Hội thảo “Chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ - Nâng tầm môi giới chuyên nghiệp” do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) vừa tổ chức đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng doanh nghiệp bất động sản. Không chỉ là câu chuyện về những tấm chứng chỉ hành nghề, hội thảo đã làm rõ một thực trạng dai dẳng: chất lượng đội ngũ môi giới chưa tương xứng với tầm vóc và độ phức tạp của thị trường.

Hội thảo “Chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ - Nâng tầm môi giới chuyên nghiệp” do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng doanh nghiệp bất động sản. Ảnh: Tùng Dương.
Chứng chỉ hành nghề: Đừng để là “vé qua cửa”
Một trong những vấn đề nổi cộm được nêu tại hội thảo là việc thiếu hụt môi giới có chứng chỉ hợp pháp. Theo ông Nguyễn Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty Đông Tây Land, hiện chỉ khoảng 10% nhân sự môi giới tại doanh nghiệp ông có chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực. “Số còn lại hoặc chưa được cấp, hoặc đã hết hạn. Nhiều doanh nghiệp buộc phải tự đào tạo theo cách riêng, dẫn đến thiếu chuẩn chung và nguy cơ môi giới làm sai quy trình, thậm chí ‘lùa gà’ khách hàng”, ông Bình chia sẻ.
Cách ví von “lùa gà” ám chỉ hành vi dẫn dụ, lừa dối khách hàng không còn xa lạ trên thị trường bất động sản. Đằng sau hiện tượng đó là sự thiếu hụt về chuẩn hóa trong tuyển dụng, đào tạo và giám sát đội ngũ môi giới vấn đề đang đặt ra cấp thiết cho cả ngành.
Thực tế, nhiều người bước vào nghề môi giới với tư duy “lấy chứng chỉ cho có”, chứ không thực sự chú trọng đến chất lượng đào tạo. Bà Nguyễn Thùy Dương, Giám đốc Công ty CP Đào tạo và Nghiên cứu xây dựng CTS, cho biết: “Chứng chỉ trở thành tấm vé hình thức, trong khi người học chưa được trang bị kỹ năng, hiểu biết pháp lý hay đạo đức nghề nghiệp”. Thay vì lựa chọn các chương trình bài bản, không ít người theo đuổi những khóa học ngắn, rẻ, dễ đậu, để nhanh chóng “qua cửa” thi sát hạch.

Những bất cập trong công tác tổ chức thi sát hạch không chỉ làm khó doanh nghiệp, mà còn kéo dài tình trạng “vừa làm vừa học” không kiểm soát được chất lượng. Ảnh: Minh Hoàng.
Tình trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc chuẩn hóa chương trình đào tạo từ nội dung, phương pháp giảng dạy, đến quy trình thi cử theo hướng thực chất, minh bạch và có sự giám sát chặt chẽ.
Không chỉ là vấn đề của người học, những lỗ hổng còn đến từ chính hệ thống đào tạo và cấp chứng chỉ hiện hành. TS Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS, thẳng thắn: “Bất động sản là tài sản cả đời của nhiều người. Môi giới bất cẩn, thiếu đạo đức hay thiếu hiểu biết pháp lý đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Nếu đào tạo còn sơ sài, thì chẳng khác nào tiếp tay cho hành vi vi phạm".
Chia sẻ thêm góc nhìn từ doanh nghiệp, bà Trần Thị Cẩm Tú, Tổng Giám đốc EximRS cho biết: “Doanh nghiệp chúng tôi chỉ 10% nhân viên có chứng chỉ. Việc thi cử hiện bị đình trệ khiến doanh nghiệp lúng túng". Theo bà, để cải thiện tình trạng này, cần sớm khơi thông quy trình thi sát hạch, thậm chí áp dụng hình thức thi trực tuyến để nâng cao hiệu quả và giảm tình trạng gian lận, mua bằng giả.
Bài học từ những vụ “sập sàn”
Những bất cập trong công tác tổ chức thi sát hạch không chỉ làm khó doanh nghiệp, mà còn kéo dài tình trạng “vừa làm vừa học” không kiểm soát được chất lượng. Bà Hoàng Thu Hằng, Trưởng Phòng Quản lý thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết sau khi Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực, việc giao địa phương tổ chức thi sát hạch gặp ách tắc do thiếu hướng dẫn cụ thể. Hiện Bộ đang nghiên cứu các giải pháp tháo gỡ, trong đó có việc ứng dụng công nghệ để quản lý thi và cấp chứng chỉ minh bạch, đồng bộ hơn.
Theo ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường BĐS, để cải thiện chất lượng toàn diện, cần bắt đầu từ gốc: từ giáo trình, phương pháp giảng dạy đến quy trình tổ chức thi. “Chúng ta hoàn toàn có thể tiến tới quốc tế hóa chương trình đào tạo để tiệm cận với các chuẩn mực toàn cầu”, ông Dũng đề xuất.
Kết thúc hội thảo, ông Phạm Lâm, Phó Chủ tịch VARS, đưa ra một thông điệp đáng suy ngẫm: “Nghề nào cũng vậy, phải học thật, làm thật, sống thật mới phục vụ khách hàng đúng nghĩa. Nếu chủ sàn buông lỏng quản lý, để nhân viên làm sai, không chỉ khách hàng mà chính doanh nghiệp cũng có thể bị cuốn vào vòng lao lý”.
Ông Phạm Lâm dẫn chứng nhiều vụ việc doanh nghiệp bất động sản bị khởi tố vì lừa đảo, kéo theo hàng loạt nhân viên bị bắt, sự nghiệp tiêu tan. Đó là bài học đau xót nhưng cần thiết, để nhắc nhở rằng: chất lượng nghề môi giới không thể chỉ đo bằng tấm chứng chỉ. Về lâu dài, doanh nghiệp cần siết lại quy trình tuyển dụng, chỉ nhận môi giới có chứng chỉ hành nghề, đồng thời tiếp tục đào tạo nâng cao kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp cho toàn đội ngũ.
Một thị trường bất động sản minh bạch, phát triển bền vững không thể chỉ trông cậy vào chính sách. Nó cần bắt đầu từ gốc, từ chất lượng đào tạo, từ trách nhiệm của người hành nghề, từ sự nghiêm túc của từng doanh nghiệp và sự quyết liệt của toàn ngành trong việc chuẩn hóa môi giới bất động sản.