Thu hồi dự án trước thời hạn
Như Báo Nông nghiệp và Môi trường đã thông tin ở bài “Doanh nghiệp nuôi thủy sản kiến nghị quyền lợi đầu tư Dự án Sơn Mỹ I”, phản ánh về việc hơn 248.400m2 đất của Công ty TNHH thương mại Đại Thanh (Công ty Đại Thanh) không được bồi thường khi bị thu hồi trước thời hạn để làm dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I. Đây là phần đất Công ty Đại Thanh đã thoả thuận bồi thường và nhận chuyển nhượng của các hộ dân khi thực hiện 2 dự án nuôi tôm và trồng rừng kết hợp nuôi trồng thuỷ sản tại xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận (nay là xã Sơn Mỹ, tỉnh Lâm Đồng).
Theo đó, năm 2001, UBND tỉnh Bình Thuận (cũ) cho Công ty Đại Thanh thuê 300.000 m2 đất tại xã Sơn Mỹ để thực hiện Dự án nuôi tôm, thời hạn thuê 20 năm. Tiếp đó, năm 2004, Công ty Đại Thanh được UBND tỉnh Bình Thuận cho thuê 266.000 m2 đất trong thời hạn 50 năm để thực hiện Dự án đầu tư trồng rừng kết hợp nuôi thuỷ sản. Trong đó, chỉ có hơn 424.000m2 đất sạch, còn tại doanh nghiệp phải tự giải phóng mặt bằng.
Khi triển khai dự án, Công ty Đại Thanh còn thỏa thuận, nhận chuyển nhượng thêm hơn 106.400m2. Tổng diện tích đất Công ty đại Thanh đã thoả thuận bồi thường, nhận chuyển nhượng của người dân là hơn 248.400m2.
Để làm dự án nuôi tôm, trồng rừng Công ty Đại Thanh đã phải thoả thuận bồi thường, nhận chuyển nhượng hơn 248.400m2 đất của người dân. Ảnh: Cao Sơn.
Đến năm 2011, UBND tỉnh Bình Thuận ban Quyết định số 2766/QĐ-UBND thu hồi toàn bộ diện tích đất đã cho Công ty Đại Thanh thuê để thực hiện Dự án KCN Sơn Mỹ I. Đồng thời, giao cho UBND huyện Hàm Tân tổ chức kiểm kê, thẩm định phê duyệt bồi thường theo quy định.
Tuy nhiên, tại các quyết định bồi thường của UBND huyện Hàm Tân (cũ), toàn bộ diện tích đất Công ty Đại Thanh đang quản lý sử dụng nuôi tôm kết hợp trồng rừng đều không được bồi thường. Bên cạnh đó, chi phí đầu tư của doanh nghiệp vào cơ sở hạ tầng của 2 dự án trên cũng chỉ được đền bù không đáng kể so với chi phí đầu tư ban đầu.
Do không đồng tình với phương án đền bù, nên Công ty Đại Thanh đã khởi kiện ra Toà án nhân dân tỉnh Bình Thuận (nay là Toà án nhân dân tỉnh Lâm Đồng), đồng thời kiến nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét hỗ trợ bồi thường cho doanh nghiệp về chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng của 2 dự án nuôi tôm và trồng rừng kết hợp nuôi trồng thuỷ sản.
Ngày 6/6/2025, Toà án nhân dân tỉnh Bình Thuận (nay là Toà án nhân dân tỉnh Lâm Đồng) đã có Thông báo số 183 về việc thụ lý vụ án.
Xác nhận với phóng viên, ông Nguyễn Văn Ty – Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ cho biết: “Toà án nhân dân tỉnh Lâm Đồng đang thụ lý vụ án và đã có giấy mời UBND xã Sơn Mỹ lên để cung cấp các tài liệu liên quan đến việc Công ty Đại Thanh khởi kiện”.
Cần xem xét hỗ trợ chi phí đầu tư cho doanh nghiệp
Công ty Đại Thanh cho hay: “Do khối lượng san lấp, đào ao rất nhiều, nên đến năm 2009 Công ty mới hoàn thiện dự án và nuôi lứa tôm đầu tiên. Việc chính quyền tiến hành thu hồi dự án sau khi Công ty vừa đầu tư chi phí rất lớn vào cơ sở hạ tầng nuôi tôm trong thời gian ngắn, chưa đủ khấu hao chi phí mà lại không được bồi thường đã gây thiệt hại lớn cho Công ty…”
Theo trình bày của Công ty Đại Thanh, khi nhận bàn giao đất thực hiện dự án là rừng tràm và rừng chồi ven biển kéo dài đến các đồi cát có độ dốc lớn, không giữ được nước. Do đó, để làm dự án nuôi tôm, Công ty Đại Thanh đã phải thuê đơn vị tư vấn, quản lý dự án để khảo sát, nghiên cứu, thẩm định tính khả thi. Sau đó, tiến hành phát quang, san ủi toàn bộ mặt bằng trước khi thi công, đồng thời thuê nhân công, máy móc để hạ cos nền, đào ao, kênh dẫn thoát nước để nuôi tôm, trồng rừng.
Tại các Biên bản kiểm kê và Quyết định chi trả tiền bồi thường của UBND huyện Hàm Tân đều xác định khối lượng đào ao để phục vụ việc nuôi tôm của Công ty Đại Thanh là gần 300.000m3 đất. Bên cạnh đó, tại Báo cáo số 68/BC-PTQĐ ngày 31/5/2012 của Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Tân cũng đã xác định, “Công ty Đại Thanh thực hiện phát quang 56,6 ha, san nền 1.170.844 m3, vận chuyển 1.711.067m3 đất đi đổ trong phạm vi 1km…”.
Công ty Đại Thanh đã đầu tư chi phí rất lớn vào 2 dự án nuôi tôm và trồng rừng kết hợp nôi trồng thuỷ hải sản. Ảnh: Cao Sơn.
Tuy nhiên, toàn bộ chi phí thực hiện đào ao, san nền, phát quang… của Công ty Đại Thanh lại không được hỗ trợ bồi thường. Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ cho biết, “Công ty Đại Thanh không được hỗ trợ chi phí bồi thường cho các hạng mục này là do không chứng minh và cung cấp được hoá đơn chứng từ hợp lệ liên quan đến khối lượng san nền, đào ao…”.
Lý giải về vấn đề này, Công ty Đại Thanh cho rằng, trên thực tế đây là những hạng mục bắt buộc phải thực hiện để xây dựng được dự án nuôi tôm. Về hạng mục san nền, toàn bộ khối lượng thực hiện được Công ty tính toán trên cơ sở hồ sơ khảo sát hiện trạng, bản vẽ thiết kế thi công. Do Công ty tự mua sắm thiết bị, máy móc để thi công nên không có hoá đơn chứng từ chứng minh khối lượng thực hiện. Để xác minh được khối lượng thực tế, Công ty Đại Thanh đề nghị các cơ quan chức năng rà soát lại Biên bản khảo sát hiện trạng của Sở Địa chính trước đây để xác định hiện trạng và diện tích phát quang mà Công ty đã thực hiện, từ đó xác định khối lượng thực tế để xem xét áp đơn giá bồi thường được ban hành tại thời điểm bồi thường để chi trả hỗ trợ bồi thường cho doanh nghiệp. Công ty đã nộp chứng từ, hoá đơn mua máy móc, xăng dầu,… cho Hội đồng bồi thường và Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Tân tại Biên bản bàn giao hồ sơ ngày 23/05/2012 và ngày 7/4/2014.
Ngoài ra, Công ty Đại Thanh kiến nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét việc hỗ trợ đền bù chi phí đầu tư mua sắm trang thiết bị để phục vụ cho nuôi tôm như: Thiết bị nuôi tôm, hệ thống điện trung thế và hạ thế…
Các ao nuôi tôm của Công ty Đại Thanh bị bỏ hoang hơn 10 năm, dẫn đến các thiết bị phục vụ nuôi tôm đã bị hư hỏng. Ảnh: Cao Sơn.
Cụ thể, các thiết bị nuôi tôm đã được Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Tân kiểm kê trong nhiều biên bản và thống nhất tại Biên bản đo đạc kiểm kê tài sản ngày 9/8/2013. Nhưng, từ khi UBND huyện Hàm Tân có Thông báo số 89/TB-UBND ngày 9/5/2013 yêu cầu Công ty Đại Thanh dừng nuôi tôm, đến nay đã hơn 12 năm chưa thực hiện xong đền bù, các tài sản thiết bị nuôi tôm hiện đã hư hỏng, không tái sử dụng được. Việc chỉ hỗ trợ di dời thiết bị nuôi tôm là chưa đúng, chưa đảm bảo quyền lợi của Công ty vì nhà nước khi thu hồi dự án trước thời hạn đã không bố trí đất tái sản xuất cho doanh nghiệp, tài sản thiết bị nuôi tôm đã bị hư hỏng. Do vậy, Công ty Đại Thanh đề nghị căn cứ Biên bản đo đạc kiểm kê tài sản ngày 9/8/2013 để áp giá bồi thường được ban hành tại thời điểm bồi thường, chi trả cho doanh nghiệp.
Đối với hệ thống điện trung thế, hạ thế và trạm biến áp, Công ty Đại Thanh cho biết, hai hệ thống điện đã thi công lắp đặt và đưa vào sử dụng ổn định nhiều năm, là tài sản hợp pháp của Công ty. Hệ thống điện trung thế được Điện lực tỉnh Bình Thuận (cũ) nghiệm thu, đóng điện đưa vào sử dụng. Công ty Đại Thanh đã nộp toàn bộ hồ sơ khảo sát, thiết kế, dự toán thi công cho Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Tân theo biên bản bàn giao hồ sơ ngày 23/5/2012 và ngày 7/4/2014. Còn hệ thống điện hạ thế cũng được Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Tân kiểm kê trong nhiều biên bản.
Công ty Đại Thanh cho rằng, UBND huyện Hàm Tân không có phương án bồi thường giá trị hệ thống điện mà chỉ hỗ trợ chi phí di dời là không phù hợp với thực tế và trái với quy định pháp luật, vì: Hệ thống điện trung thế, hạ thế và trạm biến áp là tài sản đặc thù, cố định có giá trị lớn gắn liền với quá trình vận hành dự án, không thể di dời, tái lắp đặt và không khả thi về mặt kỹ thuật. Do thiết bị có tính cố định cao, dễ bị hư hỏng hoặc không thể tái lắp đặt nguyên trạng, không đảm bảo yêu cầu an toàn điện…
Do vậy, Công ty Đại Thanh đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét, hỗ trợ bồi thường giá trị còn lại của hệ thống điện và các thiết bị điện theo định mức hoặc đơn giá bồi thường được ban hành tại thời điểm bồi thường để giảm thiệt hại cho doanh nghiệp khi bị thu hồi dự án trước thời hạn.
