Cách Thái Lan hỗ trợ để hợp tác xã tạm trữ lúa gạo

Thái Lan là một trong 3 nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, bên cạnh Ấn Độ và Việt Nam. Năm 2024, Thái Lan xuất khẩu 9,95 triệu tấn gạo, đứng thứ 2 sau Ấn Độ. Ngành lúa gạo Thái Lan có nhiều điểm tương đồng với ngành lúa gạo Việt Nam như sản lượng lớn, và người sản xuất chủ yếu là các nông hộ nhỏ. 

Cũng như Việt Nam, thị trường lúa gạo Thái Lan đã có nhiều lần gặp khó khăn khi thị trường xuất khẩu có những biến động bất lợi, dẫn tới giá lúa gạo nội địa giảm mạnh. Trước tình hình đó, trong nhiều năm qua, Thái Lan đã thực hiện chính sách tạm trữ lúa gạo. Điều đặc biệt là trong chính sách này, Thái Lan tập trung đầu tư, hỗ trợ để các hợp tác xã nông nghiệp thực hiện tạm trữ lúa gạo.

TS Trần Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết, để ổn định thị trường lúa gạo trong nước, từ năm 2011 đến nay, Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã của Thái Lan đã thực hiện chính sách hỗ trợ tín dụng cho các hợp tác xã để làm công tác tạm trữ lúa.

Chính sách này về tổng thể không mang lại lợi nhuận, mà chủ yếu là giúp bình ổn thị trường lúa gạo và góp phần tạo giá lúa bình ổn cho nông dân trong vụ thu hoạch.

Theo đó, những hợp tác xã nào của Thái Lan có quy mô thành viên trên 1.500 người và có đủ hệ thống kho bãi, thì sẽ được nhận một khoản tín dụng cho việc tạm trữ lúa gạo. Khoản tín dụng này được Chính phủ Thái Lan hỗ trợ lãi suất. Trong khoản tín dụng đó, khoảng 70% sẽ được hợp tác xã chi trả cho các hộ nông dân để thu gom lúa của các hộ này, rồi đem về sấy và đưa vào kho tạm trữ.

Với chính sách đầu tư, hỗ trợ hợp tác xã tạm trữ lúa, mỗi hợp tác xã ở Thái Lan có thể hỗ trợ thu mua, tạm trữ cho từ 1.500 đến 4.000 hộ trồng lúa là thành viên của hợp tác xã. Nhờ vậy, hoạt động thu mua tạm trữ của các hợp tác xã đã góp phần quan trọng làm giảm được rất nhiều áp lực về tiêu thụ cho thị trường lúa gạo Thái Lan trong mùa thu hoạch lúa.

Với lượng lúa đưa vào tạm trữ, sau một vài tháng, khi thị trường xuất khẩu thuận lợi trở lại, giá lúa ở Thái Lan tăng lên, các hợp tác xã tham gia thu mua tạm trữ lúa sẽ bắt đầu bán lúa ra thị trường.

Ngoài ra, để phát triển các hợp tác xã, Chính phủ Thái Lan còn hỗ trợ cho các hợp tác xã nông nghiệp nâng cao năng lực thông qua những chính sách tín dụng khác.

Chẳng hạn, Chính phủ Thái Lan đang thông qua Ngân hàng Phát triển hợp tác xã thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất cho một số chương trình phát triển hợp tác xã. Theo đó, lãi suất hỗ trợ sẽ dao động từ 2 cho tới 8 phần trăm, thấp hơn so với lãi suất của ngân hàng thương mại cổ phần ở Thái Lan hiện từ 8 đến 9 phần trăm.

Sở dĩ mức lãi suất hỗ trợ cho hợp tác xã dao động từ 2 tới 8 phần trăm là tùy vào hiệu quả mà hợp tác xã mang lại cho các thành viên khi thực hiện những chương trình.

Khi hợp tác xã làm tốt việc mang lại lợi ích cho thành viên và quản lý hợp tác xã một cách công bằng, hiệu quả, thì hợp tác xã sẽ được hưởng mức lãi suất thấp. Còn nếu hợp tác xã thực hiện không tốt nghĩa vụ của Nhà nước, thì sẽ phải tiếp cận nguồn tín dụng hỗ trợ với lãi suất ở các mức cao hơn.