Nghị định 219/2025/NĐ-CP: Đơn giản hóa cấp phép, tăng sức hút lao động nước ngoài

Tạo môi trường làm việc thuận lợi, công bằng và cạnh tranh

Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, Việt Nam không chỉ là điểm đến đầu tư hấp dẫn mà còn thu hút ngày càng nhiều lao động nước ngoài đến sinh sống và làm việc. Sự hiện diện của nguồn lao động này góp phần bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế. Tuy nhiên, việc quản lý nhóm đối tượng này cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới về chính sách và pháp lý, đặc biệt sau khi Nghị định 219/2025/NĐ-CP vừa chính thức có hiệu lực.

Việc quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam trước đây chủ yếu được điều chỉnh bởi Nghị định số 152/2020/NĐ-CP, quy định về điều kiện cấp phép lao động, miễn giấy phép lao động và trách nhiệm của các bên liên quan. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít doanh nghiệp và cá nhân phản ánh thủ tục hành chính còn phức tạp, thời gian xử lý kéo dài, một số khái niệm như “chuyên gia” hay “nhà quản lý” chưa được định nghĩa rõ ràng, gây khó khăn trong quá trình tuyển dụng.

Để gỡ vướng cho các doanh nghiệp và người lao động nước ngoài, ngày 7/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 219/2025/NĐ-CP nhằm thay thế và hoàn thiện các quy định hiện hành. Nghị định mới được đánh giá là một bước tiến đáng chú ý, với nhiều điểm đổi mới theo hướng minh bạch, đơn giản hóa thủ tục và thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý.

Theo nội dung của Nghị định 219/2025/NĐ-CP, một trong những điểm thay đổi quan trọng là việc rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ cấp phép lao động, qua đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người lao động nước ngoài. Thay vì chờ đợi kéo dài như trước đây, cơ quan chức năng được yêu cầu phản hồi trong thời gian cụ thể, đồng thời phải trả lời rõ lý do nếu từ chối hồ sơ.

Ngoài ra, Nghị định cũng làm rõ khái niệm về các đối tượng lao động như chuyên gia, nhà quản lý, lao động kỹ thuật, điều mà trước đây thường được hiểu và áp dụng không thống nhất giữa các địa phương. Việc này không chỉ giúp thống nhất trong cách xét duyệt mà còn hạn chế tình trạng mỗi nơi một kiểu, gây khó khăn cho các doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài.

Một điểm đáng chú ý khác là việc mở rộng đối tượng được miễn giấy phép lao động. Những người tham gia hoạt động tình nguyện, chuyên gia thực hiện chương trình hợp tác quốc tế, hoặc người nước ngoài làm việc ngắn hạn dưới 30 ngày trong một số lĩnh vực cụ thể, nay được xem xét miễn giấy phép, nếu đáp ứng đủ điều kiện và có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.

Đặc biệt, Nghị định nhấn mạnh đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý. Toàn bộ quá trình nộp hồ sơ, xử lý và cấp phép sẽ dần được số hóa, tiến tới xây dựng hệ thống dữ liệu thống nhất trên toàn quốc. Điều này kỳ vọng sẽ góp phần minh bạch hóa quy trình, giảm chi phí hành chính và tăng tính chủ động cho cả người lao động và cơ quan quản lý.

Với các thay đổi này, nhiều chuyên gia kỳ vọng Việt Nam sẽ tạo ra một môi trường làm việc thuận lợi, công bằng và cạnh tranh hơn cho người lao động nước ngoài, đồng thời giúp cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát tốt hơn về chất lượng, mục đích và hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực quốc tế.

Tiềm năng mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế

Sự ra đời của Nghị định 219/2025/NĐ-CP, với nhiều điều chỉnh về điều kiện, thủ tục và đối tượng miễn giấy phép lao động, đang mở ra những kỳ vọng mới đối với cộng đồng lao động nước ngoài tại Việt Nam.

Theo ông Phil Smith, Giám đốc NatureWize Vietnam, Nghị định 219/2025/NĐ-CP là một bước tiến tích cực, với khả năng tác động kép: vừa hỗ trợ người lao động nước ngoài hiện đang làm việc tại Việt Nam, vừa tạo thêm sức hút đối với những người đang cân nhắc chuyển đến.

NatureWize Vietnam được thành lập nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách về giáo dục môi trường, bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường tự nhiên tại Việt Nam. Với đội ngũ sáng lập có hơn 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục, chính sách môi trường và phát triển cộng đồng, tổ chức này tập trung xây dựng các chương trình đào tạo, kỹ năng và nâng cao năng lực cho cộng đồng, trường học, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước.

“Nghị định mới mở rộng danh mục các trường hợp được miễn giấy phép lao động có thể cho phép NatureWize mời thêm các chuyên gia giáo dục môi trường từ nước ngoài – điều đặc biệt cần thiết trong bối cảnh Việt Nam hiện đang thiếu hụt nhân lực có chuyên môn sâu trong lĩnh vực này”, ông Phil Smith cho biết.

Tuy vậy, từ góc nhìn của một nhà quản lý doanh nghiệp xã hội, ông Smith cũng nhấn mạnh rằng quy trình thành lập công ty, doanh nghiệp xã hội hay tổ chức phi lợi nhuận tại Việt Nam hiện vẫn còn cồng kềnh, thiếu sự minh bạch, tiêu tốn nhiều thời gian và công sức. Ông kỳ vọng những cải cách tương tự như Nghị định 219/2025/NĐ-CP có thể được áp dụng cho cả lĩnh vực này, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư và lao động nước ngoài tham gia vào các hoạt động xã hội, giáo dục và bảo vệ môi trường.

Ngoài những tác động trực tiếp đến quy trình xin giấy phép lao động, ông Smith đề xuất một giải pháp mang tính thực tiễn: cần xây dựng một hướng dẫn rõ ràng, bằng tiếng Anh đơn giản, trình bày từng bước thủ tục trên cổng thông tin chính thức của Chính phủ Việt Nam. Theo ông, điều này không chỉ giúp người lao động mà cả doanh nghiệp tuyển dụng có thể chủ động hơn, giảm thiểu sai sót và thời gian xử lý.

Một giáo viên người Philippines đang giảng dạy tại hệ thống trung tâm tiếng Anh ở Hà Nội cho rằng, Nghị định 219/2025/NĐ-CP được đánh giá là mang lại nhiều thuận lợi hơn hạn chế. Quy định mới giúp rút ngắn và minh bạch hóa quy trình cấp phép lao động, tích hợp hồ sơ, phân cấp thẩm quyền và mở rộng diện miễn trừ cho các ngành ưu tiên. Điều này sẽ đưa Việt Nam tiến gần hơn tới chuẩn mực quốc tế trong quản lý nhân lực nước ngoài, giảm rào cản và tăng sự tự tin cho lao động ở các lĩnh vực có nhu cầu cao. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế sẽ phụ thuộc vào việc thực thi đồng bộ giữa các địa phương và khả năng thích ứng của doanh nghiệp cùng các đơn vị tư vấn.

Có thể thấy, Nghị định 219/2025/NĐ-CP không chỉ đơn thuần là thay đổi về thủ tục pháp lý, mà còn có tiềm năng mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ cho các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam. Khi các rào cản hành chính được giảm bớt và tính minh bạch được tăng cường, môi trường làm việc tại Việt Nam sẽ trở nên hấp dẫn hơn đối với những người sẵn sàng đóng góp tri thức, kỹ năng và tâm huyết cho sự phát triển của đất nước.