Nhóm tháp A tại Khu đền tháp Mỹ Sơn trước (ảnh trên) và sau khi được trùng tu (ảnh dưới)
Sau 6 năm triển khai (2017- 2022), các đơn vị tham gia dự án đã tiến hành gia cố, trùng tu, tôn tạo hoàn chỉnh các nhóm tháp K, H, A, trả lại dáng vẻ ban đầu như khi người Pháp phát hiện ra, được các chuyên gia trong nước, quốc tế và du khách đánh giá cao.
Trong quá trình phát lộ trùng tu đã phát hiện hàng trăm hiện vật có giá trị, nhiều hiện vật lần đầu mới phát hiện tại Mỹ Sơn, trong đó có tượng thần bằng đá phát hiện ở khu tháp A, bức phù điêu trong lòng tháp A13 tương đối khác lạ so với các công tình kiến trúc được điêu khắc trong lòng tháp của kiến trúc Champa, đặc biệt là đài thờ Linga - Yoni liền khối lớn nhất Việt Nam được công nhận Bảo vật quốc gia. Một số hiện vật đã được xử lý hoàn trả lại vị trí ban đầu, một số được xử lý bảo quản tại kho. Các khu tháp sau khi trùng tu đã mở cửa đón khách tham quan.
Ông Trần Văn Tân phát biểu tại buổi lễ.
Qua 6 năm hợp tác trùng tu các nội dung theo biên bản ghi nhớ giữa Chính phủ 2 nước Việt Nam - Ấn Độ đã triển khai hoàn thành. Dự án cũng đã tiếp tục đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề (có thời điểm hơn 100 công nhân trên công trường), tăng thu nhập, giải quyết công ăn việc làm tại địa phương.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Trần Văn Tân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định, kết quả thực hiện của Dự án bảo tồn, tôn tạo DSVH thế giới Khu di tích Mỹ Sơn là một bằng chứng sinh động về tình đoàn kết, hữu nghị và sự hợp tác đầy hiệu quả của Chính phủ và nhân dân 2 nước Việt Nam - Ấn Độ.
Dự án bảo tồn, tôn tạo các nhóm tháp A, K, H ở Mỹ Sơn được khởi công từ năm 2017 theo Bản ghi nhớ ngày 28/10/2014 giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Ấn Độ về việc “Bảo tồn, tôn tạo DSVH thế giới Khu đền tháp Mỹ Sơn”. Đây là nhóm kiến trúc bị tàn phá nặng nề do thời gian và chiến tranh. Dự án được các bên triển khai thận trọng, tuân thủ nguyên tắc trùng tu khảo cổ học.
Nhóm tháp K sau khi được trùng tu
Quá trình thực hiện dự án diễn ra trong thời gian dài, gặp không ít trở ngại, nhất là ảnh hưởng của 2 năm đại dịch COVID-19, đã tác động gây khó khăn trong việc liên kết, kết nối, xúc tiến thành phần dự án; đội ngũ chuyên gia, cán bộ kỹ thuật và công nhân phải vừa thực hiện công tác trùng tu vừa thực hiện giãn cách.
Tuy nhiên, với sự quyết tâm của các bên tham gia dự án, sự đồng lòng, nỗ lực của đội ngũ chuyên gia và cán bộ kỹ thuật; sau 6 năm thực hiện, dự án đã hoàn thành và đảm bảo đúng các nguyên tắc về bảo tồn di tích, được Cục DSVH - Bộ VH-TT&DL và các chuyên gia của Hội đồng DSVH quốc gia đánh giá cao. Qua đó, khắc phục được tình trạng hư hỏng, xuống cấp của các di tích, góp phần phục hồi, hoàn thiện không gian kiến trúc Khu đền tháp Mỹ Sơn. Đây sẽ là tiền đề tốt để cho việc xúc tiến công tác hợp tác trùng tu nhóm tháp F trong năm tới cũng như xem xét một số công trình kiến trúc thuộc khu E và A’ trong tương lai.
