Dự án mới hỗ trợ đô thị loại II ứng phó biến đổi khí hậu

Ngày 14/8, Viện Chiến lược, chính sách NN-MT tổ chức họp báo ra mắt Dự án ‘Lồng ghép chống chịu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường để phát triển các đô thị xanh loại II’.

Nâng cao khả năng chống chịu của các đô thị

Trước sức ép ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, các đô thị Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải thay đổi mô hình phát triển, hướng tới không gian sống xanh, an toàn và thích ứng. Ô nhiễm không khí, nước và chất thải đô thị gia tăng đã đặt ra những thách thức chưa từng có đối với quản lý và quy hoạch đô thị.

Trong bối cảnh đó, việc triển khai các giải pháp đồng bộ từ hoàn thiện chính sách, đổi mới công nghệ, huy động nguồn lực tài chính đến nâng cao nhận thức cộng đồng… trở thành nền tảng để các thành phố không chỉ chống chịu tốt hơn trước tác động của khí hậu, mà còn kiến tạo môi trường sống bền vững cho hiện tại và tương lai.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chương trình hợp tác quốc tế nhằm huy động nguồn lực, kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến. Trong đó, một trong những sáng kiến nổi bật là Dự án “Lồng ghép chống chịu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường để phát triển các đô thị xanh loại II”. Đây là hoạt động hợp tác giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường với Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF) thông qua Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).

Dự án được triển khai giai đoạn 2020–2025, hướng tới tăng cường năng lực thể chế trong bảo vệ môi trường, nâng cao khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, phục vụ định hướng phát triển xanh cho các đô thị loại II.

Phát biểu tại họp báo, ông Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, Phó Giám đốc Ban Quản Iý dự án, cho biết, dự án được triển khai nhằm góp phần giảm ô nhiễm môi trường, tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu tại các đô thị thông qua triển khai các hoạt động nghiên cứu, truyền thông nâng cao nhận thức, đào tạo tăng cường năng lực tại 3 địa phương thí điểm gồm Huế, Tuyên Quang (TP Hà Giang trước đây) và Phú Thọ (TP Vĩnh Yên trước đây). Trong đó, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) là cơ quan chủ dự án, phối hợp cùng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường trong triển khai các hợp phần và hoạt động trọng tâm.

Giới thiệu về dự án, bà Trần Thu Hương, Giám đốc dự án, cho biết, mục tiêu chung của dự án là tăng cường năng lực thể chế, xây dựng và hoàn thiện chính sách bảo vệ môi trường, nâng cao khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, hướng tới phát triển đô thị xanh, bền vững. Dự án gồm 4 hợp phần: Xây dựng khung chính sách quốc gia về bảo vệ môi trường và chống chịu biến đổi khí hậu; Thí điểm các giải pháp phát triển đô thị xanh tại ba thành phố; Nghiên cứu, áp dụng các giải pháp tài chính mới để phòng chống rủi ro khí hậu và Hỗ trợ lập quy hoạch môi trường tổng hợp và thích ứng biến đổi khí hậu ở cấp tỉnh, thành phố.

Các hoạt động chính bao gồm hội thảo, tập huấn, xây dựng văn bản pháp luật, triển khai các công cụ pháp lý-kỹ thuật, thí điểm quy hoạch hành động phát triển đô thị xanh (GCAP), áp dụng giải pháp quản lý đô thị thông minh, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, sản xuất và tiêu dùng bền vững, cũng như thử nghiệm các tiêu chí nhãn sinh thái cho sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường.

“Bằng việc kết hợp các giải pháp chính sách, kỹ thuật và truyền thông, dự án không chỉ hướng tới cải thiện hạ tầng và quản lý môi trường đô thị, mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích sự tham gia của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình kiến tạo các đô thị xanh loại II, thích ứng hiệu quả trước tác động của biến đổi khí hậu”, Giám đốc Dự án Trần Thu Hương nhấn mạnh.

Kết hợp giải pháp chuyên môn và truyền thông cộng đồng

Ông Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, cho biết gói kiểm kê khí nhà kính là một trong những hợp phần quan trọng của dự án, nhằm đáp ứng cam kết phát thải ròng bằng 0 và quy định bắt buộc của pháp luật. Mục tiêu là tăng cường nhận thức cho doanh nghiệp, hướng dẫn đo đạc, thẩm định khí nhà kính.

Dự án cũng xây dựng hướng dẫn đánh giá mức độ dễ bị tổn thương của các đô thị loại II trước biến đổi khí hậu. Sau khi dự án kết thúc, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục triển khai các hợp phần về chính sách, quy hoạch và nâng cao năng lực thể chế, trong khi Ngân hàng Phát triển châu Á hỗ trợ vốn vay và hạ tầng. “Những kết quả của dự án sẽ giúp các địa phương duy trì hoạt động, đồng thời góp phần định hướng chính sách cho các địa phương khác”, ông Thắng khẳng định.

Song song với các hoạt động kỹ thuật, dự án đặc biệt coi truyền thông là chìa khóa thay đổi nhận thức và thúc đẩy hành động cộng đồng. Bà Vũ Thanh Hường, chuyên gia truyền thông, cho biết các hoạt động sẽ hướng tới ba nhóm chính: nhà quản lý, người dân và doanh nghiệp. Trong đó, người dân vừa là đối tượng thụ hưởng, vừa trực tiếp tham gia bảo vệ môi trường, cần hình thành thói quen đúng từ những việc nhỏ.

Thế hệ trẻ – tương lai của đất nước – được tiếp cận thông điệp qua các hoạt động sáng tạo, tiêu biểu là cuộc thi ảnh về bảo vệ môi trường. Cuộc thi thu hút tác phẩm của nhiều bạn trẻ, nhiếp ảnh gia và cả cộng đồng người nước ngoài tại Việt Nam, mang lại góc nhìn đa dạng. Đây là dịp để cộng đồng chia sẻ những khoảnh khắc, câu chuyện ý nghĩa, khơi dậy tinh thần bảo vệ môi trường từ những điều giản dị nhất.

“Truyền thông cần lan tỏa thói quen tích cực, đồng thời điều chỉnh những hành vi chưa đúng. Chúng tôi dự kiến mời những gương mặt nổi tiếng tham gia, nhưng sẽ lựa chọn kỹ lưỡng để bảo đảm phù hợp với thông điệp của dự án,” bà Hường nhấn mạnh.