Sản xuất xanh mở lối giảm nghèo bền vững

Thay đổi tư duy, nâng cao hiệu quả

Những ngày cà phê vào vụ thu hoạch rộ, thôn Đắk Snao, xã Quảng Sơn rộn ràng từ sáng sớm đến chiều muộn. Trên những sườn rẫy đỏ bazan, trái cà phê chín đỏ lấp lánh trong nắng, tiếng người hái, tiếng máy tuốt hòa vào nhịp sống tất bật của vùng nông thôn mùa vụ. Giữa không khí ấy, sự đổi thay trong cách làm nông nghiệp đang diễn ra lặng lẽ nhưng rõ ràng, bắt đầu từ chính nhận thức của người nông dân về đất đai, phân bón và môi trường sống.

Ông Nguyễn Văn Tòa, thôn Đắk Snao, là một minh chứng điển hình cho sự chuyển biến đó. Trên diện tích 1ha cà phê trồng xen hồ tiêu, cùng với 3 con bò và đàn gà thả vườn, trước đây ông Tòa canh tác chủ yếu dựa vào phân bón hóa học và các loại thuốc phun xịt. Phân bò, phân gà phát sinh trong chăn nuôi không được tận dụng, vừa lãng phí nguồn dinh dưỡng, vừa ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường. Khi ấy, gia đình ông thuộc diện hộ nghèo, kinh tế bấp bênh, thu nhập phụ thuộc hoàn toàn vào mùa vụ.

Sự thay đổi bắt đầu khi ông Tòa được cán bộ khuyến nông và cán bộ kỹ thuật của Đoàn Kinh tế Quốc phòng Quảng Sơn thường xuyên đến tận rẫy hướng dẫn cách ủ phân chuồng, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để sản xuất phân hữu cơ bón cho cây trồng. Không chỉ hướng dẫn kỹ thuật, các cán bộ còn phân tích cho người dân thấy lợi ích lâu dài của việc giảm dần phân bón hóa học, chăm sóc đất và bảo vệ môi trường sống xung quanh.

“Sau khi được hướng dẫn tôi đã ủ hoai phân bò, phân gà rồi bón trở lại cho cà phê, hồ tiêu, giúp đất tơi xốp hơn, cây sinh trưởng ổn định, sâu bệnh giảm rõ rệt. Chi phí đầu vào được tiết giảm, hiệu quả kinh tế từng bước được nâng lên. Khoảng hai năm trở lại đây, gia đình tôi sau trừ các khoản thu về khoảng 200 triệu đồng”, ông Toà vui mừng nói.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền

Từ thực tiễn những mô hình hiệu quả như gia đình ông Nguyễn Văn Tòa, chính quyền xã Quảng Sơn xác định công tác giảm nghèo bền vững phải bắt đầu từ thay đổi nhận thức và thói quen sản xuất của người dân. Theo thống kê của UBND xã Quảng Sơn, đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã còn khoảng 6-7%, giảm gần một nửa so với giai đoạn trước năm 2020. Kết quả này có sự đóng góp quan trọng từ các chương trình khuyến nông, hỗ trợ sinh kế và tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp.

Thời gian tới, xã Quảng Sơn tiếp tục phối hợp chặt chẽ với lực lượng khuyến nông và Đoàn Kinh tế Quốc phòng Quảng Sơn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân thay đổi tư duy sản xuất theo hướng bền vững, giảm dần phụ thuộc vào phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Trọng tâm là hướng dẫn người dân tận dụng chất thải chăn nuôi, phụ phẩm nông nghiệp để ủ phân hữu cơ, vừa giảm chi phí đầu vào, vừa hạn chế ô nhiễm môi trường nông thôn.

Theo ông Đoàn Văn Phương, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn, toàn xã hiện có hơn 70% hộ dân sống bằng sản xuất nông nghiệp, trong đó cà phê là cây trồng chủ lực. Việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường gắn với sản xuất hữu cơ không chỉ giúp ổn định năng suất, cải tạo đất lâu dài mà còn tạo nền tảng để người dân từng bước tiếp cận các mô hình nông nghiệp an toàn, nâng cao giá trị sản phẩm. “Mục tiêu của xã trong giai đoạn 2025 - 2030 là mỗi năm giảm từ 1 - 1,5% hộ nghèo, hạn chế tối đa tình trạng tái nghèo, trong đó sản xuất nông nghiệp bền vững được xác định là giải pháp then chốt”, ông Phương khẳng định.

Đại diện UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, đến thời điểm cuối năm 2025, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh tiếp tục có những chuyển biến tích cực, trong đó tuyên truyền, nâng cao nhận thức và thay đổi tư duy sản xuất của người dân được xác định là giải pháp xuyên suốt. Kế thừa kết quả đạt được trong giai đoạn 2021 - 2024, với tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm xuống còn khoảng 2,5 - 2,7%, các chính sách hỗ trợ sinh kế và chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp tiếp tục được triển khai đồng bộ trong năm 2025.

Trong năm 2025 và thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng tập trung chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền gắn với sản xuất nông nghiệp bền vững, lấy người dân làm trung tâm của quá trình giảm nghèo. Nội dung tuyên truyền nhấn mạnh việc sử dụng phân bón hợp lý, giảm dần hóa chất, khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, tận dụng hiệu quả phụ phẩm nông nghiệp và chất thải chăn nuôi nhằm giảm chi phí đầu vào, bảo vệ môi trường và nâng cao thu nhập.

Theo định hướng của tỉnh, với hơn 70% lao động vẫn sống bằng nông nghiệp, việc thay đổi tư duy làm nông được xem là nền tảng để ổn định sinh kế lâu dài, hạn chế tái nghèo. Thông qua việc nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, thân thiện với môi trường, tỉnh Lâm Đồng hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, nâng cao chất lượng đời sống người dân nông thôn trong những năm tiếp theo.