Lời khẩn cầu từ vùng lũ: Trại gà tan tành, cạn vốn tái đàn

Tàn giấc mơ khởi nghiệp

Anh Phạm Xuân Vàng (43 tuổi) ở phường Bình Định (tỉnh Gia Lai) có “máu mê” nuôi gà từ lúc còn là nhân viên của Trạm Thú y thị xã An Nhơn (tỉnh Bình Định cũ). Thời gian làm nhiều dự án nuôi gà cho các công ty chăn nuôi càng “nung sôi” máu mê nuôi gà trong anh. Tháng 7/2024, anh Vàng về quê với quyết tâm khởi nghiệp bằng nghề nuôi gà thịt, anh bàn với vợ thế chấp căn nhà, vay ngân hàng hơn 1 tỷ đồng xuống thôn Lộc Ngãi (xã Tuy Phước Bắc, Gia Lai) thuê đất xây dựng 3 trại nuôi gia cầm, mỗi trại rộng 200m2.

Trước khi bão số 13 đổ bộ vào Gia Lai đêm ngày 6/11, trong 3 trại gà của anh Vàng đang nuôi 6.000 con gà thịt (2 trại nuôi 5.000 con và 1 trại nuôi 1.000 con đang xuất bán). Trước khi bão đổ bộ, anh Vàng huy động 4 nhân công “chạy bão” được 1.000 con đến kỳ xuất bán, còn 5.000 con trong 2 trại kia không kịp “di dời”, anh phải nỗ lực giằng chống. Tuy nhiên, do trang trại gà của anh Vàng nằm giữa cánh đồng trống, sức gió của cơn bão số 13 quá khủng khiếp nên một trại bị sập, toàn bộ tôn lợp 2 trại gà 5.000 con bị tốc bay đi hết. Khi ấy điện lại bị cúp, lũ gà sợ gió và mưa lạnh nên dồn đống lại khiến những con nằm bên dưới bị chết ngạt gây thiệt hại không nhỏ.

Bão qua, anh Vàng lập tức sửa sang, dựng lại chuồng trại để khôi phục sản xuất thì chưa được nửa tháng sau đợt lũ lịch sử nhấn chìm toàn bộ số gà còn lại.

“Mưa lớn kéo dài mấy ngày liền, theo dõi thông tin thời tiết thì biết sẽ có lũ lớn, ngay từ chiều 18/11 tôi đã dặn 4 anh em nhân công túc trực để sơ tán gà chạy lũ. Vào 11h đêm hôm ấy, lũ từ thượng nguồn bắt đầu ùa về, tôi lập tức sơ tán 1.000 con gà nhỏ. Chở chuyến gà ấy vừa về đến nhà ở phường Bình Định là trại gà nước đã ngập đến 1,5m. Khi quay xuống lại trại thì thấy hàng ngàn con gà đã nổi lềnh bềnh, anh em nỗ lực vớt từng con nhưng nước mỗi ngày mỗi lớn, đành “để của đi thay người”. Tôi đứng trên bờ thắt ruột nhìn đàn gà chết chìm trong nước lũ”, anh Vàng ngậm ngùi kể lại.

Gần trưa ngày 20/11, trên đường đến trang trại gà của anh Vàng, tôi thấy cánh đồng thôn Lộc Ngãi (xã Tuy Phước Bắc) còn mênh mông nước, do nằm giữa cánh đồng nên trang trại gà của anh Vàng cũng không ngoại lệ, nước lũ còn lênh láng. Lội vào bên trong chuồng, lòng tôi bỗng nhói lên khi thấy những con gà to đùng nằm chết sắp lớp với bộ lông rũ rượi.

Đôi mắt thất thần, anh Vàng kể: “Trong 2 trại gà bị thiệt hại trong đợt lũ này có 1 trại đang nuôi 3.000 con đã đạt trọng lượng bình quân 2,2kg/con, số gà này tôi đã thống nhất với thương lái ở Đà Nẵng bán với giá 48.000 đồng/kg, nếu không xảy ra lũ thì hôm nay (20/11) thương lái sẽ đánh xe vào chở đi. Chưa kịp bán thì toàn bộ gà đã bị lũ nhấn chìm. 1.000 con gà nhỏ sơ tán về nhà trước khi lũ tràn về, do không có chỗ nhốt nên ngay trong đêm 18/11 vợ tôi bán đổ bán tháo cho người dân địa phương chỉ 50.000 đồng/con”.

Mong có chính sách hỗ trợ để tái sản xuất

Về nhà anh Vàng ở thôn Hòa Cư (phường An Nhơn Đông, Gia Lai), tôi chứng kiến cảnh chị Hiếu (vợ anh Vàng) đang bắt những con gà “thoát lũ” được thả phía sau nhà bỏ vào giỏ chở đi bán để gỡ gạc chút vốn liếng. Tôi cố gắng bắt chuyện nhưng chị Hiếu không buồn nói, vì tâm trạng đang não nề.

“Gà đã trên 2 kg/con nhưng giờ tôi chỉ bán 50.000đ/con, trong khi giá thị trường hiện nay gần 50.000 đồng/kg, lỗ cũng phải bán chứ nhà không có chỗ nhốt, chuồng trại thì nước lũ đang ngập lút, chưa dọn dẹp gì được. Bao nhiêu vốn liếng, tiền vay ngân hàng vợ chồng tôi dồn hết cho đàn gà, lúc lũ tràn về trong trang trại còn đến 4 tấn thức ăn nhưng chồng tôi chỉ kịp “giải cứu” được 1 tấn, còn bao nhiêu chìm hết trong lũ. Chỉ trong 1 đêm mà vợ chồng tôi mất đứt 600-700 triệu đồng đầu tư”, chị Hiếu ngậm ngùi nói.

Chiều 20/11, nước lũ dần rút nhưng nỗi lo trong lòng anh Vàng mỗi lúc mỗi đầy hơn. Anh lo là sau khi lũ rút không biết lấy tiền đâu để trả nợ vay cho ngân hàng, số tiền hơn 1 tỷ đồng đối với người vừa “trắng tay” như anh là quá lớn. Muốn có tiền trả nợ không cách gì khác là phải tái sản xuất để kiếm tiền lời trả lãi vay duy trì sản xuất và trả vốn vay cho ngân hàng, nhưng để mua giống, thức ăn chăn nuôi tái sản xuất thì lấy vốn đâu ra? Câu hỏi này dằn vặt anh Vàng từ đêm lũ về nhấn chìm hàng ngàn con gà sắp xuất bán của anh.

“Tôi đã thế chấp căn nhà đang ở vay ngân hàng hơn 1 tỷ đồng. Bây giờ không còn tài sản gì thế chấp để vay khoản tiền khác. Vay mượn bà con họ hàng thì chẳng thể có số tiền lớn. Vay mượn số tiền nhỏ thì chỉ có thể chăn nuôi nhỏ lẻ, mà chăn nuôi nhỏ lẻ thì lãi ít, biết đến bao giờ mới có tiền trả nợ vay cho ngân hàng”, anh Vàng chia sẻ.

Anh Vàng tính toán, để tái sản xuất như quy mô trước đây, đầu tiên anh phải mua 6.000 con gà giống, với giá giống hiện nay là 19.000 đồng/con, riêng tiền giống anh đã tiêu tốn hết 114 triệu đồng. Mỗi ngày 6.000 con gà ăn bình quân 22 bao cám (25 kg/bao), mỗi bao mua giá gốc từ công ty là 275.000 đồng, vị chi mỗi ngày đàn gà ăn mất của anh Vàng hơn 6 triệu đồng; ít nhất 3 tháng sau mới xuất bán, đến khi ấy tiêu tốn tiền thức ăn cho đàn gà đã lên đến 540 triệu đồng.

Đó là chưa kể để chăm sóc đàn gà, anh Vàng phải thuê 3 nhân công làm việc thường xuyên với mức lương 8 triệu đồng/người/tháng và 1 nhân công trả theo sản lượng khoán và 1 nhân công làm việc thời vụ. Như vậy, từ khi thả giống đến khi xuất bán đàn gà 6.000 con, anh Vàng phải đầu tư tiền con giống, thức ăn chăn nuôi và tiền trả lương nhân công là hết 626 triệu đồng; cộng thêm tiền trả 2 nhân công ăn lương khoán và làm việc thời vụ cùng công kỹ thuật, vì anh Vàng vốn là cán bộ thú y.

Điều anh Vàng mong muốn trước mắt là được Nhà nước hỗ trợ phần nào thiệt hại trong đợt lũ lịch sử này có vốn tái sản xuất dù ở quy mô nhỏ; mong muốn lớn hơn là được Nhà nước can thiệp để ngân hàng giãn, hoãn hoặc khoanh nợ cho những người chăn nuôi bị thiệt hại do thiên tai, đặc biệt là có chính sách cho những người chăn nuôi bị thiệt hại trong bão, lũ được vốn ưu đãi để tái sản xuất.

“Việc sửa sang, xây dựng lại chuồng trại tôi có thể tự lo, nhưng nguồn vốn lớn để tái sản xuất tôi không biết lấy đâu ra, chỉ còn biết trông mong vào chính sách của Nhà nước để có cơ hội sinh tồn với nghề”, anh Phạm Xuân Vàng chia sẻ.