Giữa trưa nắng oi bức, trên cánh đồng khối 14, thị trấn Phước An, huyện Krông Păk, tỉnh Đăklăk, bác Nguyễn Thị Phụng đang cặm cụi “mót” những bông lúa lép ít ỏi về cho gà ăn trên 2 sào lúa của mình.
Thấy tôi đến hỏi chuyện, như được trút được những bức xúc, bác Phụng cho biết: Ruộng lúa này đáng ra tôi thu hoạch cách đây cả tháng rồi, nhưng không hiểu vì sao lúa cứ xanh mãi, không chịu chín, đến nay đã cấy hơn 5 tháng lá lúa mới chịu ngả màu vàng, nhưng bông lúa lại lép hết. Xót công, xót của tôi đành đi “mót” được ít nào hay ít đó về cho gà ăn.
Với ruộng lúa 2 sào bác Phụng đã đầu tư mất 1,4 triệu đồng tiền giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Thế nhưng kết quả thu được là con số không tròn trĩnh. Sắp tới, chắc chắn bác Phụng phải đi mua gạo chịu của các đại lí về ăn. Cạnh ruộng lúa của bác Phụng cũng là những ruộng lúa cũng không có hạt, cây nào có thì cũng lép và không thấy có người đến thu hoạch, có ruộng đã bị đốt cháy.
Không riêng gì cánh đồng lúa của Krông Păk mà đi qua các cánh đồng của huyện Krông Bông, Krông Anna…cũng đều trong tình cảnh tương tự, người dân chẳng buồn dọn ruộng để chuẩn bị cho vụ gieo trồng tới.
Ông Nguyễn Văn Sinh, PGĐ Sở NN- PTNT cho biết: Đây là hiện tượng lạ chưa từng xảy ra tại Đăklăk, toàn bộ diện tích lúa ĐX đều xuống giống đúng lịch thời vụ, do vậy nguyện nhân này bị loại bỏ. Bên cạnh đó nước không bị thiếu, sâu bệnh cũng không có, lúa được chăm sóc tốt, sinh trưởng đều và càng không phải do giống bởi lúa không hạt xuất hiện tại nhiều vùng và trên nhiều loại giống khác nhau.
Anh Phan Hùng Cường, Phó phòng Nông nghiệp, Sở NN- PTNT Đăklăk cho biết: Trong vụ ĐX năm nay toàn tỉnh gieo trồng trên 26.000ha lúa. Tính đến ngày 10/4 chúng tôi thống kê được 4.300ha lúa ĐX ở những trà sớm không có hạt hoặc giảm năng suất tại 7/14 huyện thị trong toàn tỉnh, trong đó có trên 50% trong tổng số 4.300ha lúa bị mất trắng, thiệt hại nặng nhất là huyện Krông Anna 1.130ha, huyện Krông Păk với 995ha, huyện Krông Bông 936ha…, những diện tích lúa không hạt đều xuất hiện ở những trà lúa sớm, còn những trà muộn thì lúa rất đẹp.
Vậy nguyên nhân nào dẫn đến lúa không hạt? Ngay sau khi phát hiện lúa không hạt, Sở NN- PTNT đã thành lập đoàn đi kiểm tra. Theo nhận định ban đầu thì “thủ phạm” gây lên hiện tượng lúa không hạt chính là thời tiết. Ở những trà lúa sớm khi chúng đang phân hóa đòng thì xuất hiện các đợt lạnh liên tục, trong khi đó lúa ở giai đoạn này rất mẫn cảm với thời tiết, nếu nhiệt độ xuống dưới 20 độ C thì lúa bị ảnh hưởng ngay do nghẹn đồng, còn có trổ đồng được thì hai vỏ trấu bị tách làm đôi, không thụ phấn được dẫn tới lúa không hạt.