Ngày 1/8, khi dòng nước lũ từ Điện Biên đổ về nhanh chóng, gây ra đợt ngập lụt nghiêm trọng tại nhiều xã ven sông Mã, tỉnh Sơn La đã lập tức thiết lập Sở Chỉ huy tại xã Chiềng Khương để kịp thời chỉ đạo ứng phó.
Đến đêm, cuộc họp tổng kết được tổ chức do ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La chủ trì, với sự tham gia của ông Vi Đức Thọ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, cùng lãnh đạo các sở, ngành liên quan.
Ứng phó kịp thời
Ông Nguyễn Thành Công - Phó Chủ UBND tỉnh Sơn La đến xã Sông Mã, trực tiếp hỏi thăm người dân. Ảnh: Đức Bình.
Theo Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh Sơn La, đỉnh lũ trên sông Mã được ghi nhận vào lúc 16h ngày 1/8 tại Trạm Thủy văn Xã Là (xã Chiềng Khương), với mực nước đạt 28.495cm (so với mực nước biển), vượt báo động cấp 3 tới 395cm, chỉ còn cách 0,33m so với đỉnh lũ lịch sử năm 1975. Tuy nhiên, khác với quá khứ, dòng sông Mã đã được bổ sung nhiều công trình thủy lợi và thủy điện, góp phần cắt lũ và giảm bớt mức độ thiệt hại.
Trước đó, lưu lượng nước đổ về từ thủy điện Mường Hung đã tăng mạnh, từ 2.300 m³/s lúc 8h sáng lên 3.000 m³/s vào khoảng 10h40 cùng ngày, gây ra ngập lụt diện rộng tại nhiều xã thuộc huyện Sông Mã (cũ).
Người dân sử dụng thuyền để đi lại qua các khu vực bị ngập thuộc huyện Sông Mã (cũ). Ảnh: Đức Bình.
Tính đến 16h ngày 1/8, xã Sông Mã chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, ghi nhận một nhà dân bị lũ cuốn trôi, hơn 400 hộ dân cùng 300 hộ kinh doanh tại chợ Sông Mã bị ngập úng cục bộ, gây thiệt hại lớn về tài sản. Ngoài ra, nhiều công trình công cộng cũng bị ảnh hưởng và hư hỏng. May mắn là không có thiệt hại về người.
Ông Phùng Kim Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La, cho biết: “Thông tin về lượng lũ đổ về lớn khiến chúng tôi phải xử lý rất gấp. Sau khi nhận cảnh báo từ Đài Khí tượng Thủy văn, chúng tôi đã lập tức phát báo cáo khẩn tới các xã để chủ động triển khai phương án "4 tại chỗ", đồng thời phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh phân công nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn. Chúng tôi cũng kịp thời gửi thông báo tới nước bạn Lào để họ có kế hoạch ứng phó".
Các hộ dân tranh thủ di dời nhãn đã thu hoạch ra khỏi vùng nước lũ, để kịp mang lên xe vận chuyển dưới xuôi. Ảnh: Đức Bình.
Tuy nhiên, dù tỉnh đã phát đi cảnh báo sớm từ khi thủy điện ở Điện Biên bắt đầu xả lũ, tốc độ lũ về quá nhanh khiến nhiều nơi không kịp trở tay. Đặc biệt, tại một số khu vực, người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, dẫn đến việc chậm trễ trong di dời tài sản, ảnh hưởng đến hiệu quả ứng cứu.
Phải tiếp cận được những vùng cô lập
8 người dân phải nhờ Bộ Quốc phòng cử trực thăng xuống trực tiếp ứng cứu, ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La đánh giá: “Theo tôi, chúng ta vẫn chưa quyết liệt ngay từ đầu, dẫn đến khi mực nước dâng nhanh thì càng khó xử lý. Phải bằng mọi giá cứu họ, kể cả cưỡng chế nếu cần thiết. Sinh mạng con người là trên hết".
Ông Công đánh giá cao những nỗ lực từ cấp sở đến chính quyền địa phương trong việc ứng phó trước bão lũ, nhưng vẫn còn điểm phải rút kinh nghiệm. Ảnh: Đức Bình.
Về công tác khắc phục, ông Công yêu cầu các đơn vị công an, bộ đội cùng các lực lượng xã, dân bản khẩn trương dọn dẹp, xử lý môi trường sau lũ, đặc biệt là tại các khu vực bị ngập bùn đất dày, không để ô nhiễm kéo dài.
Ngành y tế cần thăm khám sức khỏe cho người dân, cấp phát thuốc để phòng ngừa nhiễm trùng, tổ chức phun khử trùng tại các vùng ngập sâu. Sở Công Thương phối hợp với ngành Thông tin và Truyền thông hỗ trợ khôi phục điện, mạng internet nhằm đảm bảo sinh hoạt.
“Phải hỗ trợ tuyệt đối cho người dân, tiếp cận được mọi khu vực bị cô lập, không để dân rơi vào tình trạng nguy hiểm”, ông Công nhấn mạnh.
Xã Chiềng Khương chìm trong biển nước vào chiều ngày 1/8. Ảnh: Đức Bình.
Đầu tháng 8 là thời điểm học sinh chuẩn bị quay lại trường học. Vì vậy, lãnh đạo tỉnh yêu cầu các đơn vị khẩn trương khắc phục hạ tầng trường lớp, đảm bảo học sinh có thể đến lớp đúng lịch, trong điều kiện an toàn.
Theo dự báo từ Đài Khí tượng Thủy văn, từ ngày 4/8, Sơn La sẽ hứng chịu thêm một đợt mưa lớn diện rộng, với lượng mưa trung bình từ 150mm – 250mm. Nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất là rất cao. Trước tình hình đó, ông Công yêu cầu các sở ngành, địa phương tiếp tục xây dựng phương án ứng phó khẩn cấp, đặc biệt tại những nơi bị cô lập hoặc có địa hình dễ sạt lở.
Mục tiêu trọng tâm được xác định rõ: phải tiếp cận được cả những khu vực khó khăn nhất, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân và đưa cuộc sống sớm trở lại bình thường.
