Người dân đặc khu Cô Tô sống gắn bó với biển, dựa vào biển để mưu sinh và phát triển du lịch. Biển mang lại nguồn thu từ thủy sản, thu hút khách du lịch, đồng thời đặt ra trách nhiệm bảo vệ môi trường biển cho cộng đồng địa phương.
Đại hội Đảng bộ đặc khu Cô Tô lần thứ I diễn ra sáng 4/8. Ảnh: Thu Báu.
Tại Đại hội Đảng bộ đặc khu Cô Tô lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030, công tác bảo vệ môi trường biển được đưa vào nhóm chỉ tiêu phát triển trọng tâm. Trong đó, mục tiêu “100% rác thải đại dương tại các bãi biển và điểm tham quan du lịch được thu gom, xử lý” được xác định là nhiệm vụ cấp thiết, gắn liền với định hướng phát triển du lịch và kinh tế biển của địa phương trong giai đoạn tới.
Cô Tô là đặc khu biển đảo của tỉnh Quảng Ninh, với 74 đảo lớn nhỏ, dân số gần 7.000 người và ngư trường rộng trên 300 km². Trong nhiệm kỳ 2020–2025, du lịch được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn, đón khoảng 1,2 triệu lượt khách, doanh thu ước đạt 3.000 tỷ đồng. Sự phát triển nhanh về dịch vụ du lịch đã góp phần tăng trưởng kinh tế nhưng đồng thời cũng tạo ra sức ép lớn lên hệ sinh thái biển, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa và rác thải đại dương chưa được kiểm soát triệt để.
Người dân Cô Tô thu gom rác tại các bãi tắm. Ảnh: Nguyễn Thành.
Trước thực trạng đó, chỉ tiêu xử lý toàn bộ rác thải đại dương không chỉ mang ý nghĩa môi trường mà còn là yêu cầu tất yếu để bảo vệ các nguồn lực phát triển lâu dài của địa phương. Việc đảm bảo bãi biển, khu tham quan sạch rác là điều kiện tiên quyết để giữ chân du khách, nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng thương hiệu du lịch bền vững cho đặc khu Cô Tô.
Để thực hiện chỉ tiêu này, địa phương cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ quy hoạch, đầu tư hạ tầng thu gom, vận chuyển rác đến cơ chế phân loại, tái chế và xử lý phù hợp. Đồng thời, tăng cường quản lý các hoạt động kinh doanh dịch vụ, đánh bắt hải sản ven bờ, kiểm soát nguồn phát sinh rác từ tàu du lịch, nhà hàng và các cơ sở lưu trú. Cùng với đó, công tác tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng, phát động phong trào bảo vệ môi trường biển tại khu dân cư, trường học, doanh nghiệp cũng cần được duy trì thường xuyên và hiệu quả.
Với đặc thù là địa bàn biển đảo, yêu cầu về giải pháp công nghệ và tổ chức mô hình xử lý rác cũng phải phù hợp với điều kiện địa hình, thời tiết và năng lực nhân lực tại chỗ. Cần ưu tiên các công nghệ gọn nhẹ, dễ vận hành, hiệu quả xử lý cao và thân thiện với môi trường. Đặc biệt, việc ứng dụng chuyển đổi số trong giám sát môi trường, quản lý chất thải cũng cần được tính đến như một phần của mô hình đặc khu hiện đại.
Cô Tô hướng tới mục tiêu biển sạch, đảo xanh. Ảnh: Thu Báu.
Chỉ tiêu xử lý toàn bộ rác thải đại dương là một trong 15 nhóm chỉ tiêu phát triển chủ yếu được Nghị quyết Đại hội thông qua. Đây không phải là nhiệm vụ mang tính phong trào, mà là cam kết cụ thể, rõ ràng, có thể đo lường và giám sát. Việc đưa nội dung này vào Nghị quyết cho thấy quyết tâm chính trị của Đảng bộ Cô Tô trong việc phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, phù hợp với định hướng của tỉnh Quảng Ninh về tăng trưởng xanh, bền vững.
Thành công trong việc kiểm soát rác thải đại dương không chỉ giúp nâng cao chất lượng môi trường sống cho người dân, mà còn là tiêu chí quan trọng để Cô Tô từng bước trở thành hình mẫu đặc khu biển đảo xanh – sạch – hiện đại. Đây cũng là điều kiện cần thiết để đạt mục tiêu lớn hơn của nhiệm kỳ 2025–2030: xây dựng Cô Tô thành trung tâm du lịch – dịch vụ biển đảo, góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh và phát triển bền vững vùng biển Đông Bắc.
