| Hotline: 0983.970.780

Thứ Tư 11/05/2022, 12:31 (GMT+7)

Cộng đồng tôn giáo chung tay bảo vệ môi trường - Bài 3: Lan tỏa thông điệp BVMT vì một tương lai xanh

Thứ Tư 11/05/2022 , 12:31 (GMT+7)

(TN&MT) - Trong các tổ chức tôn giáo tại Việt Nam, Phật giáo và Công giáo là hai tôn giáo có nhiều đóng góp tiêu biểu trong bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Tuy khác nhau về giáo lý, về cách tu tập nhưng cả hai tôn giáo đều giáo dục chức sắc, tín đồ làm việc thiện, sống hài hòa với thiên nhiên, tôn trọng thiên nhiên, bảo vệ môi trường sinh thái.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Phật giáo là tổ chức tôn giáo có nhiều đóng góp cho vấn đề khủng hoảng môi sinh trên toàn cầu và khu vực nói chung, Việt Nam nói riêng. Có thể dễ dàng nhận thấy, giáo lý Phật giáo luôn hướng con người đến lối sống gắn bó, hài hòa, thân thiện với thiên nhiên; biết tôn trọng, trân quý thiên nhiên bởi con người và thiên nhiên có mối quan hệ khăng khít, bình đẳng, tác động tương hỗ nhau. Thuyết Duyên khởi cho rằng, không có sự vật nào tồn tại và vận hành một cách độc lập, mà mỗi một thực thể tồn tại nhờ sự tương quan mà nó có với những thực thể khác trong môi trường.

Phật giáo đã thông qua tổ chức của mình là Giáo hội Phật giáo Việt Nam để đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục tín đồ Phật tử về mối quan hệ gắn bó giữa con người với tự nhiên (qua thuyết “duyên khởi”, “duy thức”); răn dạy tín đồ ứng xử hài hòa, thân thiện với môi trường (qua thuyết “nhân quả”, “bát chính đạo”, “ngũ giới”, “thập thiện”, lối sống “thiểu dục tri túc”).

Tại các thiền viện Phật giáo đã gây dựng mô hình cảnh quan “rừng thiền”; nhân ngày lễ hội Phật giáo, các Tăng ni, Phật tử được vận động tham gia phong trào “trồng cây phúc đức”, “trồng cây trí đức” thay cho tục “hái lộc, bẻ lộc”. Hòa thượng Thích Tâm Pháp từng kêu gọi: “Thực hiện lời Phật dạy, người Phật tử chúng ta nên bắt tay vào việc trồng cây xanh tạo thêm bóng mát để kích thích xã hội làm sạch môi trường.

z2409424306816_2eb90898307cef32bb685febfda6e185.jpg

Ngoài phong trào trồng và bảo vệ cây xanh, tục “ăn chay” trong Phật giáo cũng góp phần cân bằng và cải thiện môi trường sống. Việc hạn chế hoặc không sử dụng các sản phẩm từ động vật không những có lợi cho sức khỏe của con người mà còn giúp cho nhiều loài động vật tránh khỏi nguy cơ tuyệt chủng. Nhờ đó, hệ sinh thái được cân bằng, giúp giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu, nước biển dâng và môi trường sinh thái.

Năm 2011, nhân ngày Phật đản, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ - Nguyên Đệ tam Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã gửi thông điệp về vấn nạn môi trường và lời kêu gọi bảo vệ môi trường tới tất cả Phật tử; năm 2015, tại Hội nghị toàn quốc “Phát huy vai trò của các tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng gửi thông điệp kêu gọi mỗi người bằng hành động thiết thực, cam kết bảo vệ môi trường bền vững, đó cũng là sự bảo vệ chính mình. Hãy cùng nhau làm cho môi trường xung quanh chúng ta xanh hơn, sạch hơn và đẹp hơn.

Giáo hội Công giáo Việt Nam

Trong giáo lý của Công giáo, từ Cựu ước, Tân ước đến các thông điệp của Giáo hoàng và các văn kiện của Công đồng đều có những nội dung bàn luận xoay quanh vấn đề môi trường.

Giáo lý Công giáo dạy rằng, trời đất, vạn vật là một thể thống nhất và con người được giao trọng trách gìn giữ, phát triển nó theo sự bảo toàn hệ sinh thái thống nhất hài hòa, ích lợi cho mọi người chứ không phải tự ý cho mình quyền làm gì mình thích. Môi trường thiên nhiên là quà tặng của Thiên Chúa cho toàn thể nhân loại chứ không của riêng cá nhân nào. Con người phải biết quý trọng thiên nhiên, vun đắp cho thiên nhiên và môi trường ngày càng hoàn mỹ vì đó là hình ảnh của Thiên Chúa. Phá hủy thiên nhiên là đi ngược lại ý định của Thiên Chúa.

Tại Việt Nam, giáo lý Công giáo, thông điệp của Giáo hoàng cũng như quan điểm của Công đồng Vatican II về vấn đề môi trường đều được quán triệt sâu sắc trong các Đức Tổng Giám mục, linh mục, nữ tu để đẩy mạnh truyên truyền, nâng cao nhận thức cho tín đồ Công giáo và người dân trong toàn xã hội. Đức Hồng y Tổng Giám mục Phạm Minh Mẫn đã kêu gọi: “Đối với các Kitô hữu, gìn giữ, bảo vệ, chăm sóc môi trường thiên nhiên không chỉ là một trách nhiệm xã hội, mà còn là đòi hỏi của niềm tin, là một nghĩa vụ cao cả, vì lẽ ta được cộng tác với Thiên Chúa trong công trình tạo dựng”.

Ngoài tuyên truyền, Giáo hội Công giáo còn phát động thực hiện một số mô hình cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường thiết thực tại các giáo xứ, giáo họ như mô hình “giáo họ không rác” với thông điệp hạn chế thải rác để giảm thiểu ô nhiễm; mô hình “sống xanh, sống có trách nhiệm với môi trường” nhằm thay đổi hành vi mua sắm và thói quen tiêu dùng của người dân, từ chối sử dụng túi nilon, sử dụng túi thân thiện với môi trường, hướng tới “cùng nhau tiêu dùng có trách nhiệm vì một trái đất bền vững”, gìn giữ “ngôi nhà vũ trụ” mà Thiên Chúa đã tạo dựng. Những mô hình này nếu được nhân rộng và thực hiện tốt trong cộng đồng Công giáo sẽ có tác dụng to lớn, góp phần vào việc cải thiện môi trường sống, giảm thiểu chất thải và hiệu ứng nhà kính vốn đang làm trái đất bị hâm nóng và tác động mạnh mẽ đến thiên nhiên, khí hậu.

Có thể thấy, thông qua việc truyền giảng giáo lý, các tôn giáo đang lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu vì tương lai xanh đến các tín đồ. Phật giáo đưa ra thông điệp: “Mỗi người, bằng hành động thiết thực, cam kết bảo vệ môi trường bền vững, đó cũng là sự bảo vệ chính mình…”. Công giáo với thông điệp: “Chúng ta, những người Việt Nam trên dải đất thân yêu này, hãy cùng nhau, bằng tất cả trái tim, bằng khối óc, bằng ý chí, bằng sức lực, quyết tâm góp sức để cứu vãn tình trạng bi đát của trái đất này trước khi quá muộn…”.

  • Bắc Kạn: Hàng vạn du khách dự Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể

    (TN&MT) - Hàng năm, cứ mỗi dịp xuân về, người dân Ba Bể lại tổ chức lễ hội để cầu chúc cho một năm mới có nhiều may mắn. Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể là lễ “xuống đồng” lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014. Chính hội vào ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm, tại thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể.

  • Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2

    Sáng 25/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam tổ chức khai mạc Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2.

  • Nét đặc trưng Lễ hội thờ Thần nước vùng đất Tiền Bạt

    Người dân vùng đất Tiền Bạt, phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh coi lễ hội ở Miếu Đôi rất quan trọng, có tác động không nhỏ đến sự an cư của làng. Bởi vậy, trong nghi lễ thờ thần nước, với quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, lễ cầu mưa là một trong những tín ngưỡng đặc trưng.

  • Lễ “Bun huột nặm” của người Lào ở Điện Biên

    (TN&MT) - Tỉnh Điện Biên rất nhiều dân tộc anh em sinh sống, trong đó dân tộc Lào có khoảng hơn 4.000 người. “Bun huột nặm” là tiếng gốc Lào – dịch sang tiếng Việt có nghĩa là Tết té nước. Đây là lễ hội đặc trưng của dân tộc Lào, để chào đón năm mới theo phật lịch.

  • Tín ngưỡng thờ nước ở vùng đồng bằng sông Hồng

    (TN&MT) - Định cư quần tụ dọc theo hàng chục con sông lớn nhỏ từ ngàn năm nay, cộng đồng cư dân vùng đồng bằng sông Hồng vẫn luôn gìn giữ tín ngưỡng thờ nước và nghi lễ thỉnh nước trong các lễ hội dân gian.

  • Phật giáo Đà Nẵng bảo vệ môi trường

    Triết lý Phật giáo có nhiều răn dạy phật tử về sống hài hòa với tự nhiên, sống tiết kiệm, trân quý sinh vật sống rất phù hợp với lối sống xanh, bảo vệ môi trường hiện nay. Một nghiên cứu khảo sát của PGS.TS Lưu Quý Khương (Đại học Đà Nẵng) đã cho thấy, Phật giáo đóng vai trò tích cực trong tuyên truyền cũng như thực hành các hoạt động môi trường tại cộng đồng.

  • Chuẩn hóa lễ hội truyền thống

    (TN&MT) - Được xem là bảo tàng “sống” về văn hoá của các dân tộc đã được lưu truyền qua nhiều thế kỷ, lễ hội truyền thống đang đứng trước nhiều nguy cơ bởi tác động của xu thế hội nhập, “thương mại hóa”, “nhất thể hóa”, “đơn điệu hóa”… Trong bối cảnh đó, Bộ tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống (Bộ tiêu chí) được ban hành có ý nghĩa quan trọng, không chỉ hài hòa giữa yếu tố bảo tồn và phát triển, mà còn đảm bảo sự sống còn của những giá trị văn hóa truyền thống.

  • Góc nhìn của Phật giáo trong bảo vệ môi trường

    (TN&MT) - Trong giáo lý nhà Phật, môi trường được coi là một trong những yếu tố quan trọng để che chở, bao bọc cho sự sống con người. Với triết lý từ bi hỷ xả, Phật giáo mang đến thông điệp con người không nên gây tổn hại đến bất cứ điều gì, kể cả môi trường.

  • “Chuyển biến xanh” tại các lễ hội ở Lào Cai

    (TN&MT) - Tuyên truyền người dân và du khách ý thức hơn trong việc xả rác, đặt thêm các thùng rác, dọn dẹp vệ sinh trước, trong và sau các Lễ hội, thành lập các tổ kiểm tra nhắc nhở ý thức bảo vệ môi trường - đó là những hành động thiết thực của cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai để nâng cao ý thức của nhân dân và du khách về bảo vệ môi trường tại các lễ hội trên địa bàn.

  • Sơn La: Quan tâm bảo vệ môi trường các lễ hội

    (TN&MT) - Nằm ở phía Tây Bắc của Tổ quốc, Sơn La hội tụ 12 dân tộc anh em với kho tàng di sản văn hóa mang sắc thái riêng độc đáo của từng dân tộc, đã tạo nên bức tranh văn hoá đa dạng, phong phú, cùng hệ thống lễ hội đa sắc thái. Quan tâm phát triển lễ hội gắn với bảo vệ môi trường là những mục tiêu trọng tâm đang được địa phương chú trọng triển khai.

  • Luật hóa quy định quản lý môi trường lễ hội

    (TN&MT) - Bảo vệ môi trường được xem là một trong các tiêu chí đánh giá năng lực công tác quản lý nhà nước, hiệu quả tổ chức lễ hội ở địa phương. Nhiều văn bản pháp luật đã quy định rõ về trách nhiệm, hướng dẫn việc quản lý môi trường, để hướng đến những “lễ hội xanh”.

  • Xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo

    (TN&MT)- Trong thời gian qua, các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long tích cực triển khai các giải pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo diễn ra hàng năm.

Xem thêm

Đọc nhiều nhất

Bình luận mới nhất