Lan tỏa chương trình giảm nghèo thông tin đến từng vùng quê Quảng Ngãi

Trong bối cảnh chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng, việc giúp người dân, nhất là vùng khó khăn, tiếp cận thông tin, tri thức mới, trở thành nhiệm vụ quan trọng trong công tác giảm nghèo bền vững. Tại Quảng Ngãi, chương trình Giảm nghèo về thông tin thuộc Dự án 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025 đang được triển khai mạnh mẽ, tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống người dân.

Phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với bà Huỳnh Thị Thu Thủy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi về những kết quả, khó khăn và định hướng của chương trình trong thời gian tới.

Thưa bà, xin bà cho biết khái quát về tình hình thực hiện chương trình giảm nghèo thông tin trên địa bàn tỉnh thời gian qua? 

Trong 5 năm qua, Quảng Ngãi đã tập trung triển khai Tiểu dự án 1 – Giảm nghèo về thông tin với nhiều giải pháp đồng bộ, từ tuyên truyền đến hạ tầng. Chúng tôi đã tổ chức 10 lớp tập huấn, với hơn 2.300 lượt cán bộ thông tin, truyền thông ở cấp huyện và xã được bồi dưỡng kỹ năng làm truyền thông cơ sở, vận hành thiết bị, soạn bản tin phù hợp với đối tượng thụ hưởng. Những lớp này không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn nâng cao năng lực soạn nội dung dễ hiểu, trực quan cho người dân ít tiếp xúc với công nghệ.

Về truyền thông đại chúng, Sở phối hợp với cơ quan truyền thông thực hiện 63 chuyên mục truyền hình và 78 chuyên mục phát thanh chuyên đề, 66 chuyên trang in, 58 sản phẩm video/clip và nhiều bài viết trên báo điện tử về giảm nghèo bền vững. Về hạ tầng, tỉnh lắp đặt 121 cụm loa ứng dụng công nghệ thông tin – viễn thông tại 6 huyện (cũ) là Ba Tơ, Minh Long, Sơn Hà, Sơn Tây, Trà Bồng, Lý Sơn và nâng cấp 136 đài phát thanh xã để mở rộng khả năng tiếp cận thông tin cho người dân. Trong năm 2025 thực hiện lắp đặt 87 cụm loa tại 11 xã trên địa bàn tỉnh.

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp, ở chiều thiếu hụt về thông tin, tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu được tiếp cận sử dụng các dịch vụ viễn thông, internet đã đạt 100% kế hoạch đề ra. Cụ thể, tại tỉnh Quảng Ngãi (cũ) 90% hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn có nhu cầu được tiếp cận, sử dụng dịch vụ viễn thông và internet; 95,03% hộ ở các huyện nghèo, 99,4% hộ ở vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo được tiếp cận thông tin về giảm nghèo bền vững. Tất cả đều đạt 100% so với mục tiêu đến năm 2025.

Đối với khu vực tỉnh Kon Tum (cũ), 85% hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu đã được tiếp cận sử dụng dịch vụ viễn thông, internet; 90% hộ dân vùng nghèo được tiếp cận thông tin về giảm nghèo bền vững qua các sản phẩm truyền thông và xuất bản phẩm.

Chương trình giảm nghèo thông tin đã mang lại những chuyển biến cụ thể nào đối với người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?

Trước hết, việc triển khai hoạt động giảm nghèo về thông tin đã tạo điều kiện cho người dân trên địa bàn tỉnh được tiếp cận chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhất là những vấn đề liên quan đến công tác giảm nghèo và những quyền lợi gắn bó với cuộc sống của người dân. Đây cũng là cơ hội để người dân được cập nhật nắm bắt thông tin, tiếp cận những thành tựu khoa học kỹ thuật để ứng dụng vào cuộc sống, lao động, sản xuất, góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Cùng với đó, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về Chương trình được triển khai rộng khắp đến từng địa bàn dân cư với nhiều hình thức, nội dung trên nhiều nền tảng xã hội như: Báo in, đài, video, chương trình phát thanh, cổng, trang thông tin điện tử…, góp phần phục vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin thiết yếu cho cộng đồng dân cư, nhất là cung cấp thông tin về cơ sở miền núi, vùng sâu, vùng xa, thông tin cho người dân sinh sống trên địa bàn.

Trong quá trình triển khai thực hiện, Sở gặp những khó khăn, vướng mắc lớn nhất nào, nhất là về hạ tầng, nhân lực và khả năng tiếp cận thông tin của người dân, thưa bà?

Có một số vướng mắc đáng kể trong quá trình triển khai thực hiện. Về thủ tục, một số văn bản pháp lý và hướng dẫn liên quan mới được sửa đổi, bổ sung hoàn thiện vào những tháng cuối năm 2024 khiến một số tiểu dự án phải điều chỉnh, dẫn đến tiến độ giải ngân và triển khai chậm hơn dự kiến. Về nhân lực, lực lượng làm công tác giảm nghèo thông tin ở cấp xã, huyện đa phần kiêm nhiệm và có sự luân chuyển thường xuyên, nên việc duy trì liên tục các hoạt động truyền thông, theo dõi, đánh giá gặp khó khăn.

Về hạ tầng kỹ thuật, một số đài truyền thanh cơ sở vẫn sử dụng công nghệ cũ, hay bị hư hỏng; trong khi đó, nguồn lực để nâng cấp, mua sắm thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin-viễn thông còn hạn chế. Những khó khăn này đòi hỏi sự phối hợp liên ngành chặt chẽ giữa Sở, chính quyền địa phương và các đối tác để tìm nguồn lực sửa chữa, duy trì thiết bị và tổ chức các chương trình nâng cao kỹ năng số cho người dân.

Vậy, thưa bà, để chương trình đi vào chiều sâu, lan tỏa mạnh mẽ hơn, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi có những định hướng gì trong thời gian tới? 

Chúng tôi xác định tiếp tục coi truyền thông giảm nghèo về thông tin là nhiệm vụ trọng tâm nhằm góp phần thu hẹp khoảng cách tiếp cận thông tin giữa các vùng miền, tạo điều kiện để người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được thụ hưởng bình đẳng các dịch vụ thông tin, truyền thông. Vì vậy, trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tăng cường sản xuất các sản phẩm sinh động, dễ tiếp nhận như video ngắn, infographic, chương trình phát thanh tương tác, sử dụng ngôn ngữ địa phương khi cần để phù hợp với nhiều nhóm đối tượng.

Thứ hai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và mạng xã hội để đưa thông tin đến nhanh hơn, đồng thời xây dựng kênh phản hồi hai chiều để người dân có thể đặt câu hỏi, phản ánh khó khăn và nhận được tư vấn kịp thời. Song song đó, Sở sẽ phối hợp với các doanh nghiệp viễn thông để triển khai các điểm truy cập Internet công cộng, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, hướng dẫn người dân kỹ năng sử dụng thiết bị và tiếp cận thông tin an toàn, hiệu quả.

Thứ ba, nâng cao năng lực đội ngũ làm công tác truyền thông cơ sở bằng việc tổ chức thêm các lớp bồi dưỡng về kỹ năng truyền thông hiện đại, sản xuất nội dung đa phương tiện, sử dụng nền tảng số và kỹ năng đo lường hiệu quả truyền thông. Phát huy vai trò của hệ thống cơ sở để lan tỏa các mô hình thoát nghèo bền vững, gương điển hình tiên tiến, tạo cảm hứng vươn lên cho cộng đồng đảm bảo chương trình thực sự đi vào chiều sâu và có hiệu quả lâu dài.

Xin cảm ơn bà!