Trước đây, bà con đồng bào Rục ở bản Mò O Ồ Ồ (xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, Quảng Bình) vẫn theo thói quen kiếm sống bằng hái lượm, bắt cá, bẫy thú trong rừng và phát rừng làm lúa rẫy. Cuộc sống của bà con luôn trong cảnh thiếu đói và nguồn lượng thực chủ yếu vẫn trông chờ vào trợ cấp của chính quyền.
Bộ đội Đồn Biên phòng Cà Xèng cùng bà con gặt lúa trên cánh đồng Rục Làn. Ảnh: T. Đức.
Vào giữa năm 2010, lực lượng Bộ đội Biên phòng Đồn Biên phòng 585 (sau này đổi thành Đồn Biên phòng Cà Xèng, thuộc Bộ đội Biên phòng Quảng Bình) đã cùng với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương khảo sát và bước đầu thử nghiệm dự án trồng lúa nước ở thung lũng Rục Làn, nhằm giúp đồng bào Rục lao động, dần tự chủ lương thực cho gia đình.
Để thực hiện dự án “trao” canh tác lúa nước cho bà con, tỉnh Quảng Bình đầu tư dự án công trình thuỷ lợi Rục Làn với tổng số vốn gần 4,5 tỷ đồng và giao cho Bộ đội Biên phòng Quảng Bình trực tiếp thực hiện. Công trình thủy lợi Rục Làn hoàn thành không chỉ cung cấp nước sinh hoạt cho bà con đồng bào Rục mà còn là nguồn nước tưới cho những cánh đồng lúa nước vừa được khai hoang.
Suốt nhiều năm ròng rã, lực lượng Bộ đội Biên phòng Quảng Bình đã cử nhiều tổ công tác thực hiện “ba cùng” là: cùng ăn, cùng ở và cùng làm với bà con dân bản. Các cán bộ, chiến sỹ đã như “cầm tay chỉ việc” cho bà con trong các khâu cuốc đất, đắp be bờ, gieo cấy, làm cỏ, bón phân, chăm sóc lúa. Đến khi thu hoạch, các anh lại cùng bà con gặt đập, chia lúa cho các hộ dân… Cùng với đó là bộ đội Biên phòng đêm ngày tuyên truyền, thuyết phục bà con từ bỏ thói quen phát rừng làm rẫy, săn bắt thú rừng để tập dần với công việc sản xuất lúa nước, nuôi bò, nuôi gà…
Bộ đội cùng tuốt lúa với bà con. Ảnh: T. Đức.
Bà con đồng bào Rục từ bỡ ngỡ đến làm quen và quen dần với việc đồng áng, chăn nuôi để có thêm của cải, nâng cao đời sống. Theo ông Cao Xuân Long, Trưởng bản Mò O Ồ Ồ, sau khi được tuyên trruyền, vận động và hướng dẫn, bà con từ chỗ canh tác tự nhiên, trồng lúa trên đồi cao đã quen với canh tác lúa nước. “Đến nay, 63/79 hộ dân ở bản đã trồng lúa nước. Phương pháp canh tác, chăm sóc đã biết áp dụng kiến thức nông nghiệp theo sự hướng dẫn của bộ đội biên phòng nên đạt năng suất cao”.
Cho đến nay, Đồn Biên phòng Cà Xèng vẫn luôn sát cánh với bà con trong sản xuất. Thiếu tá Đinh Lâm Viên, cán bộ Đồn Biên phòng Cà Xèng cho biết, đơn vị thường xuyên tổ chức tuyên truyền, vận động bà con chăm sóc ruộng lúa, từ bước đầu xuống giống đến khi thu hoạch. “Đến thời vụ thu hoạch thì lực lượng của Đồn chia nhau xuống bản tham gia gặt giúp bà con, tuốt lúa và chia theo công sức đóng góp ngày công cho bà con”, Thiếu tá Đinh Lâm Viên cho hay.
Từ cuộc sống du canh du cư đến định cư và tập quen dần với canh tác lúa nước là quá trình vươn lên của bà con đồng bào Rục. Chị Hồ Thị Hồng (người dân bản Mò O Ồ Ồ) bộc bạch rằng, ban đầu, bà con chỉ đứng nhìn bộ đội làm, sau đó thì bắt chước làm theo. Rồi được bộ đội chỉ cho từng việc nhỏ đến việc lớn thì bà con cũng quen dần đi. "Vụ lúa này thì được mùa hơn trước nên bà con của bản chúng tôi rất vui. Nhà nào cũng thóc lúa để dành nên không còn lo cái việc bị đói. Bà con có được như hôm nay là rất mang cái ơn của các chú cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cà Xèng” - chị Hồng nói thêm.
Niềm vui của bà con đồng bào Rục khi đưa lúa về nhà. Ảnh: T. Đức.
Theo Trung tá Dương Đình Hoan, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cà xèng, những vụ mùa gần đây, bộ đội đã hỗ trợ cho bà con các giống lúa có năng suất, chất lượng cao nên năng suất mỗi vụ đều cao. Khoảng 10 ha đất hoang hoá ở thung lũng Rục Làn đã trở thành cánh đồng lúa nước 2 vụ/năm, với năng suất trung bình 5 tấn/ha. “Hiện, do công trình thủy lợi không đủ cung cấp nước tưới nên chúng tôi hướng dẫn bà con chuyển sang trồng màu khoảng 4 ha. Sau này có kinh phí để nâng cấp thủy lợi, đảm bảo đủ nước tưới thì vận động bà con đưa vào sản xuất vụ lúa mùa”, Trung tá Dương Đình Hoan cho hay.
