“Thủ phủ” giết mổ lợn chui
Thời gian qua, cơ quan chức năng TP. Hà Nội cùng nhiều phương tiện truyền thông liên tục phản ánh tình trạng các cơ sở giết mổ vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và an toàn vệ sinh thực phẩm. Không ít vụ việc bị phát hiện lò mổ trái phép, hàng tấn thịt không rõ nguồn gốc, lợn bệnh, lợn chết bị gom về giết mổ rồi bán cho các cơ sở chế biến giò, chả, xúc xích, sản phẩm động vật chưa qua kiểm dịch vẫn ra vào chợ đầu mối, nhiều lô hàng không đạt chuẩn vệ sinh thú y, an toàn vệ sinh thực phẩm.
Tại khu vực chợ Sáng, xã Trần Phú, Hà Nội hiện có tới hàng chục cơ sở giết mổ không phép, hoạt động rầm rộ từ 1h đến 5h sáng hàng ngày. Không biển hiệu, không cơ sở vật chất bài bản, mỗi đêm nơi đây giết mổ hàng trăm con lợn, hoàn toàn thiếu biện pháp xử lý môi trường hay kiểm dịch thú y.
Mỗi đem hàng trăm con lợn được giết mổ tại các cơ sở giết mổ không phép tại xã Trần Phú. Ảnh: Quán Dũng.
Chợ Sáng tại xã Trần Phú được xem là “thủ phủ” giết mổ chui, cung cấp thịt lợn cho nhiều chợ dân sinh nội, ngoại thành Hà Nội cũng như các cơ sở sản xuất giò, chả, xúc xích. Thịt lợn từ đây theo xe máy, xe tải nhỏ len lỏi vào từng khu chợ đầu mối, bày bán công khai mà không hề qua khâu kiểm dịch.
Điều đáng nói, tình trạng này tồn tại nhiều năm, khiến cuộc sống người dân quanh khu vực bị đảo lộn, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe cộng đồng, thậm chí có thể là mầm mống của các đợt dịch bệnh nguy hiểm.
Anh N.D.N., một người dân sinh sống cạnh chợ Sáng, chia sẻ: “Đêm nào chúng tôi cũng bị tra tấn bởi tiếng lợn kêu la thảm thiết, rất ám ảnh. Tiếng người gọi nhau í ới, dao thớt chan chát, xe cộ rầm rập… khiến cả xóm mất ngủ triền miên. Chúng tôi sống khổ sở giữa ô nhiễm tiếng ồn và mùi hôi thối, môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều lần người dân kiến nghị lên chính quyền địa phương nhưng không hề thấy lực lượng chức năng xử lý.”
Thời điểm trưa và đầu giờ chiều hàng ngày xe tải sẽ chở lợn đến nhập vào các cơ sở giết mổ. Ảnh: Quán Dũng.
Ghi nhận thực tế của phóng viên vào lúc 2h sáng vào những ngày giữa tháng 9 cho thấy: Trong những căn nhà kho, nhà xưởng ẩm thấp, nền xi măng đọng nước, sàn gạch những con lợn gào thét trước khi bị kéo ra từ các móc sắt. Dao phay, chậu nhựa bày la liệt. Mỗi cơ sở có 6 đến 10 lao động thoăn thoắt giết mổ nhưng không hề có găng tay hay đồ bảo hộ, thản nhiên kéo lê thịt trên nền nhà loang lổ tiết, phân, máu…
Nội tạng lợn bày la liệt trên sàn bê tông, sàn gạch, chậu nhựa khung cảnh ấy không chỉ phản ánh sự nhếch nhác từ các cơ sở giết mổ mà còn phơi bày nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn, dịch bệnh từ thịt, nội tạng không đảm bảo vệ sinh.
Nguy cơ nhiễm bệnh từ thịt bẩn
Theo quy định, một cơ sở giết mổ hợp pháp phải có giấy phép hoạt động, cán bộ thú y kiểm dịch, giám sát chặt chẽ; cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chuẩn, quy trình vệ sinh môi trường nghiêm ngặt và sản phẩm đầu ra phải có dấu kiểm soát dịch bệnh.
Thế nhưng, tại khu vực chợ Sáng, tất cả những yêu cầu đó bị phớt lờ. Lợn được giết mổ ngay trên nền xi măng lênh láng nước thải, bốc mùi hôi thối, không có sự hiện diện của cán bộ thú y hay bất kỳ lực lượng giám sát nào. Thịt từ lợn chưa kiểm tra dịch bệnh được đưa thẳng ra thị trường, tiêu thụ hàng ngày mà không đóng dấu kiểm dịch.
Đây là mối đe dọa lớn thịt bẩn có thể mang vi khuẩn, virus nguy hiểm, gây ngộ độc thực phẩm, thậm chí lây lan dịch bệnh trên diện rộng.
Các điểm sở chế nội tạng nhếch nhác, nước thải được xả trực tiếp ra môi trường. Ảnh: Quán Dũng.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Trần Phú cho biết: Sau khi có chỉ đạo của UBND TP Hà Nội và phản ánh của báo chí, xã đã thành lập đoàn liên ngành kiểm tra, đồng thời lập Ban Chỉ đạo an toàn thực phẩm. Đến tháng 9, trên địa bàn thôn Mỹ Thượng và Mỹ Hạ vẫn còn 25 cơ sở giết mổ chưa được cấp phép hoạt động, trong đó có 3 cơ sở giết mổ gia cầm, vừa qua xã đã lập biên bản xử phạt hành chính 5 cơ sở.
Theo ông Hà, nguồn lợn phục vụ giết mổ chủ yếu lấy từ các hộ chăn nuôi trong xã và một phần nhập từ Công ty CP. Tuy nhiên, việc quản lý thú y hiện do Phòng Kinh tế phụ trách, trong khi xã lại không có cán bộ chuyên môn về chăn nuôi, thú y. Nhân viên thú y xã thuộc sự quản lý của Trạm dịch vụ nông nghiệp, dẫn đến nhiều bất cập, gây khó khăn trong kiểm tra, phòng chống dịch bệnh, vệ sinh thú y và quản lý an toàn thực phẩm.
Đối với các cơ sở giết mổ vi phạm, UBND xã cần thêm thời gian để xử lý. Địa phương đang kêu gọi đầu tư, xin ý kiến UBND TP Hà Nội để lập quy hoạch, đưa các cơ sở giết mổ vào khu tập trung, vừa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, vừa giảm thiểu nguy cơ mất an toàn thực phẩm.
Trong khi các thủ tục còn đang loay hoay, quyết định xử phạt nằm trên giấy hàng chục cơ sở mổ lợn chui vẫn ngang nhiên hoạt động, bất chấp nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Thực tế, hệ lụy từ giết mổ không đảm bảo an toàn đã từng gây hậu quả nặng nề. Tháng 7/2025, tại xã Quỳnh An, tỉnh Hưng Yên, sau khi ăn tiết canh lợn, 6/17 người phải nhập viện điều trị, trong đó có 2 trường hợp tử vong. Các bệnh nhân được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn do vi khuẩn liên cầu lợn (Streptococcus suis). Trước đó, tháng 12/2024, vụ ngộ độc thực phẩm do nhiễm vi khuẩn E.coli và Salmonella từ bánh mì tại TP Vũng Tàu đã khiến 379 người nhập viện.
Những vụ việc ấy là minh chứng rõ ràng rằng chỉ một kẽ hở nhỏ trong khâu kiểm soát cũng có thể đổi lấy mạng người.
Trong khi đó, ở các chợ dân sinh, người tiêu dùng gần như mù mờ. Không ai có thể phân biệt được đâu là thịt an toàn, đâu là thịt từ những lò mổ chui. Mỗi bữa cơm hàng ngày đang trở thành một canh bạc sức khỏe.
Đã đến lúc UBND TP Hà Nội và các cơ quan chức năng không thể chỉ dừng ở những cuộc kiểm tra hình thức hay những con số nằm trên giấy. Cần những động thái mạnh tay, công khai minh bạch số liệu thực, truy trách nhiệm đến cùng và chấm dứt tình trạng lợn không kiểm dịch vẫn bị giết mổ tại các cơ sở hoạt động không phép công khai ngay giữa thủ đô.
