Điều này đòi hỏi các chính phủ phải hành động quyết liệt để bảo vệ người dân, đặc biệt là người nghèo đô thị.
Số ngày trên 35 độ C đã tăng gấp đôi ở Rome (Italy) và Bắc Kinh (Trung Quốc), và tăng gấp ba ở Manila (Philippines). Thủ đô Madrid (Tây Ban Nha) hiện có trung bình 47 ngày mỗi năm trên 35oC. Ảnh: Aletihad.
Phân tích của Viện Môi trường và Phát triển Quốc tế (IIED) vừa công bố cho thấy các thành phố lớn nhất toàn cầu hiện đang phải hứng chịu số ngày nắng nóng cực độ hàng năm cao hơn tới 25% so với thập niên 1990. Các nhà phân tích cảnh báo rằng nếu không có hành động khẩn cấp, hàng triệu người tại các thủ đô từ Washington DC, Madrid đến Tokyo và Bắc Kinh sẽ tiếp tục chịu đựng các điều kiện nguy hiểm do khủng hoảng khí hậu ngày càng gay gắt.
Cụ thể, tổng số ngày có nhiệt độ trên 35oC tại 43 thủ đô đông dân nhất thế giới đã tăng từ mức trung bình 1.062 ngày mỗi năm trong giai đoạn 1994-2003 lên 1.335 ngày trong giai đoạn 2015-2024.
Mức tăng này được ghi nhận trên khắp các châu lục. Số ngày trên 35oC đã tăng gấp đôi ở Rome (Italy) và Bắc Kinh (Trung Quốc), và tăng gấp ba ở Manila (Philippines). Thủ đô Madrid (Tây Ban Nha) hiện có trung bình 47 ngày mỗi năm trên 35oC, tăng đáng kể so với 25 ngày trước đây. Thậm chí tại London (Vương quốc Anh), nơi có khí hậu ôn hòa, số ngày trên 30oC cũng đã tăng gấp đôi.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là hiện tượng nóng lên toàn cầu do việc đốt nhiên liệu hóa thạch, khiến mỗi đợt nắng nóng trở nên dữ dội và dễ xảy ra hơn. Nắng nóng cực độ được cho là đã gây ra cái chết sớm cho hàng triệu người trong ba thập niên qua. Đáng chú ý, nhóm người cao tuổi và người nghèo tại các thành phố đang phát triển nhanh chịu ảnh hưởng sâu sắc nhất.
Theo bà Anna Walnycki, nhà nghiên cứu tại IIED, nhiệt độ toàn cầu đang tăng nhanh hơn mức mà các chính phủ dự kiến và tốc độ phản ứng của họ. Bà cảnh báo việc không thích ứng sẽ "đẩy hàng triệu cư dân thành thị vào tình trạng ngày càng khó chịu và thậm chí nguy hiểm" vì hiệu ứng đảo nhiệt đô thị.
Thế giới vẫn đang phải đối mặt với thực tế là lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch vẫn tăng, bất chấp yêu cầu phải giảm 45% vào năm 2030 để duy trì mục tiêu của Hiệp định Paris. Hậu quả là năm 2024 đã ghi nhận những kỷ lục nhiệt độ trên toàn cầu.
Sự gia tăng nhiệt độ cũng được ghi nhận tại các thành phố có ý nghĩa chính trị. Thủ đô Brasília của Brazil, nơi sẽ tổ chức Hội nghị khí hậu COP30 vào tháng 11, ghi nhận 40 ngày trên 35∘ C trong giai đoạn 2015-2024, so với chỉ ba ngày trong giai đoạn 1994-2003.
Để ứng phó, Trung tâm Thích ứng Toàn cầu (GCA) đã phát động chiến dịch "Nắng nóng đang đến" nhằm thúc đẩy các giải pháp cứu người và bảo vệ sinh kế, bao gồm việc thiết lập các trung tâm làm mát, khu vực nghỉ ngơi có bóng râm, lịch làm việc thông minh với khí hậu và hệ thống cảnh báo sớm.
