Thiệt hại gần 17.000 tỷ đồng
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mặc dù cơn bão số 11 (bão Matmo) không gây gió mạnh trên biển và đất liền nước ta, song hoàn lưu bão kết hợp với đới gió đông nam của áp cao cận nhiệt đới đã gây mưa rất lớn tại các tỉnh phía Đông Bắc Bộ (gồm Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Ninh) và Thủ đô Hà Nội. Tổng lượng mưa trong đêm 6/10 và ngày 7/10 phổ biến từ 200-400mm, riêng tại Thái Nguyên xảy ra mưa đặc biệt lớn trên diện rộng với lượng mưa 300-400mm, có nơi lên tới hơn 560mm.
Do mưa lớn tập trung trong thời gian ngắn, lũ trên các sông Cầu, Thương, Cà Lồ, Trung lên rất nhanh, tại 9 trạm trên 5 tuyến sông, mực nước đều vượt mức lũ lịch sử. Ngập lụt sâu, diện rộng đã xảy ra tại Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hà Nội, Lạng Sơn, Cao Bằng, đặc biệt ở các xã, phường ven sông Cầu, sông Thương, sông Cà Lồ, thời gian ngập kéo dài từ 3-5 ngày.
Nhiều khu vực ngoại thành Hà Nội chìm trong biển nước. Ảnh: Hùng Khang.
Đây được đánh giá là một trong những đợt thiên tai nghiêm trọng nhất trong nhiều năm với hiện tượng “lũ chồng lũ” trên diện rộng. Các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm như lũ lớn, lũ vượt lịch sử, ngập lụt sâu, lũ quét và sạt lở đất xảy ra gần như đồng thời, gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, công trình đê điều, hồ chứa cũng như hạ tầng thiết yếu.
Theo báo cáo của các địa phương, cập nhật đến 13h00 ngày 15/10, mưa lũ sau bão số 11 đã gây thiệt hại nặng nề. Về người, có 18 người chết và mất tích, 16 người bị thương.
Về nhà ở, 2.150 ngôi nhà bị thiệt hại, hư hỏng; gần 240.000 ngôi nhà bị ngập. Đến 17h ngày 14/10, vẫn còn khoảng 2.580 nhà bị ngập tại Bắc Ninh và Hà Nội. Các khu vực đã hết ngập cơ bản được cấp nước sạch qua hệ thống hoặc sử dụng nước giếng khoan, nước sông phục vụ dọn dẹp, vệ sinh; riêng một số xã, phường ven thành phố Thái Nguyên cũ vẫn chưa được cấp nước trở lại.
Về sản xuất nông nghiệp, có hơn 33.600ha lúa và hoa màu bị ngập úng, thiệt hại; gần 1.500ha cây ăn quả, 970ha cây trồng lâu năm, hơn 250ha cây lâm nghiệp bị hư hại. Thiệt hại vật nuôi gồm hơn 19.200 con gia súc và trên 1,3 triệu con gia cầm bị chết, cuốn trôi.
Đập thủy điện Bắc Khê 1 (xã Tân Tiến, tỉnh Lạng Sơn) có dung tích khoảng 4 triệu m3, công suất 2MW bị vỡ do lưu lượng lũ về hồ tăng nhanh. Nhờ phát hiện sớm, chính quyền địa phương đã huy động lực lượng tổ chức sơ tán, di dời 803 hộ dân đến nơi an toàn trước khi sự cố xảy ra.
Tổng thiệt hại do bão số 11 và mưa lũ sau bão ước tính gần 17.000 tỷ đồng. Ảnh: Tuấn Anh.
Về đê điều, đã ghi nhận 84 sự cố tại Thái Nguyên, Bắc Ninh và Hà Nội, trong đó có 13 sự cố tràn đê phải tổ chức chống tràn trên 26,5km; 18 sự cố sạt lở đê, kè; 10 sự cố cống; 10 sự cố thẩm lậu; 2 sự cố sập tổ mối; 5 sự cố lỗ rò thân đê; 6 sự cố đùn sủi; 1 sự cố rò rỉ bể xả trạm bơm và 19 sự cố tràn các tuyến đê bối. Hiện mực nước các sông đang xuống, các địa phương tiếp tục theo dõi chặt chẽ để xử lý các tình huống phát sinh.
Về giao thông, hơn 2.100 vị trí quốc lộ và tỉnh lộ bị ách tắc do sạt lở và ngập nước. Đến ngày 13/10, các tuyến quốc lộ đã được thông tuyến. Hoạt động đường sắt trên các tuyến Hà Nội - Đồng Đăng, Kép - Hạ Long, Kép - Lưu Xá, Đông Anh - Quán Triều bị gián đoạn do ngập, trôi nền và sạt lở taluy, nhưng đến ngày 12/10 đã được khôi phục.
Tổng thiệt hại do bão số 11 và mưa lũ sau bão ước tính gần 17.000 tỷ đồng.
Nước rút đến đâu, làm sạch đến đó
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trước mắt, các lực lượng vũ trang và chính quyền địa phương cần huy động tối đa để tập trung cho công tác tìm kiếm người mất tích, di dời, sơ tán dân cư khỏi khu vực nguy hiểm.
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chỉ đạo triển khai lực lượng phối hợp với các địa phương tổ chức tuần tra, canh gác trên các tuyến đê xung yếu, kịp thời phát hiện và xử lý sự cố ngay từ giờ đầu nhằm bảo đảm an toàn hệ thống đê điều.
Song song đó, chính quyền các cấp phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhanh chóng cung cấp lương thực, nước sạch, nơi ở tạm, thăm hỏi, động viên và hỗ trợ vật chất, tinh thần cho các hộ dân bị thiệt hại; tổ chức mai táng chu đáo cho các nạn nhân theo phong tục địa phương. Những địa bàn có nguy cơ sạt lở, lũ quét cao được yêu cầu rà soát, di dời khẩn cấp, bố trí tái định cư an toàn và bền vững, đảm bảo sinh kế lâu dài cho người dân.
Lực lượng chức năng bồi đắp tuyến đê sông Cầu (phường Phan Đình Phùng, tỉnh Thái Nguyên). Ảnh: Ngọc Tú.
Công tác vệ sinh môi trường sau lũ cần được triển khai theo phương châm “nước rút đến đâu, làm sạch đến đó”, với sự phối hợp giữa các bộ ngành, lực lượng vũ trang, y tế và thanh niên tình nguyện. Các địa phương tổ chức phun hóa chất khử khuẩn, xử lý nguồn nước, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm và nước sinh hoạt. Bộ Y tế huy động đầy đủ lực lượng, thuốc men, vật tư y tế để cứu chữa người bị thương, đồng thời phòng, chống dịch bệnh, ngăn chặn nguy cơ bùng phát sau thiên tai.
Nguồn ngân sách nhà nước cần được ưu tiên để hỗ trợ trực tiếp người dân thiệt hại, chi trả đầy đủ các chế độ chính sách, và phục vụ việc di dời khẩn cấp khỏi khu vực có nguy cơ cao. Bộ Tài chính cùng các cơ quan liên quan khẩn trương xuất cấp lương thực, trang thiết bị, vật tư, hóa chất khử khuẩn, khử trùng, xử lý nguồn nước sinh hoạt và thuốc phòng dịch từ nguồn dự trữ quốc gia để hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả thiên tai.
