cụ thể, tạo điều kiện để Hà Nội hoạch định chính sách và kế hoạch thực thi khả thi nhằm đạt các chỉ tiêu theo Luật Thủ đô và chỉ đạo của Thủ tướng. Hiện dự thảo Kế hoạch thực hiện Chỉ thị của UBND thành phố đã xác định 4 nhóm chỉ tiêu đến năm 2030, cụ thể hoá thành 23 chỉ tiêu thành phần trong các lĩnh vực thu gom, xử lý nước thải, không khí, chất thải rắn và phát triển hệ thống giao thông xanh.

“Đây là thời cơ vàng để Hà Nội chuyển mình, nhưng nếu không tận dụng triệt để sẽ bỏ lỡ cơ hội bứt phá trong công tác bảo vệ môi trường. Việc nắm lấy ‘thời cơ vàng’ này phụ thuộc vào quyết tâm và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân Thủ đô. Hà Nội phải quyết liệt hành động, không để chỉ tiêu chỉ dừng ở văn bản, chủ động đi trước một bước để trở thành ‘Thủ đô xanh’ của khu vực Đông Nam Á”, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nhấn mạnh.