Trong 2 ngày 15-16/10, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Tập đoàn TH tổ chức lớp tập huấn "Nâng cao năng lực truyền thông báo chí về trung hòa carbon" tại Nghệ An.
Tham dự phiên khai mạc chương trình tập huấn có ông Nguyễn Như Khôi, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An; ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu; ông Nguyễn Danh Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An; ông Phan Văn Thắng, Phó Tổng Biên tập Báo và Phát thanh truyền hình Nghệ An; đại diện Tập đoàn TH cùng các đại biểu, các diễn giả và 40 nhà báo, phóng viên, biên tập viên đến từ các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương.
Chương trình tập huấn diễn ra trong 2 ngày 15-16/10 tại Nghệ An. Ảnh: Tùng Đinh.
Truyền thông là nhóm giải pháp trọng tâm
Tại buổi tập huấn, vấn đề khung chính sách về trung hòa carbon tại Việt Nam được nhiều nhà báo và các đại biểu hết sức quan tâm. TS Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, tại COP26 Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cam kết Việt Nam sẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ngay sau Hội nghị, Thủ tướng đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26 và đã ban hành Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai.
Theo đó, có 5 giải pháp, biện pháp chính để thực hiện cam kết Net Zero bao gồm: Thứ nhất là chuyển đổi năng lượng bằng việc sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng sạch. Thứ hai là sử dụng năng lượng, tài nguyên thiên nhiên tiết kiệm, hiệu quả, kinh tế tuần hoàn, sản xuất xanh… Thứ ba là phát triển rừng và các hệ sinh thái, bao gồm các hệ sinh thái ven biển. Thứ tư là thu hồi và lưu trữ carbon. Thứ năm là định giá carbon, bao gồm thuế carbon và thị trường carbon.
TS Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường). Ảnh: Tùng Đinh.
TS Nguyễn Tuấn Quang phân tích: "Trong thời gian qua hệ thống chính sách, pháp trung hòa carbon đã được xây dựng, ban hành kịp thời. Các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và các định chế tài chính đã tích cực triển khai thực hiện cam kết Net Zero và đạt được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, để tiếp tục hiện thực hóa mục tiêu về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cần triển khai thực hiện một số nhóm giải pháp trọng tâm".
Một là, tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách để tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho việc triển khai thực hiện mục tiêu Net Zero của Việt Nam tới năm 2050.
Hai là, xây dựng, áp dụng chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư, cơ chế và các công cụ kinh tế nhằm khơi thông nguồn lực xã hội, huy động hiệu quả nguồn lực tài chính của khối doanh nghiệp cho ứng phó biến đổi khí hậu.
Ba là, khuyến khích các dự án đầu tư mới và các dự án đã đầu tư chuyển đổi, áp dụng các công nghệ, quy trình sản xuất, cung cấp dịch vụ ít phát thải khí nhà kính và tham gia vào các cơ chế, phương thức hợp tác về giảm phát thải khí nhà kính phù hợp với quy định trong nước và thông lệ quốc tế.
"Đặc biệt là cần phải đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, về vai trò và trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp, các định chế tài chính và người dân nhằm tạo sự đồng thuận của xã hội về việc thực hiện cam kết Net Zero", TS Nguyễn Tuấn Quang khẳng định.
PGS.TS Mai Văn Trịnh, Viện trưởng Viện Môi trường Nông nghiệp chia sẻ tại buổi tập huấn. Ảnh: Tùng Đinh.
Hướng tới nền nông nghiệp carbon thấp
Trình bày tham luận tại buổi tập huấn, PGS.TS Mai Văn Trịnh, Viện trưởng Viện Môi trường Nông nghiệp nhấn mạnh, việc nhận diện, đo đạc và quản lý phát thải khí nhà kính (KNK) là yêu cầu tất yếu nếu Việt Nam muốn hướng tới nền nông nghiệp xanh, bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Phát thải khí nhà kính không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn trực tiếp chi phối năng suất, chất lượng và uy tín của nông sản Việt Nam trong thương mại quốc tế. Các đối tác lớn như EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ đều đặt tiêu chuẩn carbon làm hàng rào kỹ thuật. “Nếu không chủ động kiểm soát, nông nghiệp Việt Nam sẽ mất cơ hội trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, PGS.TS Mai Văn Trịnh khẳng định.
Để giảm phát thải, các giải pháp cụ thể trong canh tác lúa được Viện Môi trường Nông nghiệp nghiên cứu và ứng dụng như: điều chỉnh chế độ nước (tưới khô ướt xen kẽ), bón phân hữu cơ hợp lý, tận dụng rơm rạ cho sản xuất phân compost hoặc than sinh học thay vì đốt bỏ. Mỗi giải pháp đều mang lại hiệu quả cắt giảm khí CH₄ từ 30-55%, đồng thời cải thiện độ phì nhiêu đất và giảm chi phí sản xuất.
Chương trình tọa đàm trong khuôn khổ tập huấn. Ảnh: Tùng Đinh.
Một hướng đi triển vọng là áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất lúa, qua đó rơm rạ sau thu hoạch được tái chế thành nguyên liệu trồng nấm, phân hữu cơ hoặc biochar. Mô hình “CARICE” (Circular in Rice Production) do nhóm của PGS.TS Mai Văn Trịnh phát triển đã chứng minh khả năng giảm phát thải tới 40% so với phương thức canh tác truyền thống.
Bài tham luận của PGS.TS Mai Văn Trịnh đã gợi mở hướng đi cụ thể cho nông nghiệp Việt Nam trong giai đoạn mới. Từ nghiên cứu, đo lường đến chính sách, tất cả đều hướng đến mục tiêu chung: giảm phát thải - tăng hấp thụ - phát triển bền vững.
Khi carbon trở thành một loại “tài sản” có thể đo đếm và giao dịch, nông nghiệp Việt Nam cần nhanh chóng chuyển mình. Việc đầu tư vào công nghệ đo phát thải, mô hình tuần hoàn, và MRV chuẩn quốc tế sẽ là chìa khóa để Việt Nam khẳng định vị thế trong nền kinh tế xanh toàn cầu.
Công ty TNHH Nước tinh khiết Núi Tiên (Tập đoàn TH) đã đạt chứng nhận trung hòa carbon. Ảnh: Tùng Đinh.
Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, lớp tập huấn "Nâng cao năng lực truyền thông báo chí về trung hòa carbon" là hoạt động thiết thực nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ phóng viên, nhà báo - những người trực tiếp truyền tải thông tin, định hướng dư luận và lan tỏa giá trị phát triển bền vững trong giai đoạn chuyển đổi xanh của đất nước.
"Báo chí chính là cầu nối giữa chính sách - khoa học - doanh nghiệp - cộng đồng, giúp khái niệm “trung hòa carbon” trở nên gần gũi, dễ hiểu và có sức lan tỏa. Mỗi bài viết, mỗi phóng sự không chỉ cung cấp thông tin, mà còn truyền cảm hứng hành động vì một Việt Nam xanh, phát triển bền vững", ông Nguyễn Ngọc Thạch nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh thế giới đang bước vào “kỷ nguyên xanh”, báo chí Việt Nam cần đi trước một bước - không chỉ phản ánh, mà còn dẫn dắt nhận thức xã hội về kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp carbon thấp, tiêu dùng xanh và trách nhiệm doanh nghiệp.
Ở Việt Nam, Tập đoàn TH là một trong số ít các doanh nghiệp Việt được chứng nhận Trung hoà carbon theo chuẩn quốc tế PAS 2060:2014, áp dụng cho sản phẩm sữa tươi sạch TH True Milk và nước tinh khiết TH True Water .
Trong trường hợp của Tập đoàn TH, phạm vi phát thải bao gồm phát thải trực tiếp và phát thải gián tiếp từ năng lượng. Sau đó, tổng lượng phát thải được trung hoà thông qua giảm phát thải nội bộ và bù đắp nhờ cải tiến công nghệ và sử dụng năng lượng sạch.
Hiện nay, Tập đoàn TH đã cam kết duy trì trạng thái trung hoà carbon tại hai đơn vị thành viên đến năm 2028 theo chuẩn PAS 2060, sau đó là trung hoà tiêu chuẩn ISO 14068. Đối với tầm nhìn dài hạn, Tập đoàn TH hưởng ứng và đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Cụ thể, Tập đoàn TH đã thực hiện tái chế hơn 28.000 tấn chất thải từ trang trại bò sữa thành phân bón hữu cơ mỗi năm. Cùng với việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tại các trang trại bò sữa, gia tăng nguồn năng lượng điện sạch, việc thay thế lò hơi đốt nhiên liệu hoá thạch bằng nguyên liệu sinh khối giúp giảm phát thải hơn 7.000 tấn CO2 mỗi năm.
