Những 'bí mật' CIA moi được từ các lễ duyệt binh của Liên Xô

Tình báo Mỹ coi các lễ duyệt binh của Liên Xô là cơ hội quý giá để thu thập thông tin về vũ khí của nước này.

Pháo 2A3 Kondensator 2P trong lễ duyệt binh ngày 1/5/1960 trên Quảng trường Đỏ, Moskva. Ảnh: CIA.

Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) tiến hành nhiều chiến dịch bí mật với các phương pháp khác nhau để thu thập thông tin quan trọng về các hệ thống vũ khí, khí tài hiện đại của Liên Xô. Ngoài những chuyến bay do thám bằng máy bay trinh sát U-2, CIA còn coi các cuộc duyệt binh trên Quảng trường Đỏ ở Moskva là cơ hội quý báu để thu thập thông tin tình báo, theo Popular Mechanics.

Liên Xô thường tổ chức duyệt binh ở Quảng trường Đỏ vào Ngày Quốc tế Lao động 1/5 và ngày kỷ niệm Cách mạng tháng Mười 7/11, với sự tham gia của nhiều khối binh sĩ và các loại xe tăng, pháo tự hành, tên lửa, máy bay hiện đại nhất trong biên chế quân đội nước này.

Trong số các loại khí tài duyệt binh qua Quảng trường Đỏ, các điệp viên CIA đặc biệt quan tâm đến các loại tên lửa đạn đạo và vũ khí có thể mang đầu đạn hạt nhân như pháo tự hành 2A3 Kondensator 2P, 2S7 Pion. Một số loại vũ khí khác có thể gây thiệt hại lớn cho quân đội Mỹ như pháo phản lực 240 mm BM-24 và tên lửa phòng không 2K12 Kub cũng được quan tâm đặc biệt.

Oanh tạc cơ Myasishchev M-4 biểu diễn trong Triển lãm Hàng không Moskva 1960. Ảnh: CIA.

Các tổ hợp này chỉ là đốm nhỏ trong những bức không ảnh chụp từ máy bay do thám U-2, do đó CIA thường sử dụng các tùy viên quân sự phương Tây tại Liên Xô tới chứng kiến lễ duyệt binh để có những bức ảnh rõ nét nhất về chúng ở khoảng cách gần.

Biết rõ CIA rất quan tâm đến khí tài của mình trong các cuộc duyệt binh, Liên Xô cũng "tương kế tựu kế" và đánh lừa tình báo Mỹ ít nhất một lần. Tháng 7/1955, Liên Xô tổ chức duyệt binh kỷ niệm ngày truyền thống không quân với sự tham gia của một phi đội gồm 10 máy bay ném bom chiến lược Myasishchev M-4. Các oanh tạc cơ này bay qua Quảng trường Đỏ, sau đó vòng lại và bay trên một tuyến đường 6 lần liên tiếp.

Hành động nghi binh này khiến tình báo Mỹ tin rằng Liên Xô đã cử 60 oanh tạc cơ Myasishchev M-4 tham gia cuộc duyệt binh và ước tính không quân nước này sở hữu ít nhất 600 oanh tạc cơ này. Nhận định này khiến các quan chức không quân Mỹ "sốt vó" về nguy cơ bị Liên Xô qua mặt và không ngớt lời chỉ trích Tổng thống Eisenhower. Trên thực tế, không quân Liên Xô vào năm 1953 chỉ sở hữu 23 oanh tạc cơ Myasishchev M-4 .