Thanh Hóa kiến nghị 'gỡ vướng' hàng nghìn trường hợp giao đất sai thẩm quyền

Bất cập trong cấp sổ đỏ cho các trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, thực hiện Luật Đất đai năm 2024, trên địa bàn tỉnh còn vướng mắc liên quan đến quy định của pháp luật về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các trường hợp được giao đất không đúng thẩm quyền; việc bồi thường, hỗ trợ đối với đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở, ảnh hưởng đến công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho các hộ gia đình, cá nhân và tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư có sử dụng đất, cụ thể:

Theo khoản 38, Điều 3 và Điều 140, Luật Đất đai năm 2024, các hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở không đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật tại thời điểm giao đất, nhưng đến nay vẫn chưa xây dựng nhà ở, thì chỉ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo hiện trạng sử dụng (không xác định là đất ở).

Điều này dẫn đến khó khăn trong công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với những hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở không đúng thẩm quyền tại địa phương, do sau khi được giao đất ở, nhiều người sử dụng đất chưa xây dựng nhà ở; mặt khác, một số trường hợp được giao đất ở không đúng thẩm quyền và chưa xây dựng nhà ở nhưng đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở theo quy định của Luật Đất đai năm 2013.

"Điều này dẫn đến việc không công bằng giữa những hộ được giao đất ở không đúng thẩm quyền nhưng chưa xây dựng nhà ở với những hộ được giao đất ở không đúng thẩm quyền đã xây dựng nhà ở hoặc những hộ được giao đất ở không đúng thẩm quyền, chưa xây dựng nhà ở nhưng đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở theo quy định của Luật Đất đai năm 2013", văn bản nêu.

Thu hồi đất gặp khó vì người dân không đủ điều kiện bồi thường theo quy định

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, tính đến ngày 10/10/2025, tổng số trường hợp giao đất, cho thuê đất không đúng thẩm quyền chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa là 18.639 trường hợp, với tổng diện tích 1.315,34 ha (được giao vào mục đích đất ở là 17.660 trường hợp với diện tích 880,11 ha); trong đó có nhiều trường hợp đến nay chưa xây dựng nhà ở, dẫn đến khó khăn trong công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất.

Theo quy định tại khoản 38, Điều 3, Luật Đất đai năm 2024 và khoản 3, Điều 5, Nghị định số 88/2024/NĐ-CP ngày 15/7/2024 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đối với các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được giao đất ở không đúng thẩm quyền, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, chưa xây dựng nhà ở trên đất, thì không đủ điều kiện xem xét bồi thường về đất ở. Điều này dẫn đến phản ứng của người có đất thu hồi, gây khó khăn trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 10 và khoản 2, Điều 91 Luật Đất đai năm 2024, khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án, phần diện tích đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở được xác định và bồi thường, hỗ trợ theo loại đất nông nghiệp; trong khi thực tế, phần diện tích đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở khi người dân chuyển nhượng quyền sử dụng đất thường có giá trị tương đương đất ở.

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa gặp khó khăn, vướng mắc trong việc bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đối với diện tích đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở, do người dân không đồng thuận với phương án bồi thường, hỗ trợ đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở là đất nông nghiệp.

Để giải quyết khó khăn, vướng mắc nêu trên, UBND tỉnh Thanh Hóa báo cáo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi Điều 140 Luật Đất đai năm 2024 hoặc bổ sung nội dung vào Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai năm 2024 để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

"Các trường hợp được giao đất ở không đúng thẩm quyền, có nhà ở hay không có nhà ở, đều được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo loại đất ở và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định; đồng thời hướng dẫn việc bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đối với diện tích đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở khi Nhà nước thu hồi đất", văn bản kiến nghị nêu.