Doanh nghiệp chủ động kiểm kê phát thải

Nhận diện nguồn phát thải và chuẩn hóa kiểm kê

Tại Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp, các nguồn phát thải trực tiếp của doanh nghiệp chủ yếu xuất phát từ 2 dây chuyền sản xuất chính, gồm có: Dây chuyền mạ với các công đoạn rửa liệu, phủ Crom, mạ kẽm và và dây chuyền sơn với khí thải phát sinh từ hai tuyến sơn. Bên cạnh đó, các thiết bị sử dụng nhiên liệu như lò đốt, xe tải, xe container, máy phát điện hay hệ thống điều hòa cũng tạo ra lượng phát thải đáng kể.

Trong nhóm phát thải gián tiếp, điện lưới được xác định là nguồn có tỷ trọng lớn nhất, phục vụ cả hoạt động sản xuất và sinh hoạt tại nhà máy. Ngoài ra, các hoạt động mua sắm vật liệu, vận chuyển thuê ngoài và logistics cũng góp phần hình thành phát thải.

Để bảo đảm kiểm kê phù hợp quy định, doanh nghiệp này đã chọn Trung tâm kiểm nghiệm và chứng nhận TQC CGLOBAL thực hiện việc tư vấn. Dữ liệu được tổng hợp từ điện năng, nhiên liệu, nước, khí nén, nguyên vật liệu đầu vào đến vận chuyển, chất thải rắn và nước thải; ranh giới kiểm kê được phân chia rõ ràng giữa nhà máy, kho bãi và văn phòng.

Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp có ngành nghề chính là sản xuất và kinh doanh các sản phẩm từ tôn thép (sản phẩm tôn mạ kẽm, sản phẩm tôn mạ màu). Theo Quyết định 13/2024/QĐ-TTg ngày 13/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ, Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp không nằm trong danh mục cơ sở bắt buộc kiểm kê, nhưng doanh nghiệp này đang chủ động xây dựng hệ thống kiểm kê và đánh giá phát thải khí nhà kính trong hoạt động sản xuất.

Theo ông Nguyễn Văn Nghĩa, Giám đốc sản xuất Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp, việc chủ động kiểm kê phát thải giúp doanh nghiệp nhìn rõ hơn cấu trúc phát thải trong toàn bộ hoạt động sản xuất. Việc làm này là cần thiết để doanh nghiệp chuẩn bị trước các yêu cầu quản lý phát thải trong tương lai. Khó khăn của doanh nghiệp hiện nay là một số dữ liệu hoạt động chưa được theo dõi chi tiết và lưu trữ chưa đồng bộ; thiếu nhân sự chuyên trách về kiểm kê khí nhà kính, với phần lớn nhân viên kiêm nhiệm, nên chuyên môn chưa sâu. Không những vậy, một số nguồn phát thải khó thu thập chính xác như: rò rỉ môi chất lạnh, vận chuyển của bên thứ ba, phát thải từ xử lý chất thải...

"Với các văn bản hướng dẫn Nhà nước cùng sự hỗ trợ từ các đơn vị tư vấn và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Công ty, doanh nghiệp sẽ tin tưởng làm tốt việc kiểm kê định kỳ", ông Nghĩa tin tưởng.

Triển khai các giải pháp giảm phát thải và định hướng dài hạn

Cùng với quá trình kiểm kê, Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp đang triển khai nhiều giải pháp giảm phát thải theo hướng đồng bộ từ công nghệ, vận hành đến quản lý. Trong nhóm giải pháp kỹ thuật, doanh nghiệp đã cải tạo lò hơi, máy nén khí, hệ thống làm lạnh; thay thế đèn LED; giảm thất thoát nhiệt, hơi và khí nén nhằm cải thiện hiệu suất năng lượng.

Ngoài ra, quy trình tắt/mở thiết bị và điều chỉnh thông số vận hành được xây dựng chi tiết hơn, hướng tới giảm tiêu thụ điện - vốn là nguồn phát thải gián tiếp lớn nhất của nhà máy. Doanh nghiệp cũng đang xúc tiến dự án điện mặt trời áp mái, dự kiến triển khai từ đầu năm 2026, nhằm bổ sung nguồn năng lượng tái tạo vào hoạt động sản xuất.

Một điểm đáng chú ý là doanh nghiệp này đang triển khai dự án theo tiêu chuẩn công trình xanh LEED, yêu cầu nhiều tiêu chí liên quan đến hiệu quả năng lượng, giảm phát thải CO₂ và chất lượng môi trường trong công trình công nghiệp.

Ở nhóm giải pháp môi trường, doanh nghiệp đẩy mạnh phân loại, tái chế chất thải; tối ưu hệ thống xử lý nước thải; giảm phát thải CH₄ từ khu vực chứa chất thải; tăng diện tích cây xanh trong khuôn viên nhà máy. Trong lĩnh vực vận chuyển, đơn vị rà soát tuyến đường, giảm km di chuyển và thực hiện bảo trì phương tiện nhằm hạn chế phát thải từ hoạt động logistics. Công tác đào tạo nội bộ được duy trì thường xuyên, tập trung vào tiết kiệm năng lượng, giảm rác nhựa và giảm tiêu thụ giấy.

Ông Nguyễn Văn Nghĩa - Giám đốc sản xuất Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp đề xuất cơ quan quản lý ban hành hướng dẫn chi tiết hơn về hệ số phát thải, cung cấp phần mềm kiểm kê thống nhất trên toàn quốc và mở rộng các chương trình đào tạo chuyên sâu. Về phía doanh nghiệp, bố trí ngân sách cho đầu tư nâng cấp thiết bị, cải tiến công nghệ tiết kiệm năng lượng; thành lập nhóm chuyên trách quản lý dữ liệu và kiểm kê khí nhà kính để đảm bảo tính liên tục; ban hành quy định nội bộ về báo cáo dữ liệu phát thải định kỳ cho các bộ phận.

Về định hướng dài hạn, Công ty Cổ phần Tôn thép Việt Pháp đặt mục tiêu kiểm kê đầy đủ 100% nguồn phát thải, xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu định kỳ theo tháng/quý và nộp báo cáo đúng hạn. Kế hoạch giai đoạn 2025 - 2030 hướng tới giảm 7-12% lượng phát thải CO₂eq, tiết kiệm 3-5% điện năng mỗi năm, tăng tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo và nâng tỷ lệ tái chế chất thải.