Ngày 18/6, trong phiên thảo luận tại Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội, nhiều đại biểu đã nhấn mạnh yêu cầu nâng cao năng lực nội tại cho khu vực doanh nghiệp trong nước, lực lượng được xem là trụ cột trong xây dựng nền kinh tế tự chủ, tự cường.
Tạo động lực từ vốn đầu tư và thị trường vốn
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Hải Nam (Thừa Thiên Huế) cho rằng, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 với GDP bình quân đầu người đạt khoảng 13.000 USD, Việt Nam cần duy trì tỷ lệ đầu tư xã hội ở mức cao. Trong đó, khu vực tư nhân đóng vai trò then chốt, đòi hỏi cần có môi trường đầu tư thuận lợi hơn, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của thị trường vốn và thị trường chứng khoán.
Đại biểu Nguyễn Hải Nam (Thừa Thiên Huế). Ảnh: Quochoi.
Ông Nam đề xuất cho phép thành lập thêm các công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư để thúc đẩy tăng trưởng khu vực tư nhân, đồng thời tạo điều kiện cho các quỹ thành viên đầu tư vào những lĩnh vực có tính mạo hiểm như công nghệ, đổi mới sáng tạo, giao thông đô thị và hạ tầng chiến lược. Những chính sách này, theo ông, sẽ hiện thực hóa mục tiêu mà Nghị quyết 68-NQ/TW và Nghị quyết 57-NQ/TW đã đặt ra về phát triển kinh tế tư nhân và đổi mới sáng tạo quốc gia.
Cùng với đó, đại biểu cũng lưu ý sự cần thiết phải giữ ổn định chính sách trong quản lý thị trường vốn, đặc biệt là thị trường trái phiếu doanh nghiệp, để tránh những biến động bất lợi ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư.
Một thách thức khác được đại biểu Nguyễn Hải Nam chỉ ra là chất lượng nguồn nhân lực còn chưa tương xứng với yêu cầu phát triển. Theo ông, năm 2024, chỉ 26% lực lượng lao động đạt trình độ trung cấp, trong khi kỹ năng mềm và kỹ năng số, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI) đang là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0 diễn ra mạnh mẽ.
Từ đó, đại biểu đề nghị cần đánh giá lại mô hình đào tạo truyền thống, chuyển hướng sang chương trình đào tạo có tính ứng dụng cao, sát với thực tiễn doanh nghiệp và thị trường lao động. Công tác đào tạo nghề cũng cần gắn với đặt hàng từ doanh nghiệp, qua đó bảo đảm hiệu quả đầu ra.
Doanh nghiệp nội địa cần được "trao cơ hội" trong đầu tư công
Đặt trọng tâm vào việc nâng cao năng lực cho khối doanh nghiệp trong nước, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) cho rằng, doanh nghiệp Việt cần được ưu tiên tiếp cận các dự án đầu tư công, đặc biệt là các dự án lớn về giao thông, năng lượng, công nghệ... Theo ông, đây không chỉ là cách để các doanh nghiệp thụ hưởng nguồn lực nhà nước, mà còn là cơ hội để học hỏi, tích lũy năng lực và vươn lên cạnh tranh.
Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn). Ảnh: Quochoi.
Ông Nghĩa hoan nghênh quy định trong dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) có nội dung ưu tiên doanh nghiệp trong nước, đồng thời đề xuất Chính phủ sớm xây dựng Chiến lược quốc gia phát triển chuỗi cung ứng nội địa. Chiến lược này nhằm khuyến khích doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào các khâu sản xuất then chốt, từng bước giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài.
Cùng với đó, việc tận dụng hiệu quả 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) và đẩy mạnh xúc tiến thương mại tại các thị trường tiềm năng cũng được coi là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt vươn ra toàn cầu.
Tháo gỡ điểm nghẽn hành chính để doanh nghiệp “hành động” kịp thời
Phản ánh thực trạng tại TP.HCM, đại biểu Tô Thị Bích Châu nêu lên khó khăn mà nhiều doanh nghiệp gặp phải khi chậm được quyết toán thuế, một yêu cầu bắt buộc để tham gia các hoạt động đấu thầu, kinh doanh. Theo bà, tình trạng thiếu nhân lực ở cơ quan thuế khiến các doanh nghiệp lớn phải chờ đợi trong khi cơ hội kinh doanh lại không thể trì hoãn.
Đại biểu Tô Thị Bích Châu (TP.HCM). Ảnh: Quochoi.
“Doanh nghiệp phải xếp hàng để được quyết toán thuế thì cơ hội kinh doanh sẽ không đợi họ”, bà Châu nói và đề nghị các cơ quan chức năng cần sớm có giải pháp cụ thể để tháo gỡ vướng mắc này, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.
Trước những khó khăn, vướng mắc mà cộng đồng doanh nghiệp đang gặp phải trong quá trình thực thi pháp luật, nhiều đại biểu đề nghị cần tăng cường công tác giám sát và thiết lập kênh phản ánh riêng dành cho doanh nghiệp. Đây sẽ là cầu nối để lắng nghe trực tiếp những khó khăn trong thực tiễn, từ đó có giải pháp chính sách kịp thời và phù hợp.
Những ý kiến tại phiên thảo luận không chỉ phản ánh thực trạng, mà còn là thông điệp rõ ràng về yêu cầu cấp thiết: phải tạo ra một môi trường phát triển lành mạnh, hiệu quả cho doanh nghiệp trong nước. Bởi chính họ, với năng lực nội tại ngày càng vững vàng mới là lực đẩy quan trọng nhất trên hành trình hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước.
