Sáng 16/6, Quốc hội chính thức thông qua Luật Nhà giáo – đạo luật được đánh giá là dấu mốc chưa từng có trong lịch sử lập pháp ngành giáo dục Việt Nam. Điểm nổi bật của luật là việc xác lập mức lương cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp dành cho giáo viên, thể hiện bước chuyển mạnh mẽ trong chính sách đãi ngộ và sự ghi nhận vai trò trung tâm của nhà giáo trong sự nghiệp phát triển quốc gia.
Dù lâu nay vẫn được tôn vinh là nghề cao quý, nhiều thầy cô giáo – đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa – vẫn đang âm thầm cống hiến trong điều kiện khó khăn về thu nhập, cơ sở vật chất và áp lực công việc ngày càng lớn. Không ít người phải đối mặt với tình trạng thiếu nhà ở, đường sá hiểm trở và môi trường giảng dạy lạc hậu.
Trong bối cảnh đó, việc thông qua Luật Nhà giáo với một loạt ưu đãi về lương, phụ cấp, chỗ ở và cả cơ chế tuyển dụng là bước đi cần thiết để đặt lại đúng vị thế của người thầy trong xã hội.
Luật Nhà giáo với một loạt ưu đãi về lương, phụ cấp, chỗ ở và cả cơ chế tuyển dụng là bước đi cần thiết để đặt lại đúng vị thế của người thầy trong xã hội. Ảnh minh họa.
Vì một nền giáo dục lấy người thầy làm gốc
Điểm nhấn nổi bật của đạo luật lần này là quy định rõ: Nhà giáo được xếp mức lương cao nhất trong toàn bộ hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp. Đây không đơn thuần là một sự điều chỉnh kỹ thuật về tiền lương, mà là sự thừa nhận vai trò cốt lõi của nhà giáo trong việc kiến tạo nguồn lực con người, là yếu tố then chốt của mọi chiến lược phát triển.
Cùng với đó, Luật còn bổ sung các khoản phụ cấp theo vùng miền, chế độ công tác, tính chất nghề nghiệp… thể hiện sự thấu hiểu sâu sắc đối với những đặc thù và gian khổ của ngành.
Đặc biệt, đối với những nhà giáo công tác ở vùng sâu vùng xa, nơi biên giới, hải đảo, trường chuyên biệt hay giáo dục hòa nhập, ngoài phụ cấp còn được hỗ trợ nhà ở, đi lại, chăm sóc sức khỏe và cả tiền thuê nhà, những hỗ trợ mang tính thiết thực, không còn dừng lại ở khẩu hiệu tri ân.
Bên cạnh đó, không thể có giáo dục chất lượng nếu thiếu người thầy đủ sống và đủ cống hiến, việc Luật Nhà giáo bổ sung chính sách thu hút nhân lực trình độ cao, tài năng đặc biệt, cũng như trao quyền tuyển dụng linh hoạt hơn cho các cơ sở giáo dục là cách tiếp cận hiện đại, nhằm mở rộng "vòng tròn ưu tiên" cho những người thực sự tâm huyết với nghề.
Một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp, do đó, việc quy định các hành vi nghiêm cấm như phân biệt đối xử, ép học thêm, gian lận tuyển sinh… không chỉ thể hiện sự quyết liệt chấn chỉnh tiêu cực trong ngành, mà còn giúp khôi phục hình ảnh người thầy trong sạch, mẫu mực, hình ảnh đã từng bị hoen ố bởi một số cá nhân thiếu chuẩn mực.
Thắp sáng niềm tin, khơi nguồn kỳ vọng
Luật Nhà giáo ra đời trong bối cảnh cải cách toàn diện ngành giáo dục đang được đẩy mạnh, và cũng là lời đáp cho những tiếng nói cử tri, nhà quản lý, giáo viên suốt nhiều năm qua. Nó thể hiện bước chuyển từ “đề cao lý thuyết” sang “hành động cụ thể”, từ tri ân biểu tượng sang chăm lo thiết thực.
Để đạo luật này thực sự đi vào cuộc sống, ngành giáo dục cần triển khai kịp thời các văn bản hướng dẫn thi hành, các bộ ngành liên quan cần phối hợp đồng bộ, tránh tình trạng luật “trên giấy”. Đồng thời, cần có cơ chế giám sát thực thi hiệu quả, để không một giáo viên nào phải cảm thấy mình bị bỏ lại sau những lời hứa.
Việc Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo không chỉ là một sự kiện lập pháp, mà là một sự kiện văn hóa. Nó là biểu hiện rõ ràng nhất của tư tưởng “giáo dục là quốc sách hàng đầu” mà Đảng, Nhà nước ta đã nhiều lần khẳng định. Và quan trọng hơn hết, nó là món quà tri ân xứng đáng dành cho những người đã chọn đứng trên bục giảng không phải để tìm kiếm sự giàu sang, mà để thắp lên ngọn lửa trí tuệ cho bao thế hệ mai sau.
Luật Nhà giáo sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
