Èo uột rau an toàn Tây Ninh

Mặc dù trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP đòi hỏi phải tốn chi phí, công lao động cao hơn 10 - 20% so với rau thông thường, nhưng khi thu hoạch, nông dân phải bán cho thương lái theo giá rau thường do siêu thị tiêu thụ không đáng kể.

Những năm trước, TP Tây Ninh đã thành lập 2 tổ liên kết SX rau VietGAP tại phường Ninh Thạnh với 30 thành viên trồng được 6,5 ha khổ qua, bí đao, dưa leo, bầu bí, đậu rồng, bẹ ngọt, cải bẹ quăn, bông cải. Ngoài ra, địa phương còn thành lập thêm tổ liên kết SX rau an toàn (RAT) Ninh Phúc - Ninh Nghĩa thu hút hơn 20 thành viên tham gia trồng gần 7 ha.

Ông Nguyễn Văn Mạnh, nguyên Chủ tịch Hội Nông dân phường Ninh Thạnh đang quản lý 2 tổ liên kết RAT than thở, để trồng được RAT thì bà con phải bỏ vốn đầu tư khoảng 20 triệu đồng mỗi vụ (3 - 4 tháng) để mua giống, phân hữu cơ, thuốc sinh học, công cụ hỗ trợ như cây cắm (còn gọi chà le) với 1 thiên giá 2,2 triệu đồng, dây ni lông làm giàn, dụng cụ tưới phun (béc quay)...

Ngoài ra, đòi hỏi người trồng phải ghi nhật ký đồng ruộng để theo dõi, nếu không thực hiện khâu này thì vẫn không được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP.

“Tuy nhiên, cái khó nhất đối với người trồng RAT ở đây vẫn là chuyện đầu ra cho sản phẩm, siêu thị cũng có nhận mua giá cao nhưng số lượng rất ít, mỗi ngày lấy chừng 5 kg rau mỗi loại, tổng cộng khoảng 50 kg, trong khi cả 2 tổ trồng RAT SX khoảng 2 tấn rau mỗi ngày. Hiện giá rau quá bèo, rau ăn quả bình quân có 2.500 đ/kg (có thời điểm 10.000 đồng) nên các hộ rất nản”, ông Mạnh nói.

SX rau VietGAP ở phường Ninh Thạnh, TP Tây Ninh

Cũng theo ông Mạnh, khi mới thành lập tổ SX RAT, lúc đó ông còn làm Chủ tịch Hội Nông dân, đã quan hệ để vay được nguồn vốn hỗ trợ 500 triệu đồng cho tổ, mỗi hộ vay 25 triệu đồng với lãi suất 0,7%/tháng. Đến hạn, các hộ đã hoàn trả vốn vay. Nhưng đến nay không được giải quyết cho vay trở lại bởi ngân hàng đưa ra điều kiện phải thế chấp tài sản nên đành chịu. Để duy trì SX, nông dân phải tự đem "sổ đỏ" của nhà mình đi thế chấp.

Ông Đinh Vĩnh Bình trồng 3.000 m² RAT, tổ trưởng Tổ hợp tác VietGAP Hưng Việt cho hay, vừa qua Chi cục BVTV tỉnh đã hỗ trợ các hộ trồng RAT xây dựng 3 kho chứa riêng biệt gồm 1 kho chứa dụng cụ SX (máy bơm nước, xịt thuốc..), 1 kho chứa thuốc và 1 kho chứa phân bón. Trong kho chứa thuốc có 2 bể chứa bao bì, bà con sau khi xịt xong thì gom lại bỏ vào bể. Trong quá trình SX, các hộ phải tuân thủ quy định chỉ sử dụng thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học.

Sau khi phun xịt, toàn bộ chai nhựa được gom lại, sau đó sẽ có xe của Cty CP BVTV An Giang đến thu gom 1 lần/tháng đem đi tiêu huỷ. Đây cũng là loại thuốc không gây ảnh hưởng xấu cho môi trường và nông dân khi phun xịt. Thuốc sinh học cách ly chỉ 1 ngày trước khi thu hoạch, còn thuốc BVTV cách ly ít nhất 1 tuần. Phân bón cho rau cũng phải là loại phân hữu cơ được ủ đúng kỹ thuật.

“Quy trình trồng RAT nghiêm ngặt là vậy, nhưng cách đây 3 năm, đại diện Sở NN-PTNT và Chi cục BVTV Tây Ninh đi cùng các HTX, tổ liên kiết SX RAT lên TP.HCM làm việc với cơ quan chức năng ở đây nhằm đưa RAT tiêu thụ cho 3 chợ đầu mối là Bình Điền, Thủ Đức và Hóc Môn. Tuy nhiên đến nay vẫn không thành công với lý do Chi cục BVTV TP.HCM không có đủ nhân viên kiểm tra chất lượng rau”, ông Bình chia sẻ.

Ông Bình cho biết thêm, tính về chi phí đầu tư thì việc trồng RAT cao hơn trồng rau thông thường từ 10 - 20% bởi chi phí đầu tư và công lao động bỏ ra chăm sóc nhiều hơn. Vậy mà hiện nay rau của của Tổ hợp tác vẫn phải đem bán cho thương lái ở chợ đầu mối trong tỉnh theo giá rau thông thường. Đây là một thiệt thòi lớn cho nông dân trồng RAT.