Một nghiên cứu mới thực hiện tại thành phố Barcelona (Tây Ban Nha) cho thấy, để nâng cao năng lực chống chịu lũ lụt, các thành phố cần tập trung không chỉ vào công nghệ hay hạ tầng, mà quan trọng hơn là giảm nguy cơ tổn thương đối với xã hội.
Tại Barcelona, đô thị ven biển thường xuyên đối mặt với bão và ngập lụt do biến đổi khí hậu, Các nhà khoa học đang áp dụng mô hình Hệ thống Xã hội - Sinh thái - Công nghệ (SETS) để đánh giá rủi ro. Trong đó, mô hình này đánh giá lũ lụt không chỉ là vấn đề của nước hay cống thoát, mà còn là sự kết hợp giữa yếu tố con người, môi trường và hạ tầng.
Các nhà nghiên cứu khuyến nghị, để chống chịu tốt hơn, các thành phố cần kết hợp giữa giải pháp công nghệ và xã hội. Ảnh: Pexels.com.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy yếu tố dễ bị tổn thương về mặt xã hội là nguyên nhân chính làm gia tăng mức độ rủi ro do ngập lụt tại Barcelona. Trong đó, những tác động bất cân xứng chủ yếu ảnh hưởng đến các nhóm cộng đồng dễ tổn thương, bao gồm người cao tuổi, trẻ em, người nghèo, người có sức khỏe yếu hoặc thuộc các nhóm dân tộc thiểu số.
Ngoài ra, các yếu tố khác làm gia tăng rủi ro bao gồm công nghệ, như hệ thống cống thoát nước cũ kỹ, và sinh thái, như thiếu thảm thực vật. Điều này có nghĩa là những phương pháp từng được xem là tiên tiến, như lưu trữ nước mưa trong các đợt mưa lớn, nay đã lỗi thời,và thành phố cần ứng dụng các công nghệ thông minh hơn để thích ứng hiệu quả.
Các nhà nghiên cứu khuyến nghị, để chống chịu tốt hơn, các thành phố cần kết hợp giữa giải pháp công nghệ và xã hội. Điều này bao gồm việc hỗ trợ cộng đồng yếu thế, nâng cấp hạ tầng thoát nước thông minh, tận dụng nước mưa, đồng thời mở rộng không gian xanh như vườn mưa, mái nhà xanh, vùng đất ngập nước. Ngoài ra, dữ liệu môi trường cần được chia sẻ rộng rãi để giúp người dân chủ động hơn khi có mưa lũ.
Trong bối cảnh dân số đô thị thế giới có thể đạt 70% vào năm 2050, nghiên cứu cho rằng việc xây dựng thành phố có khả năng chống chịu lũ lụt cần trở thành ưu tiên hàng đầu của các chính sách khí hậu châu Âu, đặc biệt trong Chiến lược Thích ứng EU và Chỉ thị Lũ lụt.
