Miền tây huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) có ba xã là Kim Thủy, Ngân Thủy và Lâm Thủy thuộc địa bàn miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Dù đã có nhiều đổi thay, nhưng phần lớn cuộc sống của bà con nơi đây vẫn gặp nhiều khó khăn, vất vả. bà con phải sử dụng nước khe, suối trong sinh hoạt.
Công trình nước sinh hoạt tập trung cho người dân tại bản Khe Sung, xã Ngân Thủy. Ảnh: T. Phùng.
Gia đình ông Hồ Văn Tình (bản Khe Sung, xã Ngân Thủy) cũng như các gia đình khác lấy nguồn nước từ khe Sung chảy qua trước bản có khoảng cách gần 1 km để sử dụng. Vào mùa hè, con suối ít nước nên rêu, lá mục cứ quấn lấy nhau. “Biết là không tốt nhưng bà con cũng phải lấy mà dùng thôi, chứ biết lấy ở đâu được. Nếu có nước sạch thì phải đi thật xa mới có”, ông Tình nói.
Bản Ho Rum (xã Kim Thủy) có 111 hộ, đa số là đồng bào Bru - Vân Kiều, ở vùng đất cao và xa khe suối. Vì vậy, người dân ở bản luôn sống trong cảnh thiếu nước quanh năm. Vào mùa hè, nhu cầu cao hơn, bà con phải tiết kiệm nước tắm rửa, giặt giũ.
Ông Hồ Văn Vừng, một người già của bản cho hay, hơn chục năm trước, nhà nước có đầu tư cho công trình nước tự chảy. Nhưng được mấy năm thì bị mưa, lũ làm hư hỏng không còn dùng được nữa.
“Mùa hè khan nước, có khi phải tiết kiệm cả nước uống hằng ngày. Cuộc sống của bà con khi thiếu nước cũng cơ cực lắm. Lũ con nít có khi cả ngày chưa được tắm đấy”, ông Vừng nói thêm.
Ông Vừng cũng cho hay thêm, vào mùa mưa lũ, nước khe suối đục ngầu nên bà con phải hứng nước mưa để dùng. Có khi trời tạnh mưa mà nước suối chưa trong thì bà con phải đi xin nước của nhau để dùng.
Huyện Lệ Thủy đã xây dựng nhiều chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã miền núi trên cơ sở các chương trình hỗ trợ của Nhà nước. Trong đó, chú trọng đầu tư các công trình nước sạch cho các thôn bản thiếu nước sinh hoạt.
Đầu năm ngoái, bản Khe Sung được đầu tư hệ thống nước sinh hoạt tập trung với nguồn vốn hơn 1,2 tỷ đồng. Đến cuối năm, công trình hoàn thành, bà con dân bản Khe Sung vui lắm vì có nước sạch bảo đảm vệ sinh dùng ngay tại nhà.
Lắp đặt đường ống dẫn nước sạch về cho hộ dân bản Khe Sung. Ảnh: T. Phùng.
Ông Hồ Văn Sơn, Trưởng bản Khe Sung vui mừng khoe: “Từ đó, trong bản sạch sẽ nhiều lên. Cả con nít đến người lớn được tắm thoải mái. Rồi nhiều bệnh đau bụng, đau mắt cũng giảm dần đi. Mùa hè hay mùa mưa lũ cũng không còn lo lắng trong bụng cái chuyện thiếu nước sạch nữa rồi”.
Cũng từ cuối năm ngoái, bản Ho Rum được hỗ trợ công trình nước sinh hoạt tập trung trị giá 1,4 tỷ đồng. Bây giờ có nước sạch bảo đảm vệ sinh ngay trong bản, bà con không phải lo lắng việc đi lấy nước sinh hoạt như trước đây nữa.
Gia đình chị Hồ Giang (bản Ho Rum) do neo người lớn nên không chỉ lo thiếu ăn mà lo luôn cả thiếu nước. Bây giờ thì không còn lo điều gì vì có nước về nên cây rau, ngọn khoai, hàng sắn… cũng xanh tốt, cho củ nhiều.
Chị Giang ra sân mở vòi nước sạch được lắp ngay sát tận chân nhà sàn để chuẩn bị giặt giũ áo quần. Chị bộc bạch trong niềm vui: “Có lẽ vui nhất là chị em phụ nữ thôi. Vì chuyện đi lấy nước sạch, giặt giũ, cơm nước là một tay phụ nữ lo lắng mà. Nay nhà ai cũng có nước bên cạnh, đỡ vất vả và cũng chẳng còn nỗi lo như trước đây đâu mà”.
Để phát huy hiệu quả của các công trình cấp nước sinh hoạt cho bà con, chính quyền địa phương đã xây dựng quy trình vận hành, bảo vệ, sửa chửa và giao cho bà con thực hiện tự quản.
Theo ông Hồ Văn Núi, Chủ tịch UBND xã Ngân Thủy, để phát huy hiệu quả hơn nữa các công trình, trước hết nhanh chóng thành lập các tổ tự quản nhằm phục vụ công tác vận hành, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa khi có sự cố xảy ra.
“Các địa phương, thôn bản phải tăng cường công tác tuyên truyền người dân quản lý, bảo vệ công trình nước chung như bảo vệ tài sản riêng của mình. Có như vậy thì công trình mới được lâu bền và phục vụ đời sống cho bà con tốt hơn”, ông Hồ Văn Núi nói thêm.
