Ngày 12/9, tại TP.HCM, trong khuôn khổ diễn đàn “Đảm bảo nguyên liệu gỗ hợp pháp hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững tại Việt Nam”, dự án “Hỗ trợ thực hiện Hiệp định đối tác tự nguyện VPA/FLEGT tại Việt Nam” (gọi tắt là Dự án) chính thức tổng kết sau bốn năm triển khai.
Đánh dấu những kết quả quan trọng trong việc củng cố hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp (VNTLAS), nâng cao năng lực quản lý, thúc đẩy trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp và xây dựng nền tảng công nghệ số phục vụ quản trị rừng bền vững.
Dự án do Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ) tài trợ, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) phối hợp cùng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) triển khai từ tháng 10/2021 đến tháng 9/2025 với ngân sách 4,3 triệu EUR.
Ông Christopher Scholl, Phó Tổng Lãnh sự, Bí thư thứ nhất, Tổng Lãnh sự quán CHLB Đức tại TP.HCM đánh giá, sau bốn năm đầy nỗ lực với nghiên cứu kỹ thuật, hội thảo, tập huấn, khảo sát thực địa, rà soát và điều chỉnh phương pháp, Dự án đã ghi nhận những kết quả đạt được. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Phó Tổng Lãnh sự, Bí thư thứ nhất, Tổng Lãnh sự quán CHLB Đức tại TP.HCM Christopher Scholl đánh giá, trong 4 năm qua, dự án đã góp phần quan trọng thúc đẩy tiến trình thực thi Hiệp định VPA/FLEGT mà Việt Nam và Liên minh châu Âu đã ký kết.
Dự án đã củng cố Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp (VNTLAS), triển khai các chương trình nâng cao năng lực, tăng cường vai trò của cơ quan thẩm tra, thúc đẩy trách nhiệm giải trình trong khu vực tư nhân, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ giám sát tác động lâu dài.
Trong hơn 4 năm triển khai, dự án đã đạt nhiều kết quả nổi bật. Hơn 100 sự kiện được tổ chức, thu hút khoảng 2.500 đại biểu; 38 khóa tập huấn cho hơn 1.300 cán bộ, trong đó 377 người được đào tạo chuyên sâu về thẩm định; 44 hội nghị, tọa đàm chính sách với hơn 1.000 đại biểu tham gia; cùng hoạt động tư vấn trực tiếp cho 10 doanh nghiệp xây dựng hệ thống thẩm định nguồn gốc gỗ. Đặc biệt, dự án đã biên soạn và ban hành bộ tài liệu đào tạo chuẩn hóa, phục vụ lâu dài cho ngành.
Thành tựu nổi bật là ứng dụng trí tuệ nhân tạo trên di động giúp nhận diện gỗ (WoodID). Với cơ sở dữ liệu hơn 78.000 hình ảnh, WoodID đã phân biệt được 260 loài gỗ, có trên 8.000 lượt tải xuống và hiện được hải quan, kiểm lâm, doanh nghiệp cũng như giới nghiên cứu sử dụng, góp phần tăng tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý chuỗi cung ứng.
"Những thành quả này không chỉ góp phần nâng cao quản trị rừng mà còn củng cố uy tín và trách nhiệm của Việt Nam trong thương mại gỗ quốc tế", ông Christopher Scholl nhấn mạnh.
Đại diện các bên tham gia Dự án "Hỗ trợ thực hiện Hiệp định đối tác tự nguyện VPA/FLEGT tại Việt Nam”. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Đại diện Hải quan Việt Nam, bà Nguyễn Thị Quỳnh Chi, cho biết, nhờ sự hỗ trợ của Dự án VPA/FLEGT, nhiều khóa đào tạo từ trung ương đến địa phương đã giúp nâng cao năng lực cho lực lượng hải quan trong kiểm soát gỗ hợp pháp. Các lớp học không chỉ cung cấp kiến thức chuyên sâu về nghiệp vụ, mà còn trang bị công cụ nhận diện gỗ và hướng dẫn thực hiện thủ tục pháp lý theo chuẩn quốc tế.
"Những kinh nghiệm quốc tế học được từ các chương trình tập huấn, khảo sát là nền tảng quý giá, giúp hải quan chuẩn bị thực thi các quy định mới của EU từ 1/1/2026”, bà Chi nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Thị Quỳnh Chi, đại diện Hải quan Việt Nam chia sẻ về những hỗ trợ của Dự án VPA/FLEGT đối với ngành hải quan. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Ông Trương Quang Hoàng, Giám đốc Trung tâm phát triển nông thôn miền Trung Việt Nam (CRD), thành viên Nhóm hợp tác đa bên về VPA/FLEGT cho biết, các dự án phối hợp đã tổ chức nhiều khóa đào tạo, hội thảo khoa học, giúp cán bộ, sinh viên và cộng đồng địa phương nâng cao chuyên môn. Đặc biệt, nhiều kết quả nghiên cứu đã được công bố, chia sẻ rộng rãi và tích hợp vào chính sách. Trong đó, có những đóng góp quan trọng cho quá trình xây dựng Nghị định 35 và các văn bản quản lý liên quan đến lâm nghiệp.
“Tham gia dự án giúp chúng tôi hiểu sâu hơn về trách nhiệm giải trình trong chuỗi cung ứng gỗ, đồng thời tạo kết nối chặt chẽ giữa nhà trường, cộng đồng và doanh nghiệp trong bảo vệ, phát triển rừng bền vững”, ông Hoàng khẳng định.
Ông Trần Tuấn Anh, đại diện Hội Mỹ nghệ và Chế biến TP.HCM (HAWA) cho biết, nhiều thành viên HAWA đã được tham gia các khóa đào tạo, tập huấn về VPA/FLEGT và các quy định liên quan. Tại khu vực Đông Nam Bộ và miền Trung - nơi tập trung nhiều doanh nghiệp chế biến gỗ, các chương trình khảo sát, hỗ trợ đã giúp xác định rõ nhu cầu thực tiễn và thiết kế đào tạo sát thực tế.
“Nhờ đó, doanh nghiệp HAWA đã tăng cường minh bạch, cải thiện hệ thống quản lý và chuẩn bị tốt hơn để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ Mỹ và EU. Đây là nền tảng để gỗ Việt giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu”, ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Bà Michaela Baur, Giám đốc Quốc gia GIZ Việt Nam phát biểu tổng kết Dự án. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Bà Michaela Baur, Giám đốc Quốc gia GIZ Việt Nam đánh giá, Dự án đã tạo nền tảng vững chắc cho việc đào tạo, nhân rộng đội ngũ chuyên gia và giảng viên giàu thực tiễn, đồng thời thúc đẩy khu vực tư nhân thực hiện trách nhiệm giải trình, qua đó nâng cao uy tín trong thương mại gỗ quốc tế.
Những kết quả này không chỉ giúp ngành gỗ Việt Nam minh bạch và hợp pháp hơn, mà còn góp phần bảo vệ rừng, tạo sinh kế bền vững cho hàng triệu lao động và củng cố vị thế Việt Nam như một trung tâm chế biến, xuất khẩu gỗ hàng đầu thế giới.
Việt Nam khẳng định cam kết quốc tế
Ông Nguyễn Hữu Thiện, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Giám đốc Dự án gửi lời cảm ơn tới Chính phủ Đức và GIZ vì đã luôn đồng hành cùng Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Hữu Thiện, những thành quả của Dự án không chỉ nâng cao năng lực quản lý, minh bạch hóa chuỗi cung ứng gỗ, mà còn khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với cộng đồng quốc tế trong thực hiện trách nhiệm quốc tế, hướng tới một ngành lâm nghiệp minh bạch, bền vững và có trách nhiệm.
Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm hiện đang chỉ đạo quá trình vận hành VNTLAS, cung cấp hướng dẫn pháp lý, nâng cao năng lực, phát triển nền tảng số nhằm đảm bảo truy xuất và kiểm soát hiệu quả chuỗi cung ứng gỗ.
Trong khuôn khổ Diễn đàn “Đảm bảo nguyên liệu gỗ hợp pháp hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững tại Việt Nam” các bên thống nhất, những thành tựu của dự án sẽ tiếp tục là nền tảng quan trọng để ngành gỗ Việt Nam đáp ứng các yêu cầu quốc tế khắt khe như EUDR, hướng tới thương mại gỗ hợp pháp và bền vững.
