Một nghiên cứu mới của Đại học Vermont (UVM) ở Mỹ đã đưa ra phương pháp phân loại đồng bằng ngập lũ theo khả năng làm chậm và giảm sức mạnh dòng chảy, mở ra hướng tiếp cận đột phá trong quản lý thiên tai.
Phía Đông Montpelier ở Vermont, Mỹ. Ảnh: Cơ quan Giao thông Vận tải Vermont.
Thông thường, các đồng bằng ven sông được xem là vùng đệm tự nhiên, có thể lưu trữ tạm thời nước lũ, giảm đỉnh lũ và hạn chế xói mòn. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu UVM phát hiện không phải đồng bằng nào cũng hoạt động giống nhau, mà hiệu quả điều tiết phụ thuộc vào đặc điểm địa hình.
Dựa trên dữ liệu địa hình chi tiết, các nhà khoa học đã xây dựng Hệ thống phân loại thủy lực đồng bằng ngập lũ, sử dụng dữ liệu địa hình để nhận diện 6 loại đồng bằng khác nhau tại lưu vực hồ Champlain, Vermont. Kết quả cho thấy mỗi loại có vai trò riêng trong việc điều tiết và làm chậm dòng chảy, từ đó góp phần giảm thiểu rủi ro lũ lụt.
Cách tiếp cận này được đánh giá có tiềm năng ứng dụng rộng rãi, đặc biệt trong thiết kế các dự án phục hồi sinh thái, tái kết nối sông với đồng bằng ngập lũ, cũng như nâng cao độ chính xác trong dự báo lũ.
Nghiên cứu khẳng định việc bảo tồn và quản lý hợp lý đồng bằng ngập lũ sẽ là chìa khóa tăng cường khả năng chống chịu của cộng đồng trước những tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu.
