Xã Tu Mơ Rông hỗ trợ cây giống cà phê cho người dân. Ảnh: Tuấn Anh.
Trước đây, cuộc sống của người dân miền núi phía Tây tỉnh Quảng Ngãi còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Giao thông cách trở, điều kiện sản xuất lạc hậu khiến cái nghèo, cái đói đeo bám dai dẳng. Nhiều hộ dân sống nhờ vào nương rẫy với cây lúa, khoai mì, thu nhập bấp bênh.
Tuy nhiên, từ khi được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ sinh kế thông qua Chương trình mục tiêu Quốc gia về giảm nghèo bền vững, diện mạo vùng cao đã dần khởi sắc. Nhiều mô hình chăn nuôi, trồng trọt hiệu quả đã giúp bà con ổn định thu nhập, cải thiện cuộc sống, góp phần đổi thay vùng quê nghèo ngày nào.
Tại các xã miền núi như Tu Mơ Rông, Đăk Tờ Kan, nơi hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc Xơ Đăng sinh sống, các chương trình hỗ trợ sinh kế đã được triển khai một cách linh hoạt, sát với thực tiễn. Thay vì áp đặt một mô hình chung, chính quyền địa phương lắng nghe nguyện vọng của người dân, hỗ trợ theo nhu cầu cụ thể của từng hộ gia đình.
Nhờ cách làm phù hợp với điều kiện sống và tập quán canh tác của bà con, nhiều hộ gia đình đã từng bước ổn định cuộc sống, mở ra hướng đi bền vững trong sản xuất nông nghiệp.
Anh A Sel (giữa) được hỗ trợ cà phê, yên tâm sản xuất. Ảnh: Tuấn Anh.
Trong căn nhà đơn sơ nhưng sạch sẽ, anh A Sel (thôn Mô Bành, xã Đăk Tờ Kan) đón tiếp chúng tôi bằng nụ cười thân thiện. Anh Sel chia sẻ: “Trước kia, mình chỉ quen trồng khoai mì, làm theo mùa, sản xuất gặp thuận lợi thì đủ ăn, còn không lại đói. Năm 2022, được xã tuyên truyền, hỗ trợ cây giống cà phê và mắc ca, gia đình bắt đầu chuyển hướng. Giờ có hơn 6 sào trồng cà phê xen mắc ca, gia đình lại được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, làm cỏ, cắt tỉa cành đúng kỹ thuật. Mới đây, cà phê ra trái bói, nhìn thấy mừng lắm, hy vọng năm nay gia đình mình thoát nghèo”.
Ở tuổi xế chiều, bà Y Sáu (thôn Mô Pả, xã Tu Mơ Rông) vẫn hăng hái chăm sóc đàn bò được địa phương hỗ trợ trước đó. “Tôi lớn tuổi rồi, không làm rẫy được nên khi địa phương hỏi ý kiến, tôi chọn nhận bò sinh sản. Nơi đây nhiều cỏ, khí hậu mát mẻ, nuôi bò dễ hơn. Khi nhận bò, tôi chăm sóc theo hướng dẫn của cán bộ, giờ bò đã đẻ được một con bê rồi”, bà Sáu vui mừng nói.
Bà Sáu cũng cho biết, nếu việc nuôi bò vẫn thuận lợi như thế này, chắc không lâu nữa, gia đình sẽ làm đơn xin thoát nghèo. Cảm ơn Nhà nước đã hỗ trợ sinh kế cho gia đình, nếu không có sự hỗ trợ này, chắc tôi không thoát được cảnh đói nghèo.
Ông Vi Văn Chồm, Trưởng thôn Ty Tu (xã Tu Mơ Rông) cho biết, cũng như nhiều hộ dân khác, gia đình tôi đã được UBND xã Tu Mơ Rông hỗ trợ hàng ngàn cây cà phê giống và 200 cây mắc ca. Sau 2 năm, cà phê phát triển tốt, nếu không có gì trở ngại thì năm sau sẽ cho thu bói. Còn mắc ca thì cũng đang phát triển tốt, khoảng 3 năm nữa bắt đầu cho thu hoạch.
“Việc được xã hỗ trợ cây giống cà phê, mắc ca, nếu người dân biết cách chăm sóc tốt sẽ giúp phát triển kinh tế ổn định, không còn bấp bênh như trồng khoai mì trước đây”, ông Chồm nói và nhìn về nơi những hàng cà phê xanh mướt trải dài với vẻ mặt đầy hy vọng.
Cũng theo ông Chồm, những hộ dân được xã hỗ trợ trước đây, giờ vườn cây đã cho thu hoạch, kinh tế gia đình khá hơn trước, không còn phải lo bữa ăn từng ngày. Nếu vẫn được hỗ trợ cây giống như hiện tại, nhiều hộ gia đình sẽ ổn định cuộc sống, tự tin thoát nghèo.
Bà Y Sáu rất vui mừng khi được Nhà nước hỗ trợ bò giống. Ảnh: Tuấn Anh.
Đến nay, nhờ sự bám sát Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững, các địa phương phía Tây tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai được hàng chục mô hình hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị và hơn 100 mô hình phát triển cộng đồng. Không chỉ tạo sinh kế trước mắt, các chương trình còn giúp thay đổi căn bản phương thức sản xuất của người dân. Từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nhiều hộ đã liên kết theo nhóm, chú trọng nâng cao giá trị nông sản địa phương.
Ông Dương Đăng Khoa, Phó Chủ tịch UBND xã Tu Mơ Rông cho biết, trong thời gian qua, trên địa bàn xã Tu Mơ Rông triển khai 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, đồng bào dân tộc tiểu số và miền núi. Thông qua các chương trình này, cơ sở hạ tầng ở địa phương đã được đầu tư như: Hội trường, nhà rông, đường giao thông, các công trình thủy lợi… Cùng với đó, người dân được hỗ trợ đầu tư về cây giống như: Cà phê, mắc ca, sâm dây, cây lâm nghiệp.
“Thông qua các Chương trình mục tiêu Quốc gia, bộ mặt tại địa phương đã thay đổi, giúp người dân phát triển sản xuất, vận chuyển hàng hóa được thuận lợi hơn. Đặc biệt, việc hỗ trợ cây trồng, vật nuôi đã giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập cho gia đình”, ông Khoa nói và cho biết, từ việc hỗ trợ sinh kế, trên địa bàn xã đã có những gia đình thoát nghèo và vươn lên làm giàu, hộ nghèo giảm rõ rệt và xuất hiện nhiều những gương điển hình về sản xuất kinh doanh giỏi.
