Ngày 16/10, tại TP.HCM, thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi và Báo Nông nghiệp và Môi trường, phối hợp tổ chức Diễn đàn “Vai trò của nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn trong phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng nông thôn văn minh”.
Một công trình cấp nước sạch nông thôn. Ảnh: Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi.
Theo Cục Quản lý và Xây dựng Công trình Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), công tác nước sạch nông thôn trong giai đoạn 2021-2025 đã có đóng góp quan trọng vào chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) ở các địa phương.
Cụ thể, đến nay, toàn quốc có 68% hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn, gồm 60% số hộ sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn từ công trình cấp nước tập trung (CNTT) và 8% số hộ từ cấp nước hộ gia đình (HGĐ). Công tác nước sạch nông thôn đã đóng góp vào việc đạt chỉ tiêu nước sạch ở hàng nghìn xã. Nhờ vậy, cả nước có 6.084/7.669 xã (79,3%) được công nhận đạt tiêu chuẩn NTM, 2.567 xã NTM nâng cao, 743 xã NTM kiểu mẫu.
Tuy nhiên, công tác nước sạch nông thôn vẫn đang bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Trước hết là tỷ lệ số hộ sử dụng nước sạch từ công trình CNTT còn thấp (55,1%) và chênh lệch lớn giữa các vùng: Đồng bằng sông Hồng (75,1%), Đồng bằng sông Cửu Long (72%); Miền núi phía Bắc (17,7%), Tây Nguyên (12,7%).
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chưa hoàn thiện, bị điều chỉnh bởi nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau nên bị phân tán, thiếu đồng bộ.
Tỷ lệ công trình cấp nước tập trung kém bền vững và không hoạt động vẫn ở mức cao (41,8% số công trình), qua đó ảnh hưởng tới khoảng 200.000 hộ (chiếm 1,2% dân số nông thôn). Đây là những công trình có quy mô rất nhỏ (công suất <50m3/ngày đêm), do UBND xã và cộng đồng quản lý, đầu tư trước năm 2010.
Bên cạnh đó, các mô hình cấp nước sạch do UBND xã, cộng đồng quản lý khai thác hiện chiếm tỷ lệ lớn (72,5%), trong khi trình độ, năng lực quản lý khai thác còn hạn chế và không có kinh phí để nâng cấp, sửa chữa công trình.
Một bất cập lớn là thiếu nguồn lực đầu tư. Trong giai đoạn 2020-2024, nhu cầu vốn đầu tư cho nước sạch nông thôn là 29,2 nghìn tỷ đồng, nhưng tổng vốn đầu tư chỉ đạt 13,4 nghìn tỷ đồng.
Thực hiện “Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, từ nay đến năm 2030, công tác nước sạch nông thôn trên cả nước hướng tới những mục tiêu cụ thể sau: 80% hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn; 100% đơn vị cấp nước có đủ năng lực; giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu nước sinh hoạt người dân các khu vực khó khăn, ô nhiễm, xâm nhập mặn.
Để đạt được những mục tiêu này, trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương sẽ tập trung vào các giải pháp như hoàn thiện cơ chế, chính sách, đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn, huy động nguồn lực đầu tư, cấp nước an toàn hộ gia đình tại các khu vực không có khả năng tiếp cận công trình cấp nước tập trung hoặc đầu tư công trình cấp nước tập trung không hiệu quả, đẩy mạnh truyền thông về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn...
Diễn đàn “Vai trò của nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn trong phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng nông thôn văn minh” được tổ chức từ 8g30-11g30 tại Trung tâm Hội nghị 272 Võ Thị Sáu, phường Xuân Hòa, TP.HCM và trực tuyến qua link zoom (ID cuộc họp: 923 5045 3646; mật mã: NS1510):
https://zoom.us/j/92350453646?pwd=I1h796bxRJdCJBnuzMvL5TIx1pZ10o.1
