"Anh Hùng lụt bão” cùng chuyên gia khí tượng hàng không Nguyễn Thị Lan Oanh (Cục Hàng không Việt Nam) trong cuộc tọa đàm, giao lưu với sinh viên, cán bộ, người yêu Huế về thời tiết, biến đổi khí hậu ngày 5/12/2020 tại Trường ĐH Khoa học - ĐH Huế. Ảnh: Mai Đình Toàn.
Đoàn xe tang cùng đông đảo người thân, đồng nghiệp, bạn bè anh em đưa anh Phan Thanh Hùng, nguyên Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống lụt bão và Quản lý đê điều tỉnh; nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh; nguyên Chánh Văn phòng Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thừa Thiên - Huế về nơi an nghỉ cuối cùng.
Những tiếc nấc nghẹn, những giọt nước mắt nuốt vào trong để nén nỗi đau thương. Xứ Huế, ngành nông nghiệp tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa mất đi một người tài, đức.
Nhớ tô mì “ngon nhất thế gian”
Hơn 20 năm trước tôi bước chân vào nghề báo với mảng đề tài hay viết là nông nghiệp và thời tiết - bão lụt. Ngoài những thông tin sâu về ngành nông nghiệp, những thông tin về thủy lợi và thời tiết bão lụt đã dẫn tôi tới nhiều lần ở đầu đường Trần Cao Vân, nơi có Chi cục Phòng chống lụt bão và Quản lý đê điều, Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão (thuộc Sở NN- PTNT tỉnh Thừa Thiên - Huế) và Văn phòng Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh (tên gọi hiện nay, gọi tắt là Ban). Cơ duyên ấy giúp tôi được quen biết anh Phan Thanh Hùng, chuyên gia về thủy lợi và phòng chống lụt bão nhưng thoáng gặp cứ tưởng là một nhà giáo bởi dáng vóc thư sinh, lời nói nhẹ nhàng và nụ cười hiền luôn nở trên môi.
Tôi cảm mến và tri ân anh bởi ngoài việc cung cấp thông tin báo chí để kịp thời đưa tin, dự báo, cảnh báo về thiên tai bão lụt hạn hán... anh còn tận tình chỉ vẽ những thuật ngữ chuyên ngành, giải thích những con số để người viết báo hiểu thêm, hành văn đưa tin cho chính xác, dễ hiểu.
“Anh Hùng lụt bão” tham gia, chỉ đạo công tác khắc phục sạt lở bờ biển ở tỉnh Thừa Thiên - Huế cuối năm 2021. Ảnh: Lê Công Bằng.
Có những mùa mưa lũ nước ngập đường, tôi lội bộ đến số 2B đường Trần Cao Vân để lấy tin. Người ướt sũng, lạnh và hơi khiếm nhã vì chỉ mặc được cái quần lửng để lội lụt. Tôi xin lỗi anh Hùng và các anh chị trong Ban vì ăn mặc lếch thếch, anh liền bảo không sao, lũ lụt mà.
Trụ sở Văn phòng Ban cao ráo và không bao giờ mất điện nên đây là nơi anh em phóng viên nương nhờ đặt chiếc laptop “tác chiến” qua bao mùa bão lũ. Trong không gian ấy anh Hùng là “nhân vật” trung tâm và gần gũi với các phóng viên như anh em trong một nhà. Có khi đưa xong bản tin cuối ngày, tôi ngước nhìn đồng hồ cũng đã 22 giờ. Bụng đói, nước ngoài đường lênh láng, đúng lúc ấy tô mì tôm anh pha xuất hiện, có lẽ là tô mỳ ngon nhất thế gian.
Với tư cách là cơ quan thường trực của Ban, hẳn ai cũng đoán bộ máy Văn phòng này tốc lực hoạt động đến thế nào trong mùa bão lũ. Nhưng hầu như anh Hùng rất ít từ chối cuộc gọi của anh em báo chí, chỉ khi quá bận, nhưng sau đó rảnh anh cũng chủ động gọi lại. Những gì có thể cung cấp thông tin, anh nói ngay không chần chừ và luôn lưu ý những kiến thức chuyên môn để báo chí đăng tải cho chính xác.
Với 40 năm tuổi đảng, 38 năm công tác - kinh qua nhiều vị trí từ nhân viên đến lãnh đạo của ngành thủy lợi, quản lý đê điều, phòng chống thiên tai từ thập niên 1980 đến 2022, anh Hùng hội đủ tài, đức để cống hiến cho tỉnh và tham mưu cho lãnh đạo Sở NN-PTNT, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên - Huế những quyết sách quan trọng, nhất là tham mưu điều tiết, vận hành hồ chứa để phòng tránh, giảm thiểu thiệt hại trong các đợt thiên tai mưa lũ lớn.
Tấm gương đạo đức, trách nhiệm với cộng đồng
Năm 2022, “anh Hùng lụt bão” về nghỉ hưu, nhưng thỉnh thoảng anh vẫn chỉ bày, tham vấn cho anh em cơ quan cũ về chuyên môn, kể cả phóng viên. Rồi anh cũng tham gia một số diễn đàn về phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu để truyền thông, giáo dục cho học sinh, sinh viên, người dân. Vậy mà thật bất ngờ, anh đột ngột rời cõi tạm khiến bao người thương tiếc.
Nhà báo Nhật Linh (PV Báo Tuổi trẻ TP.HCM) không giấu nổi cảm xúc, anh viết trên tài khoản Facebook của mình: “Ở, làm việc với anh qua hàng mấy mùa “khổ” xứ Huế, tôi quý và nể anh bởi kiến thức về thủy văn, khí tượng am tường của anh Hùng. Không chỉ vậy anh là một “quan chức” gần gũi, nhẹ nhàng và uyên bác. Bao mùa mưa lũ tác nghiệp ở Ban, chưa bao giờ anh từ chối trả lời câu hỏi của phóng viên và đặc biệt anh cũng chưa bao giờ để anh em phóng viên bị... đói (vì say mê tác nghiệp).
Vậy nên anh được anh em phóng viên trân quý, gọi là "anh Hùng lụt bão". Ngày anh nghỉ hưu theo chế độ hơn 1 năm trước, anh còn nói với mình rằng từ nay mưa bão anh có thể yên tâm ở nhà chống mưa, chống gió... Ấy vậy mà hồi đợt lũ tháng 11/2023, lên Ban làm việc thì lại thấy anh ngồi ở đó, với vai trò là cố vấn cho Ban.
Chuyện của anh Hùng có lẽ kể hoài không hết. Sáng nay bàng hoàng hay tin anh đột ngột rời bỏ anh em mà đi, xót vô cùng. Chiếc ghế của anh Hùng vẫn còn đó, nhưng anh đã không còn. Có lẽ anh đến một nơi an yên hơn, nơi không còn mưa lũ...”.
PGS.TS Nguyễn Thị Kiều Nhi, bạn đồng niên, hàng xóm thân tình với “anh Hùng lụt bão”, bày tỏ xót thương: “Bạn là một trong những người hàng giờ ngày đêm mùa lũ xứ Huế trực chiến cơ quan để quyết định mức xả lũ điều phối hạ từng millimet nước sông Hương nhằm tránh nguy hại cho người và tài sản trên địa bàn Thừa Thiên - Huế. Trong mùa lũ mình hỏi và bạn chuyển tin nhắn thường xuyên cho mình từng giờ mực nước sông Hương. Nhờ thế mình nắm bắt được nhà mình ở vùng nào nước sẽ vào hay không vào và nếu nước vào sẽ vào bao nhiêu centimet... Khi chúng ta có thể chợp mắt trong mưa bão thì bạn ngày đêm không ngủ vì phải canh chừng mực nước cho chúng ta... Bạn đã ra đi ở tuổi đời như tuổi đời của mình. Mình tiếc thương vô hạn. Mình muốn gửi ở đây lời tri ân chân thành công việc điều phối lũ lụt của bạn bao năm qua và cầu nguyện hương hồn bạn sớm vãng sanh miền cực lạc. Một người cán bộ tốt ngành thủy lợi của Huế đã ra đi!”.
Ông Phan Thanh Hùng (thứ hai trái sang) cùng Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Văn Phương (hàng đầu bên phải) thị sát, khắc phục sạt lở bờ biển. Ảnh: Lê Công Bằng..
Nhớ lại kỷ niệm với “anh Hùng lụt bão”, anh Đặng Văn Hòa, Chánh Văn phòng Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Thừa Thiên - Huế, nghẹn ngào: Mình với anh Hùng một vài lời khó mà nói hết. Anh là người thầy, người anh cả của anh em cơ quan. Sự gần gũi, ân cần của anh ấy khiến nhiều khi tụi mình “quên” luôn khoảng cách giữa lãnh đạo với nhân viên. Mình hiện là người kế nhiệm của anh ấy, tiếp tục công việc đầy tâm huyết của anh ấy và cũng mong rằng phát huy được hết kiến thức, kinh nghiệm của anh Hùng truyền thụ.
Đặc biệt là anh Hùng là tấm gương đạo đức, cả trong công việc và đời sống. Làm gì anh cũng nghĩ cho đại cục, cho xã hội, cộng đồng. Công việc ứng phó với thiên tai bão lũ, tìm kiếm cứu nạn thì mọi người đều biết, khổ không kể xiết. Việc anh em thức trắng đêm để ứng phó với bão lũ là chuyện bình thường. Đặc biệt, khi mưa rất lớn, hồ chứa thì nước dâng cao, hạ du cũng đang ngập chính là những lúc “căng não” để anh em tham mưu điều tiết vận hành hồ chứa, những lúc ấy vai trò lãnh đạo như anh Hùng vô cùng quan trọng.
“Cho nước về hạ du lưu lượng lớn thì hạ du ngập thêm. Không điều tiết thì nguy hiểm cho hồ đập... Chỉ những người có tâm, thật đạo đức và trách nhiệm mới xử lý, đưa ra những quyết định tham mưu cho cấp trên một cách hiệu quả, hợp lý và an toàn nhất. Anh Hùng là người như thế... Thế mà tin dữ về anh khiến ai cũng bàng hoàng, thương xót.”, anh Hòa xúc động kể.
Sáng sớm 13/5/2024, đoàn xe tang cùng đông đảo người thân, đồng nghiệp, bạn bè anh em đưa anh về Hương An viên để an nghỉ nghìn thu... Những tiếc nấc nghẹn, những giọt nước mắt nuốt vào trong để nén nỗi đau thương. Huế đang vào mùa Phật Đản. Những đóa sen hồng, đèn lồng tô điểm làm đẹp thêm cho thành phố. Nhẹ nhàng, thanh thoát. Anh Hùng đã ra đi...
