Toàn cảnh Hội thảo Quốc tế “Ứng dụng đánh giá nguy cơ hóa học và vi sinh trong đảm bảo an toàn thực phẩm”. Ảnh: Phương Linh.
Sáng 18/12, Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (NIFC) phối hợp với Viện nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI) tổ chức Hội thảo Quốc tế “Ứng dụng đánh giá nguy cơ hóa học và vi sinh trong đảm bảo an toàn thực phẩm”.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Lê Thị Hồng Hảo - Viện trưởng NIFC nhấn mạnh: Chủ động phòng ngừa và kiểm soát một cách toàn diện các mối nguy tiềm ẩn, xuyên suốt từ khâu sản xuất đến tiêu dùng, là yêu cầu cấp thiết và mang tính chiến lược.
PGS.TS Lê Thị Hồng Hảo, Viện trưởng NIFC, phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: PL.
Nhằm đáp ứng yêu cầu đó, việc xây dựng và triển khai các nghiên cứu đánh giá nguy cơ hóa học và vi sinh dựa trên những bằng chứng khoa học hiện đại, chính xác và hiệu quả, được xem là một công cụ hữu hiệu và khả thi bậc nhất. Các kết quả nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin khoa học có giá trị về các mối nguy, từ đó hỗ trợ đắc lực và làm nền tảng cho công tác quản lý an toàn thực phẩm dựa trên nguy cơ.
Hội thảo được tổ chức với sự tham gia của các nhà quản lý, nhà khoa học, đại diện trong lĩnh vực an toàn thực phẩm trong nước và quốc tế.
"Đây là cơ hội để các đại biểu gặp gỡ và chia sẻ kinh nghiệm nhằm tăng cường các hoạt động nghiên cứu, đào tạo, hợp tác và trao đổi khoa học liên quan đến an toàn thực phẩm và đánh giá nguy cơ", PGS.TS Hảo cho biết.
TS. Nguyễn Việt Hùng, Giám đốc ILRI khu vực châu Á, phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Phương Linh.
Theo TS. Nguyễn Việt Hùng - Giám đốc ILRI khu vực châu Á, gánh nặng từ thực phẩm không an toàn trên thực tế khốc liệt hơn nhiều so với các dự báo trước đây. Ước tính, sự sụt giảm năng suất lao động do nhóm bệnh này gây ra có thể gây tổn thất kinh tế lên đến 115 tỷ USD, chủ yếu ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình.
Đáng chú ý, các bệnh liên quan đến thực phẩm gây gánh nặng bệnh tật tương đương với 3 bệnh truyền nhiễm với ba bệnh truyền nhiễm lớn nhất là HIV, lao và sốt rét, và 95% gánh nặng này tập trung chủ yếu tại các quốc gia đang phát triển. Tuy vậy, nguồn lực đầu tư toàn cầu, đặc biệt dành cho các nước đang phát triển, vẫn chưa tương xứng với quy mô và mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
"Để đạt mục tiêu toàn bộ sản phẩm nông, lâm, thủy sản Việt có truy xuất nguồn gốc rõ ràng trong năm 2026, quản lý dựa trên đánh giá nguy cơ là hướng tiếp cận then chốt. Chúng tôi cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Việt Nam để từng bước hiện thực hóa các mục tiêu này", TS Nguyễn Việt Hùng nhấn mạnh.
Thông qua sự tham gia của các chuyên gia và tổ chức đến từ Canada, Đức, Nga cùng nhiều quốc gia khác, cùng với các sáng kiến như ứng dụng AI trong đánh giá, triển khai dự án tại địa phương và cách tiếp cận Một sức khỏe (One Health), ILRI hướng tới nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm tại Việt Nam.
Quyền Cục trưởng Chu Quốc Thịnh, cho biết Cục An toàn thực phẩm đang khẩn trương xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (ATTP) sửa đổi. Ảnh: Phương Linh.
Tại Hội thảo, TS. Chu Quốc Thịnh - Quyền Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, Cục đang khẩn trương xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (ATTP) sửa đổi để trình Quốc hội vào kỳ họp thứ nhất khóa 16. Để thu hẹp các khoảng trống pháp lý, Chính phủ sẽ sớm ban hành các nghị định và nghị quyết thay thế Nghị định 15 nhằm chuyển đổi mạnh mẽ tư duy từ quản lý an toàn đơn thuần sang quản lý chất lượng dựa trên nguy cơ.
“Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về an toàn thực phẩm đang được khẩn trương hoàn thiện, tích hợp 98 thủ tục hành chính cùng quản lý thực hành sản xuất tốt (GMP) và quảng cáo thực phẩm, bảo đảm vận hành thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Song song với đó, việc rà soát, cập nhật các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) được triển khai quyết liệt, với 37 quy chuẩn dự kiến sửa đổi, nhằm tạo nền tảng khoa học vững chắc cho công tác giám sát thị trường”, ông chia sẻ thêm.
Cán bộ thú y và nhân viên kỹ thuật kiểm tra sản phẩm thịt heo sau giết mổ trước khi cung cấp ra thị trường. Ảnh: Kim Anh.
Theo cách tiếp cận mới, công tác quản lý sẽ được triển khai xuyên suốt chuỗi giá trị “từ trang trại đến bàn ăn”, trong đó chú trọng kiểm soát các yếu tố đầu vào của sản xuất nông nghiệp như: phân bón, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời từng bước ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong đánh giá nguy cơ.
“Thông qua việc kiện toàn bộ máy quản lý tại địa phương và phát huy vai trò nòng cốt của NIFC, chúng tôi cam kết xây dựng cơ chế hậu kiểm minh bạch, dựa trên bằng chứng khoa học, từ đó bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phát triển bền vững của đất nước”, Quyền Cục trưởng Thịnh khẳng định.
Hội thảo lần này là bước chuẩn bị quan trọng cho Hội thảo quốc tế về Kiểm nghiệm thực phẩm năm 2026 (FCC 2026), dự kiến diễn ra vào tháng 10/2026 tại Hà Nội. Thông qua trao đổi chuyên môn và kết nối các bên liên quan, hội thảo góp phần định hình nội dung, chủ đề và định hướng hợp tác cho sự kiện quốc tế sắp tới. Đây cũng là dịp để Việt Nam từng bước khẳng định vai trò chủ động trong lĩnh vực kiểm nghiệm thực phẩm toàn cầu.
