| Hotline: 0983.970.780

Thứ Ba 31/10/2023 , 16:42 (GMT+7)

Nét đặc trưng Lễ hội thờ Thần nước vùng đất Tiền Bạt

Thứ Ba 31/10/2023 , 16:42 (GMT+7)

Người dân vùng đất Tiền Bạt, phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh coi lễ hội ở Miếu Đôi rất quan trọng, có tác động không nhỏ đến sự an cư của làng. Bởi vậy, trong nghi lễ thờ thần nước, với quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, lễ cầu mưa là một trong những tín ngưỡng đặc trưng.

Hoạt động tín ngưỡng tôn giáo

Nét đặc trưng Lễ hội thờ Thần nước vùng đất Tiền Bạt

Đức Cảnh {Ngày xuất bản}

Người dân vùng đất Tiền Bạt, phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh coi lễ hội ở Miếu Đôi rất quan trọng, có tác động không nhỏ đến sự an cư của làng. Bởi vậy, trong nghi lễ thờ thần nước, với quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, lễ cầu mưa là một trong những tín ngưỡng đặc trưng.

Miếu Đôi nằm ở làng Tiền Bạt, xã Trung Tiết (nay khối phố Tiền Giang, phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh). Hiện nay, không có tài liệu nào chứng thực Miếu Đôi được xây dựng từ thời gian nào cụ thể.

Nơi đây diễn ra lễ cầu mưa (lễ khai hạ) của những người nông dân trong vùng, cầu được mưa thuận gió hòa, đất đai tươi tốt, thể hiện tín ngưỡng và khát vọng của người nông dân trong quá trình sản xuất nông nghiệp.

anh-3.-le-hoi.jpg
Nhân dân về đây làm lễ cầu mưa, tổ chức đua thuyền, bơi chải (ảnh tư liệu).

Miếu Đôi nằm gần sông Rào Cái, sát ngã ba sông Cụt, phía trước là cây đa cổ thụ đã 700-800 tuổi. Khu vực này vốn là vùng đất chuyên sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, lễ cầu mưa ở vùng này là một trong những nghi thức quan trọng trong đời sống tín ngưỡng tâm linh và văn hóa đặc trưng của người dân nơi đây.

Ông Nguyễn Duy Ngân, Bí thư Đảng ủy phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh, cho biết: Lễ hội cầu mưa ở đền Miếu Đôi được người dân nơi đây tổ chức vào ngày mồng bảy tháng giêng và ngày mười lăm tháng sáu âm lịch hàng năm. Nhân dân về đây làm lễ cầu mưa, tổ chức đua thuyền, bơi chải.

Đây là một trong những tín ngưỡng thờ thần nước, với quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, những vị thần sông, thần đất ấy ngày đêm có tác động không nhỏ đến sự an cư của người dân nơi đây, bởi vậy người dân thờ thần, tế thần.

Thời điểm để tổ chức lễ cầu mưa của người dân vào tháng Giêng và giữa tháng sau. Đó cũng là thời điểm để chuẩn bị cho một vụ mùa mới. Lễ hội gồm 2 phần: phần nghi lễ cúng mời các vị thần linh và thế lực siêu nhiên về chứng giám, phần hội với các trò chơi dân gian.

Nghi lễ cầu mưa của người dân nơi đây được chuẩn bị rất công phu. Đồ lễ dâng lên các vị thần linh với đầy đủ các sản phẩm từ sản xuất nông nghiệp. Trước bàn thờ, thầy cúng khấn mời các thần linh về thụ lễ và chứng giám, phù hộ cho người dân được ấm no, hạnh phúc.

Những vật dụng được dùng trong lễ cúng gồm có bình rượu, dĩa…, đọi bát. Theo truyền thống, đây là những vật dụng chỉ được dùng cho việc cúng tế, ngày thường không được lấy ra sử dụng.

Bà Lê Thị Hà- Người lớn tuổi trong làng cho hay: Lễ hội cầu mưa của nhân dân Tiền Bạt từ bao đời được thực hiện ở Miếu đôi, chứa đựng khát vọng tha thiết, mãnh liệt về tín ngưỡng cầu mưa rất thiêng liêng của người nông dân từ xa xưa.

anh-4.-le-hoi.jpg
Tín ngưỡng cầu mưa rất thiêng liêng của người nông dân từ xa xưa nhưng vẫn được người dân lưu giữ như một nét đẹp truyền thống

Ngoài hai ngày lễ chính, hàng năm, vào ngày rằm, mồng một, các ngày lễ tết, nhân dân trong vùng và khách thập phương thường đến thắp hương, tưởng niệm, là nơi diễn ra các hoạt động tín ngưỡng của nhân dân nhằm phát huy, lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống để tạo động lực, mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội.

Ngoài lễ cầu mưa có giá trị tín ngưỡng quan trọng của cư dân, Miếu Đôi còn có giá trị văn hóa lịch sử quan trọng. Tương truyền, Miếu Đôi đã có từ lâu đời, nơi thờ phụng Uy Minh Vương Lý Nhật Quang và Thái Úy Tô Hiến Thành thời nhà Lý, những người đã có công trong sự nghiệp đánh giặc ngoại xâm, khai khẩn đất đai, chiêu dân lập ấp, mỡ mang bờ cõi giang sơn đất nước vào những năm cuối thế kỷ XI-XII, được nhân dân nhiều nơi ở Nghệ Tĩnh tôn làm Thành Hoàng của làng.

anh-4.-mieu-doi.jpg
Miếu có khuôn viên 6000m2 (sáu nghìn mét vuông) với hệ thống nhà thượng điện, trung điện và các điện thờ

Trong thời kỳ thành lập Đảng cộng sản Đông Dương, từ năm 1930 đến tiền khởi nghĩa năm 1945 là nơi họp của các Đảng viên thuộc Chi bộ xã Trung Tiết. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Miếu Đôi bị tàn phá nặng nề bởi bom đạn, toàn bộ kiến trúc của đình phụ bị san phẳng, chỉ còn lại đình chính.

Miếu có khuôn viên 6000m2 (sáu nghìn mét vuông) với hệ thống nhà thượng điện, trung điện và các điện thờ chính của đình chính, đình phụ (đã bị chiến tranh tàn phá) là một công trình kiến trúc được lưu giữ qua bao thế hệ, trải qua hàng trăm năm tồn tại vẫn giữ được nhiều nét cổ kính và uy nghiêm.

Người dân vùng đất Tiền Bạt, phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh coi lễ hội ở Miếu Đôi rất quan trọng, có tác động không nhỏ đến sự an cư của làng. Do đó, chính quyền, nhân dân và các nhà hảo tâm đóng góp công đức, cùng với sự nhiệt tình của các cụ trong Hội người cao tuổi đã tiến hành trùng tu, tôn tạo gìn giữ, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân và phát huy những giá trị lịch sử, nét đẹp văn hóa truyền thống.

  • Bắc Kạn: Hàng vạn du khách dự Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể

    (TN&MT) - Hàng năm, cứ mỗi dịp xuân về, người dân Ba Bể lại tổ chức lễ hội để cầu chúc cho một năm mới có nhiều may mắn. Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể là lễ “xuống đồng” lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014. Chính hội vào ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm, tại thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể.

  • Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2

    Sáng 25/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam tổ chức khai mạc Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2.

  • Lễ “Bun huột nặm” của người Lào ở Điện Biên

    (TN&MT) - Tỉnh Điện Biên rất nhiều dân tộc anh em sinh sống, trong đó dân tộc Lào có khoảng hơn 4.000 người. “Bun huột nặm” là tiếng gốc Lào – dịch sang tiếng Việt có nghĩa là Tết té nước. Đây là lễ hội đặc trưng của dân tộc Lào, để chào đón năm mới theo phật lịch.

  • Tín ngưỡng thờ nước ở vùng đồng bằng sông Hồng

    (TN&MT) - Định cư quần tụ dọc theo hàng chục con sông lớn nhỏ từ ngàn năm nay, cộng đồng cư dân vùng đồng bằng sông Hồng vẫn luôn gìn giữ tín ngưỡng thờ nước và nghi lễ thỉnh nước trong các lễ hội dân gian.

  • Phật giáo Đà Nẵng bảo vệ môi trường

    Triết lý Phật giáo có nhiều răn dạy phật tử về sống hài hòa với tự nhiên, sống tiết kiệm, trân quý sinh vật sống rất phù hợp với lối sống xanh, bảo vệ môi trường hiện nay. Một nghiên cứu khảo sát của PGS.TS Lưu Quý Khương (Đại học Đà Nẵng) đã cho thấy, Phật giáo đóng vai trò tích cực trong tuyên truyền cũng như thực hành các hoạt động môi trường tại cộng đồng.

  • Chuẩn hóa lễ hội truyền thống

    (TN&MT) - Được xem là bảo tàng “sống” về văn hoá của các dân tộc đã được lưu truyền qua nhiều thế kỷ, lễ hội truyền thống đang đứng trước nhiều nguy cơ bởi tác động của xu thế hội nhập, “thương mại hóa”, “nhất thể hóa”, “đơn điệu hóa”… Trong bối cảnh đó, Bộ tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống (Bộ tiêu chí) được ban hành có ý nghĩa quan trọng, không chỉ hài hòa giữa yếu tố bảo tồn và phát triển, mà còn đảm bảo sự sống còn của những giá trị văn hóa truyền thống.

  • Góc nhìn của Phật giáo trong bảo vệ môi trường

    (TN&MT) - Trong giáo lý nhà Phật, môi trường được coi là một trong những yếu tố quan trọng để che chở, bao bọc cho sự sống con người. Với triết lý từ bi hỷ xả, Phật giáo mang đến thông điệp con người không nên gây tổn hại đến bất cứ điều gì, kể cả môi trường.

  • “Chuyển biến xanh” tại các lễ hội ở Lào Cai

    (TN&MT) - Tuyên truyền người dân và du khách ý thức hơn trong việc xả rác, đặt thêm các thùng rác, dọn dẹp vệ sinh trước, trong và sau các Lễ hội, thành lập các tổ kiểm tra nhắc nhở ý thức bảo vệ môi trường - đó là những hành động thiết thực của cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai để nâng cao ý thức của nhân dân và du khách về bảo vệ môi trường tại các lễ hội trên địa bàn.

  • Sơn La: Quan tâm bảo vệ môi trường các lễ hội

    (TN&MT) - Nằm ở phía Tây Bắc của Tổ quốc, Sơn La hội tụ 12 dân tộc anh em với kho tàng di sản văn hóa mang sắc thái riêng độc đáo của từng dân tộc, đã tạo nên bức tranh văn hoá đa dạng, phong phú, cùng hệ thống lễ hội đa sắc thái. Quan tâm phát triển lễ hội gắn với bảo vệ môi trường là những mục tiêu trọng tâm đang được địa phương chú trọng triển khai.

  • Luật hóa quy định quản lý môi trường lễ hội

    (TN&MT) - Bảo vệ môi trường được xem là một trong các tiêu chí đánh giá năng lực công tác quản lý nhà nước, hiệu quả tổ chức lễ hội ở địa phương. Nhiều văn bản pháp luật đã quy định rõ về trách nhiệm, hướng dẫn việc quản lý môi trường, để hướng đến những “lễ hội xanh”.

  • Xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo

    (TN&MT)- Trong thời gian qua, các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long tích cực triển khai các giải pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo diễn ra hàng năm.

Xem thêm

Đọc nhiều nhất