Điện Biên chuyển đổi số trong phát triển kinh tế xanh

Cơ cấu lại nông nghiệp, xây dựng vùng sản xuất hàng hóa

Sau một nhiệm kỳ lãnh đạo quyết liệt, Điện Biên ghi nhận bước tiến rõ nét trong phát triển kinh tế, nhất là nông - lâm nghiệp theo hướng bền vững, gắn với ứng dụng khoa học - công nghệ và bảo vệ môi trường, tạo nền tảng phát triển cho giai đoạn mới.

Nhìn lại chặng đường 5 năm qua, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, Đảng bộ và chính quyền tỉnh Điện Biên đã phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới tư duy, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế, đưa kinh tế tiếp tục tăng trưởng khá so với bình quân khu vực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2021–2025 đạt 8,76%/năm, vượt mục tiêu nghị quyết. Tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) năm 2025 ước đạt 17.235 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 54 triệu đồng, tăng hơn 62% so với năm 2020.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng: Khu vực nông - lâm - thủy sản giảm còn 13,65%, công nghiệp - xây dựng chiếm 23,12%, dịch vụ đạt trên 59%. Thu ngân sách đạt 2.062 tỷ đồng, bằng 103% mục tiêu nhiệm kỳ. Những con số biết nói ấy cho thấy sự phát triển kinh tế của tỉnh đã bước sang giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, trong đó kinh tế nông - lâm giữ vai trò quan trọng.

Cơ cấu lại ngành nông nghiệp tỉnh Điện Biên trong nhiệm kỳ qua đã được cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung lãnh đạo gắn với xây dựng nông thôn mới. Cây trồng, vật nuôi được tổ chức lại theo hướng phát triển các nhóm sản phẩm chủ lực, như lúa gạo, chè, cà phê, mắc ca, cao su và dược liệu. Tổng sản lượng lương thực có hạt đạt gần 295.000 tấn, vượt kế hoạch trên 5%; chăn nuôi tiếp tục duy trì ổn định, tốc độ tăng đàn gia súc đạt bình quân 2,6%/năm.

An ninh lương thực được bảo đảm, đời sống người dân nông thôn ngày càng cải thiện. Điện Biên đã chú trọng đầu tư mở rộng các vùng sản xuất tập trung, gắn với xây dựng cơ sở chế biến. Nhiều hợp tác xã kiểu mới ra đời, hình thành chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ, góp phần nâng cao giá trị nông sản. Đến năm 2025, tỉnh Điện Biên có trên 370 hợp tác xã với tổng vốn đăng ký hơn 1.000 tỷ đồng, tăng 1,5 lần so với đầu nhiệm kỳ.

Cùng với đó, tỷ lệ che phủ rừng đạt 45,5%, các dự án bảo vệ, khoanh nuôi, trồng rừng sản xuất được triển khai đồng bộ. Nhiều mô hình kinh tế rừng gắn với cây mắc ca, cây gỗ lớn, cây dược liệu bước đầu phát huy hiệu quả, mở ra hướng sinh kế bền vững cho người dân vùng cao.

Ông Lò Văn Phung, bản Phung xã Tuần Giáo, chia sẻ: Mỗi hộ gia đình chỉ cần có 10 cây mắc ca cho thu hoạch, mỗi cây ra quả năm thứ 2 sẽ cho 20 - 30kg quả tươi, giá mỗi kilogam 40.000 đồng, thì bà con chắc chắn sẽ thoát nghèo.”

Hiện nay, diện tích mắc ca trên địa bàn toàn tỉnh Điện Biên gần 8.000ha, trong đó 5 xã Tuần Giáo, xã Quài Tở, Mường Mùn, Pú Nhung và Chiềng Sinh gần 5.000ha. Trong đó, diện tích đang cho thu hoạch hơn 2.000ha.

Hiện các mô hình hiệu quả được nhân rộng, tỷ lệ xã, thôn bản đạt tiêu chí nông thôn mới, nâng cao và kiểu mẫu đều vượt kế hoạch. Chính sách hỗ trợ các dự án liên kết, hợp tác xã được áp dụng tối đa: 3 tỷ đồng/mô hình liên kết, 1 tỷ đồng/mô hình sản xuất cộng đồng, đặc biệt cho các cây công nghiệp thế mạnh như mắc ca, cà phê trên đất dốc.

Tại các xã Tuần Giáo, Quài Tở, Mường Mùn, Pú Nhung và Chiềng Sinh, Nhà nước hỗ trợ trồng mắc ca trên 100 mô hình, tổng kinh phí gần chục tỷ đồng, góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nông nghiệp.

Ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp

Điện Biên đã thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số vào nông nghiệp. Hạ tầng số được đầu tư đồng bộ, tỷ lệ người dân sử dụng Internet đạt 72%, phủ sóng 3G/4G gần toàn tỉnh. Cổng dữ liệu mở và hệ thống giám sát đô thị thông minh giúp nâng cao hiệu quả quản lý, hình thành nền nông nghiệp số.

Cùng với tái cơ cấu nông nghiệp, công nghiệp chế biến phát triển, chỉ số sản xuất công nghiệp bình quân tăng 12,8%/năm. Nhiều dự án chế biến nông - lâm sản, năng lượng triển khai, hình thành chuỗi giá trị nguyên liệu, chế biến, dịch vụ.

Điện Biên đã và đang từng bước quy hoạch sản xuất theo vùng sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, trồng rừng phòng hộ và bảo vệ nguồn nước đầu nguồn giúp thích ứng biến đổi khí hậu. Bước đà này mở ra hướng đi mới: Từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị, từ tăng trưởng theo chiều rộng sang nâng cao năng suất, chất lượng; từng bước xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ, thân thiện môi trường, hướng tới phát triển xanh, thông minh, bền vững.

Để hiện thực hóa “giấc mơ xanh”, ông Lê Thành Đô, Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, cho biết: Nhiệm kỳ qua, tỉnh đã tập trung chuyển đổi nhận thức của người dân về phát triển kinh tế nông nghiệp. Nhiều địa phương đã tổ chức sản xuất hiệu quả, điển hình như các xã Tuần Giáo, Quài Tở, Mường Mùn, Chiềng Sinh và Pú Nhung chuyển đất dốc sang trồng mắc ca, cà phê; áp dụng mô hình lúa thông minh tại cánh đồng Mường Thanh; phát triển dứa ở xã Mường Nhà, Na Sang.

Cơ cấu lại ngành nông nghiệp, gắn với xây dựng nông thôn mới, đã tạo đà phát triển quan trọng. Tỷ lệ xã, thôn bản đạt tiêu chí nông thôn mới, nâng cao, kiểu mẫu đều vượt chỉ tiêu giai đoạn 2020-2025. Lĩnh vực lâm nghiệp cũng được chú trọng, với tỷ lệ che phủ rừng tăng trên 45%.

Các chính sách hỗ trợ của tỉnh, từ dự án cộng đồng đến mô hình liên kết với doanh nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ, đã thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng, nâng cao hiệu quả sản xuất. Theo Quyết định 45 của UBND tỉnh, mức hỗ trợ tối đa cho một mô hình liên kết theo chương trình mục tiêu quốc gia là 3 tỷ đồng, còn mô hình sản xuất cộng đồng tối đa 1 tỷ đồng. Đây là cơ sở quan trọng để sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia, hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu cây trồng trên đất dốc, đưa diện tích kém hiệu quả sang phát triển các cây công nghiệp có thế mạnh của tỉnh như mắc ca, cà phê hoặc các loại cây ăn quả khác. Chỉ riêng địa bàn các xã Tuần Giáo, Quài Tở, Mường Mùn, Pú Nhung và Chiềng Sinh, Nhà nước đã hỗ trợ trên 100 mô hình trồng mắc ca với tổng kinh phí gần chục tỷ đồng.

Ông Đô cho biết thêm: Nhiệm kỳ 2025-2030, Điện Biên xác định phát triển xanh, thông minh và bền vững. Các mô hình sản xuất hiệu quả sẽ được nhân rộng; chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất dốc hướng tới 40.000ha mắc ca, 20.000ha cà phê. Tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, lúa thông minh, đánh giá chứng chỉ carbon, nâng cao năng suất, giảm khí thải và giá trị kinh tế. Nông nghiệp, nông thôn sẽ tiếp tục là nền tảng thúc đẩy kinh tế - xã hội, theo định hướng: Lấy nông nghiệp làm trụ cột, phát triển nhanh, xanh, thông minh và bền vững.