Đến năm 2030, Yên Bái phấn đấu tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%, 50% hộ dân được sử dụng nước sạch đạt chất lượng tiêu chuẩn.
Hơn 10 năm trước, khi chưa có công trình nước sạch hợp vệ sinh, người dân ở thôn Ao Sen, xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn chủ yếu sử dụng nước khe suối dẫn qua ống bương về nhà, nguồn nước này dễ lẫn lá rừng, đất đỏ và trở nên đục ngầu sau mỗi trận mưa. Nhiều gia đình dùng nước từ những giếng đào quanh nhà khó tránh khỏi nguy cơ ô nhiễm từ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và chất thải sinh hoạt ngấm sâu vào lòng đất.
Từ khi công trình cấp nước tập trung được Nhà nước đầu tư xây dựng tại thôn Bản Tạo đã mang đến một sự đổi thay tích cực. Nguồn nước tinh khiết được dẫn từ khe suối đầu nguồn trên rừng, qua hệ thống bể lọc đảm bảo vệ sinh và dẫn về các khu dân cư bằng hệ thống ống nhựa. Hiện nay, công trình nước sạch tự chảy này đã chảy các xóm làng, phục vụ cho 540 hộ dân thuộc các thôn Bản Tạo, Đồng Sặt, Văn Tứ, Ao Sen, Thác Vác... mang theo niềm vui và sức khỏe cho cộng đồng.
Phỏng vấn Ông HOÀNG HỮU DUYÊN Xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn, Yên Bái
Phỏng vấn Ông HÀ SƠN ĐÔNG, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn, Yên Bái
Không chỉ ở huyện Văn Chấn, câu chuyện về nước sạch cũng là niềm mong mỏi của hàng trăm hộ dân ở thị xã Nghĩa Lộ. Trước kia, nhiều hộ dân nơi đây chủ yếu sử dụng nước giếng khoan. Nhưng nỗi lo thường trực khi chỉ sau vài ngày sử dụng, ấm đun nước, phích nước đã đóng những lớp cặn dày, có khi to bằng cả đầu ngón tay. Kết quả kiểm nghiệm nước từ một số hộ dân đã cho thấy nguồn nước chưa đảm bảo vệ sinh.
Để mang đến giải pháp bền vững về nguồn nước đảm bảo vệ sinh, cụm công trình cấp nước sinh hoạt do Công ty TNHH Tân Phú khai thác và quản lý đang phục vụ cho ba xã Phù Nham, Thanh Lương và Thạch Lương của thị xã Nghĩa Lộ. Công trình này khai thác nguồn nước mặt từ suối Nậm Tăng, xã Thạch Lương, với công suất thiết kế hơn 1.600 m3/ngày, đã được UBND tỉnh Yên Bái phê duyệt vào tháng 6/2024. Đến nay, dòng nước sạch từ công trình đã đều đặn cung cấp cho hơn 1.000 hộ dân, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng cuộc sống cho bà con.
Phỏng vấn Chị HÀ THỊ ĐỨC Xã Thạch Lương, thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái
Để đảm bảo nguồn nước hợp vệ sinh, Công ty TNHH Tân Phú xây dựng hệ thống xử lý nước đạt tiêu chuẩn, hàng tháng đều lấy mẫu gửi kiểm định tại Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Yên Bái. Vào mùa khô khi nguồn nước tự nhiên suy giảm Công ty chủ động điều tiết việc sử dụng nước, ưu tiên cho mục tiêu sinh hoạt cho người dân.
Phỏng vấn Chị NGUYỄN THỊ THỦY, Phó Giám đốc Chi nhánh Văn Chấn (Công ty TNHH Tân Phú)
Trên địa bàn toàn tỉnh Yên Bái hiện có trên 360 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung. Đa phần là các công trình tự chảy, tận dụng nguồn nước từ khe, suối tự nhiên. Trong đó, 6 công trình do các đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp tư nhân quản lý, số còn lại do các địa phương trực tiếp vận hành.
Tính đến hết năm 2024, tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 96%. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn quốc gia mới ở mức 17%. Song song đó, các giải pháp cấp nước quy mô hộ gia đình cũng được chú trọng. Đến nay, toàn tỉnh có gần 113.000 công trình, với 80% là giếng đào, giếng khoan và 20% là téc, bể chứa nước. Những công trình này đã góp phần bảo đảm sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống và thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới.
Trong thời gian tới, tỉnh Yên Bái tiếp tục duy trì hoạt động ổn định các công trình cấp nước hiện có; lồng ghép các chương trình, dự án đầu tư xây dựng nâng cấp, sửa chữa, xây mới các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung phù hợp với nguồn nước cấp và quy mô dân số. Đồng thời, vận động người dân nâng cao ý thức bảo vệ, sử dụng nguồn nước an toàn, tiết kiệm và bền vững. Khuyến khích người dân trồng cây, gây rừng tạo nguồn sinh thủy, tránh những tác động làm ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước từ hoạt động sản xuất.