Tại Hội thảo “Lấy ý kiến mở ngành Thương mại điện tử - Chương trình Thương mại số thông minh & Đổi mới kinh doanh” vừa mới diễn ra, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), Bộ Công Thương cho biết: Thương mại điện tử đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà đã trở thành nền tảng của mọi hoạt động.
Ông dẫn chứng sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), tự động hóa, Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây (Cloud Computing) đang tái định hình cách doanh nghiệp vận hành, từ quản trị chuỗi cung ứng, tiếp thị đến chăm sóc khách hàng. Hiện hơn 2/3 giao dịch thương mại điện tử (TMĐT) diễn ra trên thiết bị di động, trong khi nguồn nhân lực chưa đáp ứng kịp nhu cầu thị trường. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc xây dựng chương trình đào tạo hiện đại, gắn kết với thực tiễn, chú trọng đồng thời kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm.
Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX). Ảnh: MOIT.
Theo ông Tuấn, các vị trí việc làm chính trong ngành thương mại điện tử mà thị trường đang có nhu cầu cao, từ hoạch định chiến lược và tối ưu hiệu suất kinh doanh trực tuyến, triển khai chiến dịch quảng cáo đa kênh, khai thác dữ liệu lớn phục vụ quyết định kinh doanh, nâng cao trải nghiệm người dùng đến tăng sự hài lòng của khách hàng.
Trong hệ thống kỹ năng cốt lõi, kỹ năng công nghệ giữ vai trò nền tảng. Người lao động cần nắm vững các nền tảng thương mại điện tử phổ biến như TikTok, Shopee, Lazada..., đồng thời thành thạo hệ thống quản lý nội dung như WordPress, Magento, PrestaShop để vận hành hiệu quả cửa hàng trực tuyến. Bên cạnh đó, SEO, quảng cáo số, bảo mật dữ liệu và tối ưu trải nghiệm trên thiết bị di động cũng là những yêu cầu bắt buộc.
Song hành với đó, kỹ năng phân tích dữ liệu ngày càng trở thành "ngôn ngữ chung” của thương mại điện tử. Việc thành thạo các công cụ như Excel, Google Analytics, Tableau hay Power BI giúp nhân sự không chỉ đánh giá hiệu suất bán hàng mà còn dự báo nhu cầu thị trường, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh chính xác.
Trong mảng digital marketing, ông Tuấn nhấn mạnh sự đa dạng và phức tạp của hệ thống kỹ năng, từ tối ưu nội dung số, quảng cáo đa kênh trên Facebook, Instagram, Google, TikTok, đến marketing tự động, chatbot, phân tích dữ liệu marketing và livestream bán hàng.
Đây không chỉ là kỹ năng quảng bá, mà còn là khả năng xây dựng chiến lược tiếp cận khách hàng đa kênh một cách thông minh và cá nhân hóa. Kỹ năng mềm là “chìa khóa” để nhân sự phát huy tối đa năng lực trong môi trường thương mại điện tử năng động và cạnh tranh. Giao tiếp, hợp tác trong nhóm đa chức năng, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề và tư duy phản biện để ra quyết định dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính là những năng lực cần thiết.
Sinh viên và người lao động cần chuẩn bị khả năng làm việc cùng AI để tối ưu quy trình, hiểu biết lập trình và sử dụng API, tích hợp đa kênh để đồng bộ trải nghiệm khách hàng, cùng năng lực bảo mật dữ liệu trong bối cảnh quy định pháp lý ngày càng nghiêm ngặt. Cùng với đó, chương trình đào tạo cần gắn chặt với thực tiễn doanh nghiệp, thường xuyên cập nhật để theo kịp đổi mới công nghệ, đồng thời chú trọng nâng cao kỹ năng mềm và ngoại ngữ nhằm mở rộng cơ hội hội nhập.
PGS.TS Vũ Thị Hiền, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại thương khẳng định, việc xây dựng ngành thương mại điện tử tại Trường Đại học Ngoại Thương không chỉ là một bước đi chiến lược mà còn là cam kết đồng hành với xu hướng toàn cầu.
Theo bà Hiền, để đào tạo ra những thế hệ sinh viên có khả năng cạnh tranh và hội nhập, chương trình giảng dạy cần vừa hiện đại, vừa gắn với thực tiễn doanh nghiệp.
