Tiết Mang chủng (Grain in Ear, tiếng Trung 芒种) là chỉ dấu báo hiệu mùa màng các loại cây trồng đã tới lúc chín và chuẩn bị thu hoạch, tiêu biểu là cao lương và lúa mì. Đây cũng là khoảng thời gian bận rộn đối với nhà nông.
Kinh nghiệm dân gian đã được các thế hệ tiền bối đúc kết từ hàng ngàn năm nương theo thời tiết và truyền lại cho các thế hệ nối tiếp để nuôi trồng cây con một cách hữu ích. Đến nay những kinh nghiệm này vẫn được coi như là cẩm nang hướng nghiệp hay các mẹo nhà nông rất có ích trong cuộc sống.
Dưới đây là một số tổng kết nên biết về tiết Mang chủng.
Lượng mưa tăng
Mùa mưa bắt đầu và lượng mưa tăng mạnh so với tám tiết khí của cung Hoàng đạo trước đó. Đây cũng là thời điểm mận chín rộ và thời gian tốt nhất để trồng lúa, rau và trái cây trong năm.
Cầu mong thu hoạch tốt
Theo tiếng địa phương "An Miao" có nghĩa là giữ giống, một thói quen truyền thống của người dân tỉnh An Huy đã được thực hành từ đầu triều đại nhà Minh (1368-1644). Hàng năm cứ mỗi khi đến tiết Mang chủng, dân làng thường tổ chức nghi lễ hiến tế để cầu nguyện cho mùa màng bội thu sau khi đã cấy trồng và sự an toàn của mọi người.
Chia tay hệ thực vật
Thời Trung Hoa cổ đại, vào ngày thứ hai của tháng thứ hai âm lịch, mọi người đều làm lễ đón rước Nữ thần hoa và điều này được kế thừa vào tiết Mang chủng để người dân từ biệt hệ thực vật và bày tỏ lòng biết ơn.
Mặc dù ngày nay, phong tục này không còn tồn tại ở nhiều nơi nhưng tinh thần và sự háo hức của nó vẫn còn những giá trị văn hóa, thể hiện ở chương thứ 27 của tiểu thuyết kinh điển Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần.
Lễ hội bùn
Đây là mùa lễ hội đấu vật trong bùn của các lực điền người thiểu số ở phía đông nam tỉnh Quý Châu hoặc ném bùn vào nhau của nam thanh nữ tú và các cặp vợ chồng trẻ khi đi làm đồng. Vào cuối hoạt động này, ai là người bị dính nhiều bùn nhất sẽ là người chiến thắng.
Ăn mận xanh luộc
Tiết Mang chủng rơi vào mùa trái cây chín rộ
Ở phía nam Trung Quốc, tháng Năm và tháng Sáu là mùa mận chín. Do vậy có một tích truyện ám chỉ mẹo này khi Tào Tháo và Lưu Bị được cho là đã ăn mận xanh luộc, hai nhân vật chính thời Tam Quốc (220-280 sau Công nguyên). Do loại quả mận khi còn xanh thường rất chua nhưng lại chứa nhiều axit hữu cơ tự nhiên và rất giàu khoáng chất nên có thể giúp làm sạch máu, giảm mỡ trong máu nên muốn loại bỏ mệt mỏi và có thân hình cân đối thì trước khi ăn phải luộc lên.
Ăn những thực phẩm nhẹ
Mùa nóng nực không nên ăn nhiều dầu mỡ và nhiều thịt
Tiết Mang chủng khuyên người ta không nên ăn những thức ăn có dầu mỡ hoặc hương vị mạnh. Đây là bí quyết giữ gìn và chăm sóc sức khỏe được đúc kết từ hơn một ngàn năm trước bởi dược vương nổi tiếng Tôn Tư Mạc thời nhà Đường (618-907 sau Công nguyên).
Theo đó, lựa chọn hàng đầu là người dân nên ăn rau xanh và ngũ cốc thô, có tác dụng hạ huyết áp và mỡ máu và ít dùng thịt cừu, thịt lợn, ớt, hành và gừng nếu thường xuyên cảm thấy khát và mệt mỏi.
Ăn nhiều trái cây và rau xanh
Trái cây và rau xanh là lời khuyên mọi người nên dùng nhiều để giải nhiệt
Thời tiết nóng nực của tiết Mang chủng nên rau và trái cây là hai loại thực phẩm có tính chất hàn được khuyến khích sử dụng. Theo đó, quả mướp đắng là một lựa chọn kinh điển vì nó chứa rất nhiều dưỡng chất thiên nhiên và có đặc tính tốt những người bị huyết áp cao hoặc mỡ máu. Ngoài ra, cà chua, dưa chuột, cà tím, cần tây, măng tây, dưa hấu và dâu tây cũng được khuyên dùng để hạ nhiệt trong cơ thể và thúc đẩy tiêu hóa.
